Tesisat Dergisi 237. Sayı (Eylül 2015)

MAKALE 135 Tesisat Dergisi Say× 237 - Eylül 2015 y×l×nda yay×nlanmas×n×n, direkt genleümeli güneü destekli ×s× pompal× su ×s×t×c×s× kav- ram×n×n ilk olarak Bat× Virginia’da Sporn ve Ambrose taraf×ndan 1955 y×l×nda orta- ya konulmas×n×n, 1954’de Oxford Nuffield Collage’de ×s× pompalar×na ×s× kaynaù× ola- rak laù×m sular×n×n kullan×lmas×n×n [16] ve tek aile evi için sudan suya ×s× pompas× çal×ümas× [17] yap×lmas×n×n üzerinden epey zaman geçmesine raùmen ×s× pom- pal× uygulamalar hala yeterince raùbet gö- rememektedir. Esasen, klima cihaz× olarak oldukça ilgi görmekte ve akademik olarak da çok fazla çal×ü×lan bir aland×r. Benzer durum Türkiye için de geçerlidir. Yeterli ilgi ve alakan×n görülebilmesi için elbette, bu tart×ümalar×n öncesinde Türkiye’de yal×t×- m×n artt×r×lmas× (ki 2017 y×l× gibi önemli bir tarih konulmuütur), enerji yoùunluùunun azalt×lmas× ve daha da önemlisi bilinçli bir toplum oluüturulmas× gerekmektedir. AB ülkelerinde 2015 y×l×ndan itibaren yeni yap×lacak binalarda kullan×lacak enerji miktarlar×n×n 15 kWh/m 2 y×l alt×na indiril- mesi (geleneksel ×s×tma sistemlerine ihti- yaç duymayan pasif evler oluüturulmas×) hedeflenmiütir. Buna karü×n büyük bir ço- ùunluùu yal×t×ms×z ve enerji etkin olmayan bina stoùuna sahip Türkiye’de, yal×t×ms×z yap×larda ortalama 150-200 kWh/m 2 enerji kullan×l×rken, TS 825 standard×na göre yap×lan binalarda % 60 tasarrufla enerji kullan×m× 60-80 kWh/m 2 civar×nda gerçekleümektedir. Bu kabul edilebilir bir durum deùildir. AB ülkelerindekine benzer hedefler konmal× ve teüvik-ceza meka- nizmalar× uygulanmal×d×r. Güneü enerjisi gibi alternatif enerji üreten kaynaklar, bu ve benzeri hedeflere ulaümada, mevcut enerji kaynaklar×n×n ve çevrenin korun- mas×nda önemli katk×lar saùlayabilir [18]. Binalarda enerji performans× yönetmeliùi Tablo 7. Is× pompas× ile ilgili TS standardlar× [15]. Standard no Kabul tarihi Standard ad× TS prEN 255-7 03.09.1996 Is× pompalar×, elektrik enerjisiyle tahrik edilen-Kompresörle çal×üan-Bölüm7: Is× pompalar× ve kullanma s×cak suyu haz×rlamada kullan×lan ×s× pompalar×-Hava kaynakl× gürültünün ölçülmesi-Ses gücü seviyesinin tayin edilmesi TS EN 1861 16.04.1999 Soùutma sistemleri ve ×s× pompalar×-Sistem ak×ü diyagramlar×, boru tesisat× cihazlar× için diyagramlar-Devre ve semboller TS EN 12263 30.01.2001 Soùutma sistemleri ve ×s× pompalar×-Bas×nç s×n×rlamas× için emniyet anahtarlama cihazlar×-Özellikler ve deneyler, Direktif:97/23/EC TS EN 12309- (1-2) 2003 úklimlendirme ve/veya ×s× pompas× cihazlar×-Gaz yakan- Absorbsiyonlu ve adsorbsiyonlu-Net ×s× girdisi 70 kW’a kadar-Bölüm 1-2 TS EN 12284 28.01.2004 Soùutma sistemleri ve ×s× pompalar×-Vanalar-Özellik, deney ve iüaretleme, Direktif:97/23/EC TS EN 12178 02.12.2004 Soùutma sistemleri ve ×s× pompalar×-S×v× seviyesini gösteren cihazlar-Kurallar, deneyler ve iüaretleme, Direktif:97/23/EC TS EN 15450 22.05.2008 Binalarda ×s×tma sistemleri-Is× pompa ×s×tma sistemlerinin tasar×m× TS EN 12693 12.02.2009 Soùutma sistemleri ve ×s× pompalar×-Güvenlik ve çevre ile ilgili kurallar-Pozitif deplasmanl× soùutma kompresörleri, Direktif:2006/42/EC TS EN 1736 19.01.2010 Soùutma sistemleri ve ×s× pompalar×-Esnek boru elemanlar×, titreüim yal×t×c×lar× ve genleüme baùlant×lar×- Özellikler, tasar×m ve montaj TS EN 16147 12.04.2011 úklimlendirme cihazlar×, s×v× soùutma üniteleri ve ×s× pompalar×- Elektrik enerjisi ile tahrik edilen ×s× pompalar×-Kullanma s×cak suyu haz×rlama ünitelerinin deneyi, özellikleri, iüaretlenmesi TS EN 14276 22.11.2011 Soùutma sistemleri ve ×s× pompalar× için bas×nçl× ekipmanlar TS EN 16084 22.11.2011 Soùutma sistemleri ve ×s× pompalar×- Bileüenlerin ve baùlant×lar×n s×zd×rmazl×ù×n×n yeterliliùi TS EN 15879-1 23.11.2011 Mekan ×s×tma ve/veya soùutma için elektrikle tahrik edilen kompresör ile çal×üan doùrudan baùlanm×ü ×s× pompa çiftlerinin deneyi ve deùerlendirilmesi-Bölüm 1:Su ×s× pompalar×na direkt dönüüüm TS EN 16147:2011 08.03.2012 úklimlendirme cihazlar×, s×v× soùutma üniteleri ve ×s× pompalar×- Elektrik enerjisi ile tahrik edilen ×s× pompalar×-Kullanma s×cak suyu haz×rlama ünitelerinin deneyi, özellikleri, iüaretlenmesi TS EN 378-(1-4) 19.07.2012 Soùutma sistemleri ve ×s× pompalar×-Güvenlik ve çevre kurallar×- Bölüm 1-4 TS EN 15316-4-2 21.02.2013 Binalar için ×s×tma sistemleri-Sistem verimliliùini ve sistemin enerji ihtiyac×n× hesaplama yöntemi-Bölüm 4-2: Mekan ×s×tmas× için ×s× üretim sistemleri-Is× pompas× sistemleri. TS EN 12102 18.12.2013 úklimlendirme cihazlar×-Is× pompalar× ve nem gidericiler elektrik enerjisiyle tahrik edilen kompresörle çal×üan hava kaynakl× gürültü ölçümü-Ses güç seviyesinin belirlenmesi TS 7936 EN 60335-2-40 2005-2014 Güvenlik kurallar×-Ev ve benzeri yerlerde kullan×lan elektrikli cihazlar için-Bölüm 2- 40: Elektrikli ×s× pompalar×, iklimlendirme cihazlar× ve nem al×c×lar için özel kurallar TS EN 14511- (1-4) 2013-2014 Mekân ×s×tma ve soùutma için elektrikle tahrik edilen kompresör ile çal×üan iklimlendirme cihazlar×, s×v× soùutma paketleri ve ×s× pompalar×-Bölüm 1-4. TS EN 14825 13.02.2014 Mekan ×s×tma ve soùutma için elektrikle tahrik edilen kompresörle çal×üan iklimlendirme cihazlar×, s×v× soùutma paketleri ve ×s× pompalar×-K×smi yük koüullar×nda deùerlendirme ve deney ile mevsimsel performans×n hesaplanmas× TS EN 13136 13.02.2014 Soùutma sistemleri ve ×s× pompalar×-Bas×nç tahliye tertibatlar× ve boru tesisat×- Hesaplama metotlar× Not: 10.07.2015 Tarihinde TSE internet sitesinden al×narak derlenmiütir. Baz× standardlar×n bölümleri birleütirilerek tek sat×rda yaz×lm×ü, baz× standardlar úngilizcedir. Bu tablodaki bilgiler rehber olarak tasarlanm×üt×r ve resmi yasal tavsiye olarak veya bir hukuksal kesin ifade olarak al×nmamal×d×r. TSE kaynaklar× esas al×nmal×d×r.