Tesisat Dergisi 237. Sayı (Eylül 2015)

MAKALE 136 Tesisat Dergisi Say× 237 - Eylül 2015 ile yenilenebilir enerji ve IP sistemleri des- teklenmektedir. Bu baùlamda, yönetmelik ve tebliùler yay×nlanmaktad×r. Bu tebliù ve yönetmeliklerde, performans katsay×s×na göre IP (IP özelliùi olan klimalar) detay- l× olarak verilmektedir (detayl× bilgi için bknz. [19,20,21]. Tek ve çift kanall× klima- lar×n haricindeki klimalar için asgari enerji verimliliùine dair gerekler Tablo 8 ’de, enerji verimliliùi s×n×fland×rmas× ise ûekil 6 ’da verilmiütir. Tablo 8 ve ûekil 6 ’daki deùerler, ayn× zamanda BS EN 14825’te belirtilen AB’nin hava-hava ×s× pompa- lar×n×n enerji verimliliùi için minimum gereksinimlerdir. CO 2 emisyonlar×n× azalt- mak için Avrupa Birliùi’nin hedefi olan ve Avrupa Komisyonu taraf×ndan yay×nlanan ErP (Enerji ile ilgili Ürünler) Direktifi, Eylül 2015 tarihi itibariyle yürürlüùe girecek- tir. Eylül 2019 itibariyle, verimlilik s×n×f× A+++ eklenecek ve en kötü s×n×f G (La- bel II) kald×r×lacakt×r. úçme suyu ×s×t×c×lar× etiketleri ise Eylül 2017 itibariyle Label I, A dan G’ye ve Label II, A+ ve F aral×ù×nda olacakt×r [22]. Radyatör ×s×tma ve yerden ×s×tma veya sadece yerden ×s×tma için hava-su ve tuzlu su-su ×s× pompalar× için enerji etiketleri haz×rlanm×üt×r. Etiketler, IP’lerin enerji verimliliùi ile ilgili tüketiciye ayn× enerji s×n×f×nda farkl× ürünleri karü×- laüt×rma üans× verir. 24.12.2013 tarihli ve 28861 say×l× resmi gazetede “Klimalar×n Enerji Etiketlemesine Dair Tebliù” yay×n- lanm×ü ve ×s×tma sezonu için Türkiye’nin iklim haritas× ç×kar×larak Türkiye 3 farkl× iklim bölgesine ayr×lm×üt×r ( ûekil 7 ). K×ü döneminde d×ü ortam s×cakl×ù×n×n eksi (-) deùerlere düümediùi Antalya, Adana, úzmir gibi iller için IP ideal çözüm olabilir bunun yan×nda güneü enerjisinin de kul- lan×lmas× en ideal çözümdür. Buna karü×n, d×ü ortam s×cakl×ù×n×n eksi (-) deùerlerde süreklilik arz etmediùi yerlerde IP+e- lektrikli rezistans uygulamalar× uygun olacakt×r. Burada önemli olan pik talebi karü×lay×p karü×layamamas×d×r. Örneùin, d×ü ortam s×cakl×ù× düütüùünde, hava-ha- va ×s× pompalar×n×n da verimliliùi düüer. Son birkaç y×l öncesine kadar montaj× ya- p×lan çoùu IP’ler mekan ×s×tma ihtiyac×n×n % 100’ünü karü×layamazlard× bu nedenle gerekli ×s×tmay× saùlamak için ya bir yedek ×s×tma kaynaù×na gereksinim duyarlard× ya da büyük boy seçilmek zorundayd×. IP’le- rin performanslar×n× art×rmak için yeni ne- sil IP’ler geliütirilmiütir. Bu yeni ‘Soùuk ik- lim’ IP sistemleri, -20 °C’ye kadar olan d×ü ortam hava koüullar×nda ×s×tma ihtiyac×n- da kullan×labilmektedir. Yeni nesil IP’lerin en önemli özelliùi, inverter teknolojisi ile deùiüken kapasite kompresörleri kullan×l- mas× ve soùuk iklimler için özel olarak ta- sarlanm×ü olmas×d×r. Bunlar, gerekli konfor düzeyini karü×lamak için kapasite art×r×m× veya azalt×m× yapmak suretiyle çal×ü×rlar. Yeni nesil IP’lere eklenen diùer özellikler ise, daha verimli ventilatör ve motorlar×n geliütirilerek adapte edilmiü olmas×, daha büyük coil yüzey alanlar×na sahip olmas×, kontrol ekipmanlar×n×n iyileütirilmiü olma- s× (daha verimli bir üekilde soùutucu ak×- ü×n× kontrol etmek için genleüme valfleri, zaman röleleri vb.), yeni nesil soùutucu ak×ükanlar×n geliütirilerek adaptasyonu olarak say×labilir. Dolay×s×yla, bu tür IP sistemleri Türkiye üartlar×nda rahatl×kla kullan×labilir. Gerekli IP hesab× için farkl× hesaplama yöntemleri olmakla beraber, uygun cihaz seçimi için, en iyi hesaplama yöntemi olan, ×s× kayb×/kazanc× hesap yönteminin kullan×lmas×d×r. TS 825 baz al×narak ×s× yal×t×m kontrolü ile ×s× kayb× ve ×s× kazan- c× hesaplar× IP’nin uygulanacaù× yer için yap×l×r. Elde edilen yük deùerlerine göre, ×s×tma ve soùutma amac× ile arzu edilen IP sistemi seçilebilir. Hava-hava IP ile gele- neksel bir kazan×n deùiütirilmesi düüünül- düùünde, maliyet tasarrufunun; iklimsel Tablo. 8. Tek kanall× ve çift kanall× klimalar×n haricindeki klimalar için asgari enerji verim- liliùi [20]. S×n×f SEER SCOP GWP’si > 150, < 6 kW için 4.60 3.80 GWP’si ” 150, < 6 kW için 4.14 3.42 GWP’si > 150, 6-12 kW için 4.30 3.80 GWP’si ” 150, 6-12 kW için 3.87 3.42 ûekil. 6. Enerji verimliliùi s×n×fland×rmas× [20]. ûekil 7. Türkiye iklimlendirme bölgeleri [21].