-------------------------ıı 1 =1•141•i1;>-- yeterli uzunlukta olmasına dikkat edilmelidir. Galvanizli boruların kaynakla birleştirilmesi doğru değildir. Aksi takdirde koruyucu galvaniz tabakası birleşme bölgesinde tahrip olur. Rakorlu birleşmelerde konik yüzeyin veya sızdırmazlıkyüzeyinin tam oturmasına dikkatedilmelidir. Galvanizli boruda dıştaki galvaniz tabakası çelikboruyu havanın korozif etkilerine karşı korumak üzere oluşturulur.Dolayısıile galvanizlitemiz su borularının sıva üstü tesisatta kullanılması esastır. Galvanizli boru sıva altına, beton içine veya toprak altına döşenmemelidir. Bu şartlarda galvanizin koruyucu etkisi yoktur. Eğer mecbur kalınırsa, bu durumda mutlaka bitüm esaslı boya (şasi boyası) ile boyanmalı veya bitüm esaslı bandlarla sarılarakizole edilmelidir. Bu durumda borular yıkanmamış deniz kumu ile hazırlanmış harçla, kireçli yapı malzemeleriyle, moloz, cüruf gibi malzemelerle temas etmemelidir. Ytong içine monte edilmemelidir(Ytong kireç esaslı bir malzemedir). Sulu zeminlerden uzakbir güzergah takip etmelidir. Beton içine gömülü tesisatta donmayı hızlandırıcı maddeler, alçı gibi düşük asitli malzemeler kullanılmalı, hava boşlukları bırakılmamalıdır. Plastik boruların yapıştırılarak birleştirilmesinde yüzeylerin mutlak temiz olmasına, üzerinde yağ vs. gibi kir olmamasına dikkat edilmelidir. Ayrıca birbiri içine geçecekparçalar arasında boşlukolmamalıdır. Plastik borudan çelik boruya geçiş özel rakorlarl a yapılır. Borular yerlerinde şekil değiştirme yecek biçimde döşenmelidir. Döşemede boruların tutturulmasında askı veya mesnetler kullanılır. Mesnetlerin hesabında sadece boru ağırlığı değil, izolasyon, fıttings, armatürler ve içindeki suyun ağırlığı da gözönünde tutulmalıdır. Çeşit!i borular için tavsiye edilen mesnet aralıkları Tablo 1'deverilmiştir. Buna göre yatay olarakdöşenmiş asılı borularda sehim olmamasına dikkat edilmelidir. Ayrıca yükseğe asılmış boruların tespit edilmesinde malzemenin sıcaklıkla uzaması da dikkate alınmalıdır. Özellikle sıcaksu borularında meydana gelen uzama kompanze edilmelidir. Eğer boru sıcaklığı montaj sıcaklığının 40 °C üstüne çıkıyorsa, bu önlemler mutlaka alınmalıdır. Açıktaki borular duvara monte edilirler veya tavana asılırlar. Grup C: P lastikkaplı ısıtma tesisatı boruları. Bakır borulardaki sürtünme kaybı çelik borulara göre daha azdır. Pürüzsüzlük değerleri, TABLO.! ÇEŞİTLİ TİP BOHJL.AR İÇİM TAVSİYE EDİI.Blf ll8Sl'ET ARALIKLARI <■> 1 Boru 1 Çelik 1 Bakır ve 1 PIJC-U Borular 1 PE-HD Borular 1 Anma 1 Borular 1 Paslanmaz 1 1 1 1 1 Çapı <ON> 1 Çelik 1 20° C 1 40° C 1 20°c 1 40°c 1 1 Borular 1 1 1 1 1 10 1 2,25 1,25 1 - 1 - 1 - 1 - 1 15 1 2,75 1,50 1 0,90 1 0,60 1 0,75 1 0,65 1 20 1 3,00 2,00 1 0,95 1 0,65 1 0,80 1 0,75 1 25 1 3,50 2,25 1 1,05 1 0,70 1 0,90 1 0,85 l 32 1 3,75 2,75 1 1,20 1 0,90 1 1,00 1 0,95 l 40 1 4,25 3,00 1 1,40 1 1,10 1 1,15 1 1,05 1 50 1 4,75 3,50 1 1,50 1 1,20 1 1,30 1. 1,20 1 65 1 5,50 4,25 1 1,65 1 1,35 1 l,40 1 1,30 1 80 1 6,00 4,75 1 1,80 1 1,50 1 1,55 1 1,45 1 1 100 l 6,00 5,00 1 2,00 1 1,70 1 1,70 1 1,60 1 1 1 1 3-BAKIR BORULAR Bakır borular Türkiye'de daha çok küçüktesislerde kullanıldı. İstatistiksel verilere göre, bazı Avrupa ülkelerinde ve Amerika'da tesisatta büyükoranda bakır boru kullanılmaktadır. Halbuki Türkiye'de tesisatta kullanılan yıllık bakır boru 30- 40 ton gibi çokküçük miktarlardadır. Çelikborulara göre daha pahalıdırlar fakat hafif, montajları kolay ve korozyona dayanıklıdırlar. Bakır borular DiN 1 754 normuna göre ölçülendirilmiştir. Tablo 2'de 6-108 mm. dış çaplı bakır boruların ölçüleri verilmiştir. Bu borular sert veya yumuşakolabilir.<\>22 mm. çapa kadar bakır borular yumuşakcinsieri kangal olarak, sert cinsleri düz çubukolarak bulunur. Daha büyükçaptakiler sadece düz boru olarakbulunur. Bakır borular DVGW tarafından sınıtlandınlmışlardır. Grup A: Gaz ve su tesisatında kullanılabilir. Grup B: Gaz ve temiz su tesisatında kullanılamaz. TESiSAT DERGiSi SAYI 23 1 1 1 1 Bakırbomda,E =0,00I5 mm. Çelikboruda, E = 0.045 mm. ve daha fazla Örneğin; 1 mis hızda 80 °C sıcaklıkta su akışında sürtünme basınç kaybı, Bakır boru 28 x 1 .5 R = 380 Pa/m Çelikboru ON 25 (Çap 27.2 mm) R=480Pa/m Döşeme genellikle şap betonu içine veya sıva altına yapılır. Sıva altına döşendiğinde mutlaka izole edilmelidir. IsıI genleşme 1 00 K sıcaklıkfarkında metrede I .7 mm. değerindedir. (Çelikte 1 .2 mm) Bakınn ısıl geçirgenliği yüksek olduğundan açıktan geçen borular donmaya karşı korunmalıdır. Bağlantı: 1 ) Yumuşaklehimle ve lehimli fittings ile gerçekleşir. Bir şaloma alevi ile fıttings ve boru ısıtılır ve ikisi arasına eriyipkapiler yolla nüfuzedenlehimle boruvefıttings birleşir. Aradaki boş!uk 0.05-0.2 mm olmalıdır. Fittings malzemesi kızıl döküm, bakır veya
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=