Tesisat Dergisi 216. Sayı (Aralık 2013)

MAKALE Tesisat Dergisi Say× 216 - Aral×k 2013 95 pompan×n kullan×ld×ù× durumda, pompa bypass hatt×yla ana hatta baùl× olmal×, giriüine ve ç×k×ü×- na birer tane vana ve ç×k×ü×na çekvalf konulma- l×d×r. Pompa ç×k×ü×na baùlanan konik boru, ak×ü yönünde en fazla 20º aç×yla geniüleyen tipte olmal×d×r. Pompa ç×k×ü×na baùlanacak vanalar konik borudan sonra sisteme baùlanmal×d×r. 6.2 Emme ûartlar× Mümkün olan yerlerde, bir pozitif su emme yüksekliùi ile birlikte emme haznesinin etkin kapasitesinin asgari üçte ikisinde, su seviyesi pompa merkez hatt× seviyesinin üzerinde ol- mal×d×r. Pompa merkez hatt×, emme haznesi- nin düüük su seviyesinin en fazla 2m üzerinde olmal×d×r. Pozitif emme yüksekliùi uygulanabi- lir deùilse, pompa suyu emerek yukar× ç×kara- cak biçimde yerleütirilebilir veya düüey türbin pompalar kullan×labilir. Suyu emerek yukar× ç×karma ve dalg×ç pompa düzenlemelerinden mümkün olduùunca kaç×n×lmal× ve yaln×zca pozitif emme bas×nc× düzenlemesi uygulana- bilir olmad×ù×nda kullan×lmal×d×r. Pompan×n emme k×sm× en az iki boru çap× uzun- luùunda, bir düz veya konik boruya baùlanma- l×d×r. Konik boru, yatay baül×k k×sm×na ve 20º‘yi geçmeyen koniklik aç×s×na sahip olmal×d×r. Vanalar pompa giriüine doùrudan tak×lmamal×- d×r. Bütün vanalar ve baùlant× parçalar×n× içeren emme borusu tertibat×, istenen azami debi ve azami su s×cakl×ù×nda pompa giriüindeki mevcut ENPY gereken ENPY’ den en az 1 metre fazla olacak üekilde tasarlanmal×d×r. Boruda hava boüluùu oluüma olas×l×ù×n× önlemek için, emme boru tertibat× yatay olarak veya pompaya doù- ru hafif artan bir eùimle döüenmelidir. Pompa merkez hatt×n×n emme haznesindeki düüük su seviyesinin üzerinde olduùu durumda, emme haznesine dip vanas× monte edilmelidir. Pozitif bas×nç yükü üartlar×nda, emme borusu- nun çap×, 65 mm’den az olmamal×d×r. Pompa, istenen maksimum debide çal×üt×r×ld×ù×nda borunun çap× 1,8 m/s’lik su ak×ü h×z×n× aüma- yacak üekilde olmal×d×r. Negatif emme üartlar×nda, emme borusu- nun çap× 80 mm’den az olmamal×d×r. Ayr×ca pompa istenen azami ak×üta çal×üt×r×ld×ù×nda 1,5 m/s’lik su ak×ü h×z× aü×lmayacak üekilde olmal×d×r. Birden fazla pompa setinin monta- j×n×n yap×ld×ù× durumda, emme borular× birbi- rine baùlanmamal×d×r. Düüük su seviyesinden pompan×n merkez hatt×na kadar olan yükseklik 3,2 m’yi geçmemelidir. Her bir pompaya ayr× bir otomatik çal×üt×rma düzeneùi monte edil- melidir. Düzenek, pompadan daha yüksek bir seviyeye yerleütirilmiü bir tank ihtiva etmeli ve boru baùlant×s× tanktan, pompan×n suyu daù×tt×ù× taraf×na doùru eùimli olmal×d×r. Bu baùlant×ya tek yönlü vana monte edilmelidir. Tanktaki su seviyesi, normal seviyenin üçte ikisine düütüùünde pompa çal×ümal×d×r. 6.3 Performans Özellikleri Pompa, tasar×mlanan debide bas×nc×n % 70’inden az olmayan bir bas×nçta, debinin %140’×n× saùlayabilmelidir. Pompan×n beyan edilen görevi, pompa bas×nç- debi eùrisinin hiç tercih edilmeyen alan×n×n bir fonksiyonu olmal×d×r. Tedarikçinin deney imkânlar×yla ölçüldüùünde, pompa hiç tercih edilmeyen alan için gerekli olan bas×nçtan en az 0,5 bar daha yüksek bir bas×nç saùlama- l×d×r. Pompa bütün su besleme seviyelerinde bas×nç debi grafiùindeki en çok tercih edilen alandaki debi ve bas×nc× da saùlayabilmelidir. Pompa giriüinde ölçüldüùü gibi, asgari 0,5 bar’l×k bir bas×nçta istenen azami debinin % 20’si eklenmiü debiye eüit bir debiyi bas×nç ve su kapasitesi art×r×lmam×ü su beslemesinin saùlad×ù×n× göstermek için bir deney yap×lma- l×d×r. Bu deney, üebekedeki su sarfiyat×n×n en fazla olduùu zamanda yap×lmal×d×r. Her pompa setini çal×üt×rmak için iki bas×nç anahtar× saù- lanmal×d×r. Bas×nç anahtarlar× anahtarlardan birinin aç×lmas×yla normal kapal× baùlant×larla pompay× çal×üt×racak biçimde seri olarak baù- lanmal×d×r. Bas×nç anahtarlar×na uzanan boru- nun çap× asgari 15 mm olmal×d×r. Ana üebekedeki bas×nç 0,8 P’den (P kapal× vana koüulundaki bas×nç) az olmayan bir deùere düü- tüùünde, ilk pompa seti otomatik olarak çal×ü- maya baülamal× ve sistemi bas×nçland×rmal×d×r. úki pompal× bir set monte edildiùi durumda, ikinci pompa bas×nc×n 0,6 P’den az olmayan bir deùere düümesinden önce çal×ümal×d×r. Pompa bir kez çal×ümaya baülay×nca, elle durdurulun- caya kadar çal×ümaya devam etmelidir. Bas×nç anahtar×yla çal×üan her bir pompay× deneye tabi tutmak için gerekli araçlar saùlanmal×d×r. Ana üebeke ve herhangi bir pompa çal×üt×rma bas×nç anahtar× aras×ndaki baùlant×da bir ay×rma vana- s× tak×l×ysa ay×rma vanas× kapal× olsa bile ana üebeke bas×nc×ndaki düüüüü bas×nç anahtar×na iletebilecek tek yönlü bir vana ay×rma vanas×na paralel olarak tak×lmal×d×r. 6.4 Elektrik Motorlu Pompalar×n Kontrol Özellikleri Elektrik besleme sistemi sürekli olacak üekilde tasarlanmal×d×r. Pompa kontrol mekanizmas×na yap×lan elektrik beslemesi, sadece sprinkler pompa setinin kullan×m× için olmal× ve bütün diùer baùlant×lar ayr× yap×lmal×d×r. Bu besleme binaya gelen beslemedeki ana üalterin giriüin- den saùlanmal×, buna izin verilmediùi durum- da, pompa kontrol mekanizmas×na yap×lacak elektrik beslemesi bir baùlant×yla ana üalterden saùlanmal×d×r. Kontrol mekanizmas×ndaki sigor- talardan yüksek kapasitede ak×m çekildiùinde, sigortalar bu ak×ma 20 dk’dan az olmayan bir süre içerisinde dayanabilmelidir. Bütün kablolar yang×na ve mekanik hasara karü× korunmal×d×r. Kablolar×n yang×na maruz kalmas×n× önlemek için yer alt×na gömülmeli veya bina d×ü×ndan veya binan×n yang×n riskinin ihmal edilebilir bölümle- rinden, yang×na 60 dk’dan az olmayan dayan×m gösteren duvarlar, bölmeler veya döüemelerden geçirilmelidir. Kablolar tek parça halinde, birbirle- rine ekleme yap×lmadan baùlanmal×d×r. 6.4.1 Elektrik Panosu Bina ve müütemilat×n×n ana üalter panosu, elektrik beslemesi d×ü×ndaki amaçlar için kul- lan×lmamak üzere bir yang×n bölmesinde yer almal×d×r. Kablolar×n hangi kal×nl×kta kullan×- lacaù×n×n hesaplanmas×nda ak×m, muhtemel en büyük tam yük ak×m×n×n %150’si al×narak Tehlike S×n×f× Asgari Tank Kapasitesi (L) Çal×üt×rma Borusunun Asgari Çap× (mm) DT 100 25 ST,YT ve YTD 500 50