Tesisat Dergisi 236. Sayı (Ağustos 2015)

TEKNúK BúLGú 108 Tesisat Dergisi Say× 236 - Aùustos 2015 gerekmektedir. Atmosferik düzeltme fak- törünün TS EN 15004’deki tablosu aüaù×da verilmiütir. Söndürücü temiz gazlar×n boüalt×lmas× ile insanlar üzerinde oluüabilecek herhangi bir tehlike, sistem tasar×m×nda göz önüne al×nmal×d×r. Gazl× söndürme sistemleri, toplam hacim korumas× ile kapal× hacim- lerdeki yang×n tehlikesine karü× koruma saùlamak üzere genellikle aüaù×da belirti- len mahallerde kullan×l×r: • 24 Saat esas×na göre çal×ümas× gerekli mahaller:(Banka Bilgi úülem Merkezle- ri, Radar úzleme Mahalleri, Kesintisiz ve yüksek riskli proses, data vb. endüst- riyel odalar, Hava Kontrol Merkezleri) • Ekipman hasar×n×n yang×n ve/veya su uygulamas× karü×s×nda önem kazand×ù× mahaller: (Telefon Santralleri ‘Enerji Üretim Merkezleri Kontrol Odalar×, Ser- ver vb. Network Sistem Odalar×, Banka Kasa Daireleri) • Yerine konulamayacak deùerlerin mu- hafaza edildiùi alanlar: (El Yazmas× Eserlerin muhafaza edildiùi alanlar, Ta- rihi Eser Saklama Mahalleri; El Yazma- lar×, Osmanl× Eserleri, Yüksek güvenlikli ve muhafaza edilmesi gereken deùerle- rin sakland×ù× mahaller) • Geçmiüe veya günümüze ait orijinal deùerli evrak×n sakland×ù× mahaller: (Mukaddes Emanetler, MGK Kay×tlar×, ‘TBMM’nin kapal× oturum ve/veya ülke güvenliùini ve/veya politikas×n× belirle- yen tutanaklar×n×n muhafaza edildiùi kay×t odalar×, Kripto odalar× vb. K×ymetli Arüiv odalar×) • Alevlenebilir ve yanabilir s×v×lar ve gaz- lar×n bulunduùu mahaller Inert gazlar ve halokarbon türevi gazlar, ayn× standartta yer alan ve otoritelerin çoùu taraf×ndan ayn× standart kapsam×n- da temiz gaz olarak birlikte deùerlendirilir. Söndürücü gaz tipi; insana ve çevreye olan etkilerin yan× s×ra, korunacak hacim özel- liklerine baùl× olarak ilk yat×r×m ve iületme maliyet faktörleri dikkate al×narak seçilir. Söndürücü gaz tipleri için karakteristikler, aüaù×da verilmiütir. Söndürücü Gazlar×n Karakteristikleri Halokarbon türevi gazlar×n seçiminde aüa- ù×daki konular dikkate al×nmal×d×r: • Halokarbon türevi gazlar, hem fiziksel hem de kimyasal olarak yang×n× söndürür. • Halokarbon türevi gazlar daha düüük bas×nçlarda (25-42bar) s×v× halde depo- lan×r. Tesisatlarda, sistem bas×nc×na göre düüük et kal×nl×kl× boru kullan×labilir. • Halokarbon gazlar×n boüaltma süresi 10 sn.’dir. Bu sürenin saùlanabilme- si için silindirlerin, korunan mahale mümkün olan en yak×n yere, tercihen mahalin d×ü×nda yerleütirilmelidir. • Halokarbon sistemlerde stoklama bas×nc×n×n düüük olmas× ve daha az say×da silindir gerektirmesi nedeniyle iületme ve bak×m maliyetleri düüüktür. • Normalde insan bulunan mahallerde kullan×m×na, ancak tasar×m konsant- rasyonunun insana zarar verebilecek en düüük seviyenin (LOAEL) alt×nda olduùu yerlerde izin verilir. • Söndürücü gaz için öngörülen maksimum güvenli maruz kalma süresi 5 dk.’d×r. Söndürücü gaza bu süreden daha uzun süre maruz kal×nmas× durumunda fizik- sel veya toksik etkiler olabilir. 5 dk.’dan daha düüük bir maksimum güvenli maruz kalma süresi gerektiren tasar×m konsant- rasyonlar× ile tasarlanan sistemler insanl× mahallerde kullan×lamaz. • Yang×n esnas×nda ortama boüald×kla- r×nda, yap×lar×ndaki özelliklerden dolay× yang×nla ya da s×cak yüzeylerle girdik- leri kimyasal reaksiyonlardan sonra bozunma ürünleri oluüabilir. Söndürücü Gaz Tipi Seçim Kriterleri Söndürücü Gazlar HFC-227ea HFC-125 IG-01 IG-541 Özellikleri Kimyasal Formülü CF 3 CHFCF 3 CF 3 CHF 2 Ar N 2 / Ar / CO 2 Kimyasal Ad× Heptaflorpropan Pentafloretan Argon %52N 2 +%40Ar+%8CO 2 Renk Renksiz Renksiz Renksiz Renksiz Koku Hemen hemen kokusuz Hemen hemen kokusuz Kokusuz Kokusuz Elektrik iletkenliùi Yok Yok Yok Yok Molekül Kütlesi 170 120,02 39,9 34 Kaynama Noktas× (1,013barda) -16,4 ºC -48,09 ºC -185,9 ºC -196 ºC Donma Noktas× -131,1 ºC -101 ºC -189,4 ºC -78,5ºC Depolama Bilgileri Silindir Bas×nc× 25 / 42 bar 25 / 42 bar 200 / 300 bar 200 / 300bar Maks.Doldurma Yoùunluùu 1150kg/m³ 929 / 880 kg/m³ Bas×nç/S×cakl×k grafiklerine uygun 50ºC’de Maks. Çal×üma Bas×nc× 34bar / 53 bar 40bar / 63bar 235 / 362bar 235 / 360bar únsana ve Çevreye Etkileri Yaklaü×k Ölümcül Konsantrasyon > %80 > %70 12%(O2) NOAEL 9,00% 7,50% 43% LOAEL 10,50% 10% 52% Ozon Tabakas×na Zarar 0 0 0 Sera Etkisi Potansiyeli (100 y×l) 2050 2800 0