günümüzde sıcaklık ivmelendirici (thermal accelerator) sistemler kullanılmaktadır. Şekil 3'e bakılırsa içinde "Acc" yazan bir direnç görülecektir. Normalde sıcaklık ivmelendirici olmayan termostatlar sıcaklık kaynağından gelen ısının belli bir zaman sonra hissedilmesi nedeniyle tepki vermekte geç kalırlar. ısıtıcının yaydığı ısı konveksiyon yolu ile termostata gelmesi hissedilir bir zaman alır. Bu ısının termostat tarafından farkına varılması sırasında ısıtıcı ısısını daha da arttırır ve odada haddinden fazla sıcaklık oluşur. Bunu önlemenin tek yolu termostatın bimetal sensörünün hemen önündeki sıcakl ık ivmelendirici rezistantın ısı yayması ve bimetal sensörü önceden etkileyerek termostatın kontak değiştirmesinin sağlanmasıdır. Bunu yapmak için; termostat oda ısısını arttırmak için kontağını kapattığı sırada bu ısıtıcı rezistant çalışmaya başlar ve termostata henüz gerçek istenen oda sıcaklığı ulaşmadan devrenin kesilmesini ve ısıtıcının susmasını sağlar. Bu sayede oda sıcaklığı çok fazla yükselmez ve ayarlanan değere yakın değerler izler. Bu da odanın dar sıcaklık aralığında tutulmasını ve konforu sağlar. Bu söz konusu sıcaklık ivmelendirme özelliği odanın ısı katsayısını ve termostatın oransal bandı ile dolaylı ilgili bir konu olması nedeniyle, burada daha fazla detaya girilmemiştir. TERMOSTAT AKSESUARLARI: Buraya kadar anlatılanlar bir termostatın çalışması ile ilgiliydi. Bu bölümde ise termostatın çalışmasını direkt etkilemeyen, ancak gerekl i olabi len aksesuarlardan söz edilecektir. Pl astik montaj tabanı: Termostatın TEORİ duvara montesi nde hem kolay montaj sağlar, hem de çerçevesi ile dekoratif bir görüntü verir. Kilitlenebilir termostat kapağı: Yetkisiz kişilerin termostatın sıcaklık ayarını bozmasının istenmediği yerlerde örneğin kamu binaları, alışveriş merkezleri, ofislerde kullanılan şeffaf ve kilitli bir kapaktır. Nemli ortamlar için sıcaklık kontrol kutusu: Kapalı bir kutu olması ve koruma sınıfı olarak IP54'e uygun olması nedeniyle (5; toz korumalı, 4; çarpma suya karşı korumalı) dış ortamlarda veya nemli ortamlarda bir termostatın çalışmasını sağlar. Bu kutu, fabrikasında termostata monteli şekilde imal edilmektedir. BAYINDIRLIK POnARI: Termostatın teknik yönünün yanı sıra bir de idari boyutunun incelenmesi gerekir. Şu anda halihazırda kullanmakta olduğumuz Bayındırlık Bakanlığının Pozlarına göre fan-coil termostatının açıklaması şöyledir: "332.100 Fan Coil Termostatı: Oda sıcaklığını ayarlanan değerde tutmak için fan-coil fan motorunu durdurup çalıştıran veya otomatik fan-coil vanasını kontrol eden, (TKCY) kontaklı motor demeraj akımlarına ve 220 volttan en az 1 A. sürekli indiktif yüke dayanıklı, ayar düğmeli, 10/30°C boluntulu, üzerinde yaz-kış anahtarı bulunan fan-coil termostatının işyerinde temini, yerine montajı, elektrik bağlantılarının yapılması ve işler halde teslimi" Burada görüleceği üzere fan-coil termostatının tarifi sadece fanı veya vanayı kumanda eden yaz-kış anahtarlı bir termostat olarak açıklanmaktadır. Bununla birlikte, bu fan-coil termostatının kaç devirli olacağı, hem vanaya hem de 19 fana mı kumanda edeceği, yoksa sadece bunlardan birine mi kumanda edeceği, açma-kapama anahtarının olup olmadığı, lambalı olup olmadığı gibi özellikler belirtilmemiştir. Yine bu açıklamada yer almayan ancak cihazla birlikte gelen özelliklerin de ayrıca ilave pozları olmadığı için bugün müteahhitler, satıcı ve kontrollük zor durumlarda kalmaktadır. Bu durumun düzeltilmesi veya düzelinceye kadar yetkililerin konuya pozitif yaklaşmalarının önemi çok büyüktür. Kaynakça: 1) ESERLE Termostats and Air Conditioning Product Catalog 2) ESERLE Heating Controls Catalog 3) SAUTER ürün katalog sayfaları 4) ASHRAE HANDSOOK HVAC Applications, 1995 5) ESERLE Eğitim notları 1 55
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=