Tesisat Dergisi 236. Sayı (Ağustos 2015)

118 Tesisat Dergisi Say× 236 - Aùustos 2015 MAKALE koyulmaktayd×. Bak×n×z üekil 1. Konut d×ü× binalar için geçmiüe ait bu üekilde bir veri yoktur. Daha Verimli Su ve Enerji Kullan×- m×na Doùru Teknolojinin yay×lmas× ve kullan×c× davra- n×ülar×ndaki deùiüiklikler, 1990’larda tepe noktaya ulaüacak üekilde su talebinin artmas×na yol açt×. 1991 y×l×nda hükümet bu eùilimi yavaülatmak için üçüncü 10 y×ll×k plan× oluüturdu. 1990 y×l×ndan son- raki geçiüler ise su tasarrufu cihazlar× gibi, akla uygun bir biçimde Ulusal ve Avrupa yönetmeliklerinin katalizör rolü üstlendik- leri teknolojik geliümelerle ilgilendirilebilir. Artan s×cak su kullan×lmas×n× yavaülatmak için, S×cak Su Platformu için Ulusal Dan×ü- manl×k grubu oluüturuldu. 1944 y×l×nda su ve enerji tüketiminin azalt×lmas× ve içme suyu sistemlerinin tasar×mlar×n×n sonuç- lar×n× dikkate alarak konutlarda içme suyu sistemleri için k×lavuz yay×nland×. 1955’de hükümet, su üirketleri, enerji üirketleri ve pazardaki ilgili diùer paydaülar “S×cak Su- yun Korunmas× için Yaklaü×m” ad×nda ortak bir bildiri yay×nlad×lar. Avrupa mevzuat× bir cihaz×n enerji ve su kullan×m×n× belirleyen ve genel enerji performans×n× dereceleyen enerji etiketlemesini 1997’de çamaü×r ma- kineleri ve 1999’dabulaü×k makineleri için zorunlu hale getirdi. Sonuçta her çamaü×r yükündeki ortalama su kullan×m× 1992 y×l×ndaki 100 litreden baülayarak ( ûekil 2a ) hemen hemen yar×ya indi. Çamaü×r makine- lerinde en fazla enerji suyun ×s×t×lmas× için kullan×l×yordu, dolay×s×yla her y×kama çev- riminde daha az su daha az enerji demekti. úlave olarak tesisat armatürleriyle ilgili özel olarak su tüketimini dikkate alan yeni Avrupa normlar×, örneùin 1997- NEN-EN 1112. Enerji verimliliùi, konut seviyesinde su ×s×tmak için daha fazla enerji tasarrufu saùlayan sistemlere geçiüte görüldüùü gibi son yirmi y×l içinde her zaman sürekli olarak teüvik edici bir etmen olmuütur ( ûekil 2b ). Bu geçiü konfor ve kullan×c× davran×ülar×n× h×zland×r×ld×. 2001 y×l×nda binalar için içme suyu tesisat× k×lavuzu, ISSO-55, yay×nland×. Ancak bu yay×nda da (s×cak) su kullan×lmas× hâlâ eski ölçümlere ve hesaplama metot- lar×na dayan×yordu. S×cak su talebini anlamak doùru tipte s×cak su ×s×t×c×s× ve bunun yan× s×ra s×cak su ciha- z×n×n tasar×m kapasitesini seçmede de esas etkendir. Su (s×cak) sistemlerinin uygun tasar×m× için, ani pik talep veya anl×k mak- simum ak×ü ( MMF soùuk su), s×cak suyun pik talebi, yani anl×k maksimum s×cak su ak×ü× ( MMF s×cak su)ve s×cak su kullan×m× (HWU) deùerlerinin belirlenmesine ihtiyaç vard×r. Bu deùerlerin tesadüf, seçilen bir bina tipi için yerinde yap×lan ölçümlerle güvenli bir üekilde tahmin edilmesi zor ve pahal× bir ölçme iülemi gerektirecek ve çok da zaman alacakt×r. Bu nedenle 2003 y×l×nda su üirketleri ve tesisat sektörü KWR Watercylce Research Institute (Su çevrimi Araüt×rma Enstitüsünü) su (s×cak) kullan×m× talep modellerinin olas× simü- lasyonunu yapmas× için görevlendirdiler. Bu görevlendirme SIMDEUMR (SIMulation of water Demand, and End-Use Model) Su Talebi ve Son Kullan×c× Modeli Simülasyonu adl× bir modellemenin geliümesini saùlad×. SIMDEUM son kullan×c× bilgilerine, armatür özelliklerine ve kullan×c× davran×ülar×na da- yanarak gün içindeki su talebini her saniye esasl× simüle etmektedir. Su (S×cak) Kullan×m Modellerini Simüle Etme Yaklaü×m× Konut d×ü× binalardaki su talebi için SIM- DEUM modüler bir yaklaü×m kullan×r. Her etkilemeyecek üekilde teknolojik geliüme- lerle desteklenmiütir. Cihazlarda olan tüm bu deùiüikliklere ve artan su kullan×lmas×na raùmen, konut d×ü× binalar için s×cak tesisatlar×n×n tasar×m×na ait Hollanda K×lavuzlar×, yak×n zamana kadar, 1976 -1980 y×llar× aras×nda yap×lan ölçüm- lere dayan×yordu ve s×cak su kullan×lmas×n× önceden tahmin eden bir k×lavuz yoktu. Sonucu olarak, ×s×tma sistemi tedarikçileri üirketlerin kendilerine özel k×lavuzlar×n× kul- lanmaktayd×. Genel olarak bu eski k×lavuzlar pik saatlerdeki talep deùerlerini olduùundan fazla tahmin etmekteydi. Bu pik deùerler op- timal bir su sistemi tasar×m× için kritik öneme sahiptir. Kötü tasarlanm×ü sistemler sadece verimsiz ve bu nedenle pahal× olmay×p ayn× zamanda olas× artan saùl×k tehlikelerini de beraberinde getirecek durgun su birikmesine de sebep olmaktad×r. Bina Seviyesinde Verimli Bir Su-E- nerji Tasar×m× úçin Tasar×m Kuralla- r×n×n Belirlenmesi 1970 y×l×n×n sonlar×nda yeni tehlikeli Leyjoner bakterisinin s×cak su içinde ge- liütiùi bulundu. Ancak hastal×ù×n×n oldukça y×k×c× bir üekilde patlad×ù× 1999 y×l×ndan sonra Leyjoner bakterisinin içme suyunda geliümesinin önlenmesi için kat× kurallar Hollanda’da yürürlüùe girdi. Su üirketle- rinin denetlenmesiyle, su sistemlerinin birçoùunun yeterince güvenilir olmad×ù×n× ortaya ç×kard×. Emin ve güvenilir (s×cak) su sistemlerinin önemi anlaü×ld×, tasar×m için yeni ayr×nt×l× anlay×ülar×n geliütirilmesi ve bunlar×n s×cak su tesisatlar×na uygulanmas× ûekil 2. Son yirmi y×lda daha fazla enerji tasarrufu saùlayan cihazlara doùru geçiü; a)her y×kamada ortalama su tüketimi, b)konut seviyesinde farkl× s×cak su sistemlerinin pazara girmesi. Her y×kamada litre olarak tüketim Yayg×nl×k Çamaü×r makinesi ortalama tüketimi S×cak su tüketimi – Konutlar Mini kazan Kazan Kombi, boyleri yok Kombi boyleri var, Banyo termosifonu Mutfak termosifonu