Tesisat Dergisi 243. Sayı (Mart 2016)

100 Tesisat Dergisi Sayı 243 - Mart 2016 MAKALE İçme ve Kullanma Suyu Taşınmasında Kullanılan Polietilen (PE) Boru Hatları Kalitesinin Arttırılması Muhammer SAL MO LU Teknolojik Hizmetler e Makine Mühendisi UGETAM A. . Altyap da, içme ve kullanma suyu ta nmas nda Po- lie len borular n kullan m gün geç kçe artmakta ve her y l binlerce kilometre boru sisteme ilave edil- mektedir. Altyap da kullan lan bu borular n büyük bir k sm kamu tara ndan, bir k sm da özel sektör tara ndan yap lan altyap ya r mlar nda kullan lmak- tad r. Kamu ya da özel sektör tara ndan altyap da kullan lmak üzere al nan borular n bir k sm nda, za- man içerisinde sahada sorunlar ç kmakta, hatlarda patlamalar meydana gelmekte ve ciddi zararlar orta- ya ç kmaktad r. Olu an bu zararlar n giderilmesi için yap lan maliyetler, boru maliye nden kat kat fazla olmaktad r. Çünkü borular n dö enmesi için yap lan masra ar, boru maliye nin birkaç kat üzerinde ol- maktad r. Meydana gelen bu olaylarda zaman zaman vatanda larda ma dur olabilmektedir. Vatanda lar n ma dur olmas nedeniyle de bu durum bazen med- yaya da haber konusu olmaktad r. Hal bu ki, ilgili stan- dartlara uygun olarak üre len borular en az 50 y l bir ömre sahip olmaktad r. Biz bu makalede, PE su boru hatlar nda uzun ömürlü bir altyap olu turmak için, kullan lacak borularda belirlenecek teknik artname kriterleri ve yap lacak kaynakl ba lan lardaki kaynak kalitesinin nas l ar r laca hakk nda bilgi verece iz. 1. Teknik artname Kriterleri 1.1. Referans Standartlar Öncelikle artnamede a a da belir len referans standartlar yaz lmal d r. 1. TS EN 12201-1 Plâs k boru sistemleri – çme ve Kullanma suyu için - Polie lenden (PE) Bölüm 1: Genel 2. TS EN 12201-2+A1 Plâs k boru sistemleri– çme ve Kullanma suyu için-Polie lenden (PE) Bölüm 2: Borular 3. TS EN 12201-5 Plâs k boru sistemleri – çme ve Kullanma suyu için - Polie lenden (PE) Bölüm 5: Sistemin amac na uygunlu u 4. TSE CEN/TS 12201-7 Plâs k boru sistemleri- çme ve kul lanma suyu için-Polie len (PE) Bölüm 7: Uy- gunluk de erlendirme k lavuzu “Üre mde kullan lacak hammadde ve üre len bo- rular, referans standartlarda belir len özellikleri ve ilave olarak bu teknik artnamede belir len artlar sa lamal d r.” ifadesi bu madde de yer almal d r. 1.2. Hammadde PE boru üre minde kullan lacak hammadde, boru- nun, ayn zamanda boru ha n n ömrünü belirleye- cek r. Bu nedenle de PE boru üre minde kullan lacak hammadde ile ilgili özelliklerin belirlenmesi, ham- maddeye ait belgelerin uygunlu unun ve yeterlili i- nin kontrol edilmesi, boru hatlar n n ömrünü birebir etkileyecek r. Bunu kontrol al na almak için de a a- da belir len kriterler yaz labilir.