--------------------------\Cf__rnNil\ BiLGiLEV-- civarındadır. İki fırının yılda yakabileceği çöp miktarı, 160.000 tondur ve bu kapasite yeterii olmazsa eski santralin iki fırını da kullanılır. Her iki fırın da ısı üretimi için kullanılan büyük buhar kazanlarıyla donatılmıştır. Bu kazanlarda ısıtma sonucu 40 bar basıncında ve 350 °C s ıcaklığında su buharı oluşturulur. Bu buharın bir kısmı santralle anlaşmalı endüstriyel tesislerin ihtiyaçları için kullanılır. Basel santraline direkt bağ! ı olan bazı tesisler merkezi çamaşırhane, hayvan ölüleri değerlendirme tesisi, ACV, Beli ve Sandoz AG gibi kurul u şlardır. Basel santrali bu kuruluşlara her koşul altında buhar gönderimini garanti eder. Bu yüzden fırınların bakım zamanlarında buhar üretiminin kesilmemesi için yardımcı hafif yağ kazanları çalıştırılarak bu garanti yerine getirilir. Buharın diğer kısmı büyük buhar türbinlerine gider. Bu türbinlerde buhar basıncı 40 bar'dan 13 bar'a düşürülür ve bu sırada türbinler 2300 kw gücündeki elektrik jeneratörünü çalıştırırlar. Bu sayede üretilen yıllık 16.000 Mwh'lik elektrik enerjisi öncelikle iç bünyede (pompalar, vantilatör, aydınlatma gibi) kullanılır, artan kısmı dışarıya atılır. Türbinlerde basıncı düşürülen buhar, dönüştürme istasyonuna gelir. Çevredeki evlerin ısıtılmasında kullanılan sıcak su, bir merkezi ısıtma ağıyla evlere kadar ulaşır ve ısısı düşmüş olarak dönüştürme istasyonuna geri gelir. Geri gelen suyun sıcaklığı 90°C kadardır. Burada su türbinlerinden gelen buhar kullanılarak l 80°C'ye kadar ı sıtıl ır ve pompalar yardımı y l a herbiri 180 111 3 kapasiteli, iki büyük sıcak su deposuna pompalanır. Buradan ise pompalarda tekrar merkezi ısıtma ağıyla kullanıcılara gönderilir. Bu Toz HCI S02 Hg merkezi ısıtma ağı sayesinde santral çevresindeki tesis ve evlerin ısıtma ve sıcak su ihtiyaçları karşılanabilmektedir. Şimdiye kadar yanma sı rasında elde edilen enerjinin kullanım alanları ve bunun için izlenen yoldan bahsedildi. Bundan sonra tüm bu işlemler sırasında ortaya çıkan duman gazı ve cürufgibi zararlı artıkların müdahalesi hakkında bilgi verilecektir. Yanma sırasında ortaya çıkan duman, duman arıtma sistemine ginneden önce büyük filtre odalarında bir öntemizlemeden geçer. Burada kullanılan elektrofıltrelerde eski elektıik yüklü toz ve is parçacıkları pozitif elektrodlaryardımıyla filtre plakalarına çekiIir. Bu plakalar dolunca otomatik olarak silkelenir ve parçacıklar aşağıdaki toz deposuna biriktirilir. Bu öntemizlemede hedeflenen değer I m3 havada 5-1 Omg tozdur ki bu 25 mg/m3 olarak öngörülen sınır değerinin altındadır. Basel çöp yakma santrallerinde her fırın için ayrı bir duman arıtma kanalı vardır. Her kanalda iki arıtma kulesi bulunur. Elektrofıltreden geçen duman gazı bu kanallardan ilk arıtma kulesine gelir. Arıtma işlemi kulelere özel ağızdan püskürtülen yıkama suyu ile gerçekleştirilir. İlk kulede kireç sütü verilerek gerçekleştirilen parçacık nötralizasyonu yoluyla HCI, 1-IF ve SO2 atılımı sağlanır. İkinci kulede uygun PH düzenlemesiyle birlikte değerler minimuma inene kadar gaz içindeki kükürt ayrılır. Bir sonraki ince toz ayrımında ise, mekanik ve elektrodinamik venturiler ve yüksek gerilim elektrodlarıy l a ince partiküllerin son temizliği tamamlanır. Bu arıtma sistemi sonucunda elde edi len değerler bir tablo halinde aşağıda verilmiştir: Bu arıtma sistemi baca g ir i ş inde kumanda odasından gözlenebilir ve kontrol edilebilir. Burada zararlı madde değerleri sürekli ölçülür ve otomatik kullanarak nötralizasyonudur. Ayrıca Hg, Cd gibi ağır metallerin sedimentasyonu için özel maddeler eklenir. Filtre preslerinden ve kum filtresinden geçen su, artık şehir kanalizasyonuna verilebilecek değerlere sahip bir hale gelmiştir. Filtrelerde biriken katı madde yığınları ise bir beton karıştırıcısında kireç ve çimen toy la karıştı rı ]arak, beton kütleleri haline getirilir. Bu kütleler devletin öngördüğü koşullar altında belirlenen yerlere gömülür. Artık sızıntı sul arı ya da yağmur, bu zarar! ı maddeleri beton kütlesinden söküp sürükleyemez. Ti.im bu işlemlerin sonunda, sadece toplam çöp hacminin% 10'u kadar yer kaplayan bir cüruf yığını kalmıştır ki, bu da kamyonlarla belediyece belirlenen toplama alanlarına götürülüp boşaltıl ı r. Yukarıda çalışma prensibi ayrıntılı olarak an l atılan bu çöp yakma santralleri, özellikle gelişmiş ülkelerde sıkça kullanılmaktadır. Santralin kurulması için gereken ilk yatırım maliyeti çok büyük görünebilir, fakat uzun vadede get irdi ği kazançlar düşünüldüğünde bunun asla boş ve fazla olmadığı anlaşılabilir. İnsan ve çevre sağlığı açısından sağladığı avantajların dışında, kokan, sulara karışan hatta patlayan çöp yığınlarının açtığı sosyal problemlerin de ortadan kalkacağı hesaba katılırsa, büyük şehirlerin başta gelen sorunlarından olan çöp sorununun optimum çözümünün, böyle bir çöp yakma santrali olduğu söylenebil ir. Hükümet politikaları ile özelsektöre bu Arıtma öncesi Arıtma sonrası santrallerin inşa edilmesi için teşvik verilmesi çok önemlidir. Özellikle bu santrallerde üretilen elektriğe özel fiyatlar uygulanması ve 20-30 yıllık uzun dönemli sözleşmelerin yap ılması, bu teşviklerin başında gelmektedir. Sınır değerler ölçülen değerler ölçülen değerler (mg/Nm3 ) (mg/Nm 3 ) (mg/Nm 3 ) 50 9.7 0.8 30 880 0.9 500 160 23 0.1 0.17 0.012 olarak kaydedilir. İlgili bir kuruluşun istediği zaman bu değerlere ulaşması mümkündür. Arıtma işlemi sırasında ortaya çıkan pis su binanın kullanım pis suyuyla birlikte atık su temizleme ünitesine gönderilir. Saatte 80 m3 atık su işleyebilen ünitede temel prensip, asidik olan yıkama suyunun, kireç sütü TESİSAT DERGİSİ SAYI 22 Not : Yukarıda anlatılan çöp yakma tesisi ile ilintili bilgiler; ısıtma, soğutma ve havalandırma sistemlerinde otomatik kontrol elemanları üreten ve bu konuda miihei1dislik hizmeti veren SAUTER AG -İSVİÇREjirmasına yapılan bir teknik geziden toparlanmı.ştıı:
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=