-----------------------•=l•15J••f-i;._ pirinç olabilir. Bugün en çok kullanılan bağlantı biçimi budur. Bu birleşim 1 10°C sıcaklığa kadar dayanıklıdır. 2) Sert lehimle birleştirme. Sert lehimde mufgibi birleşme ağzı oluşturularak, gümüş lehimi ile lehim yapılır. Bu lehim 450 °C mertebelerinde daha yüksek sıcaklıklaradayanırvedaha sağlamdır. 3) Kaynakla birleştirme ancak et kalınlığı 1.5 mm.den büyük bakır borularda mümkündür. 4) Çözülebilir bağlantı lar. Bakır borunun şişirilme ve sıkıştırılmasına dayanan çeşitli birleştirme usulleri vardır. Her çözülebilir bağlantı tipi için özel fıttings kullanılması gerekir. çifti oluşturur. Kullanma sıcak suyu tesisatında bakır boru ancak su akış doğrultusunda çelik borulardan veya ısıtıcılardan sonra kullanılabilir. Bakır boru ve lehimli birleştirmelerin dayanabilecekleri çalışma basınçları Tablo 2'de verilmiştir. Prefabrik olarak ısı ve nem izolasyonu yapılmış bakır boru bir çok firma tarafından üretilmektedir. WICU boru olarak bilinen bu borular poliüretan ve fol ye veya başka ısı yalıtım maddeleri ile kaplıdır. Bu borularda böylece hem nem yalıtımı, hem de ısı yalıtımı birlikte gerçekleştirilmektedir. Bakır borularda, boru içinde oluşan yeşil renkli bakır sülfat tabakası esas TIIBLO. 2 eıutIR l!OJIJLARIII Tl!IUIİP.: ÖZELLİUJ!Rİ <DIR 1786'YA GÖIE> ı Bakır Boru Ölçüsü 1 �ırlık 1 İç Hacmi !Beher 11tre ou 1 �Uoııade edilen 1 IDıo çapxl!t kıılınlıijıl 1 1 (nrıı) <ka/ml !L/m) 6 X l 0,14 0,013 8 X l 0,20 1 0,028 10 X l 0,25 1 0,050 12 X l 0,31 0,079 15 X l 0,39 0,133 18 X l 0,48 0,201 22 X 1 0,59 0,314 28 X 1,5 1,11 1 0,491 35 X 1,5 1,40 1 0,804 42 X 1,5 1, 70 1 1,195 54 X 2 2,91 1 1,963 64 X 2 3,47 1 2,827 76,l X 2 4,14 4,083 88,9 X 2 4,87 5,661 106 X 2,2 7,38 1 8,332 Bakır borulu su tesisatının avantajları: - Hijyenik olması ve mikrop barındırmaması - Korozyona daha fazla dayanıklılık - Daha hafiftesisat - Daha az ısıl kapasite, dolayısı ile sıcak suyun tesisatta daha az soğuyarak hızla musluğa ulaşması - Daha kolay tesisat yapımı - Daha az sürtünme kaybı - Kışır oluşumuna izin vermeme Suyun PH değeri 9.5 değerini geçiyorsa kul l anma sıcak suyu tesisatlarında bakır ve çelik veya döküm malzemeyi birlikte kullanmak düşünülmemelidir. Bu iki malzeme metal ! için boru uzunlu?ıı.ıl çıılışrnıı bıısıncı 1 1 1 C4 kere emniyetli> 1 !m/Ll 1 (bıır > 1 79,58 145 35,37 109 1 19,89 87 1 12,73 71 • 1 7,53 57 1 4,97 46 3,18 38 2,04 46 1,24 36 0,84 30 0,51 31 0,35 26 0,24 22 o, 18 19 0,12 19 . ,. koruyucu tabakadır. Bu tabakanın kesintisizoluşması gereklidir. Bunun için tesisatta SANCO adı verilen temizlenmiş bakır borular kullanılmalıdır. Bu boruların içleri üretimden sonra yıkanarak, yağ ve kirlerden arındırılır. Ayrıca yeşil tabakanın oluşması için önemli bir başka nokta yumuşak lehimle birleştirmedir. Sert lehim sıcaklıkla ilgili bir gereksinimdir. Örneğin gaz tesisatında yangın güvenliği için şart koşulabilir. Temiz suda sert lehim hal inde gaz altı kaynak tekniği kullanılmalıdır. Bakır boru klordan etkilendiğinden yüzme havuzu gibi yüksek oranda klor kullanılan tesisatta kullanılmamalıdır. TESiSAT DERGiSi SAYI 23 İçme suyutesisatında ise klororanı çok düşüktür. 4-PLASTİK BORULAR Plastik boruların tesisatta kullanımı yenidir. Isıtma tesisatında plastik borunun kullanımı daha sınırlıdır. 80°C sıcaklığın aşılmaması gerekir. Bu alanda kullanım daha ziyade döşemeden ısıtmada yoğunlaşmıştır. Burada en önemli problem tesisatta bulunan cihaz ve elemanların demir ve çelik yüzeylerindeki korozyondur. Plastik boru boyunca oksijen difüzyonu, metal yüzeylerde korozyona neden olur. Bu sebeple ısıtmada kullanılacak plastik boruların oksijen geçirmez olması gereklidir. Aksi halde özel önlemler alınması gerekir. Örneğin, suda inhibitör kullanılması veya kazanın plastik borulardan bir ısı değiştirgeci vasıtası ile ayrılması gibi. Bu ısı değiştirici bakır, paslanmaz çelik vs. gibi korozyona dayanıklı olmalıdır. DIN 4726'ya göre 40°C su sıcaklığında 1 litre boru iç hacminde günde oksijen geçişi Ö. l mg. değerinden az olmalıdır. Bu nedenle plastik boruların, plastik esaslı oksijen bariyeri tabakalarla kaplanması uygulanmaktadır. Plastik borunun basınç dayanımı 70 0C'de en az 3 bar olmalıdır. Basınçla plastik boru ömrü arasında sıkı bir ilişki vardır. Bu nedenle örneğin, yüksek binalardaki döşemeden ısıtma uygulamasında basınçla ömürdeki kısalma dikkate alınarak seçim ve uygulama yapılmalıdır. Plastik borul arın en öneml i özelliklerinden birisi de hile yapılmaya çok müsait olmalarıdır. Bu açıdan standartlar ve güvenilir kalite kontrol kurumlarının onayı çok önemlidir. Plastik boruların avantajları: - Kireç veya kışır tutmaz, yabancı madde-birikimine izin vermez. Dolayısı ile zamanla tıkanmaz. - Korozyona dayanıklıdır. Kimyasal maddelere dayanıklıdır. - Kolay döşenir, özellikle büyük uzaklıklarda. - Üst yüzeyleri düzgündür.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=