Tesisat Dergisi 216. Sayı (Aralık 2013)

MAKALE Tesisat Dergisi Say× 216 - Aral×k 2013 93 maddelerine ve suyun yataklara girmesine engel olacak su s×çratma diski deflektör gibi elemanlar kullan×lmal×d×r. Rulmanlar×n komple sertleütirilmiü olmas× gerekmektedir. 4.3 Performans Özellikleri Pompalar belirtilen anma debilerinde olma- l×d×r ve minimum pompa bas×nc× 40 psi (276 kPa=2.76 Bar) olmal×d×r. 4.4 Test Özellikleri Ürünlerin sertifikasyon süreci boyunca hid- rostatik dayan×m testinde pompalar çal×üma bas×nc×n×n iki kat×ndaki deùerde veya 27.60 Bar’da (hangisi büyükse) statik dayan×m tes- tine maruz kalacakt×r. Seri üretim sürecinde ise her pompa hidrostatik olarak 5 dakikadan az olmamak koüulu ile test edilecektir. Test bas×nc× çal×üma bas×nc×n×n 1.5 kat× veya 17.2 Bar’dan hangisi büyükse o bas×nçta test edile- cektir. Test bas×nc×nda pompa gövdesinde her- hangi bir çatlak patlak veya s×z×nt× olmayacak. Pompalar×n çarklar× yukar×da belirtilen üartlar ×ü×ù×nda balanslanacakt×r. Her bir testin kayd× mutlaka tutulmak zorundad×r. 4.5 Markalama Özellikleri Her pompada korozyona dayan×kl× bir etiket olacakt×r. Sökülmeyecek üekilde görünür bir yerde bulunacakt×r. ûase üzerine yap×lan eti- ketler kabul edilmeyecektir. Etiket alan× mini- mum 77.4 cm² olacakt×r ve etiket üzerindeki yaz×lar 2.4 mm büyüklüùünde olacakt×r. Yaz×lar 0.13 mm etikete bas×lacakt×r. Pompan×n dön- me yönünü gösteren ok iüareti bulunmal×d×r. Birden fazla fabrikada imalat yap×l×yorsa, her bir fabrika için ayr× bir etiket bulunmal×d×r. Ürün etiketinde; üreticinin simgesi ve özel eti- keti, pompan×n kapasitesi, pompan×n bas×nc×, pompa h×z×, modeli ve tipi, seri numaras×, mak- simum bas×nç deùeri, %150 debide net bas×nç deùeri, kademe say×s×, çark çap×, maksimum gerekli güç ve maksimum pozitif emme bas×nç deùerleri mutlaka bulunmak zorundad×r. 5. FM 1319 - Santrifüj Yang×n Pompala- r× úçin Onay Standard× (Approval Standard For Centr×fugal Fire Pumps (Horizontal End Suction Type) 5.1 Genel Özellikler Yang×n pompalar×nda FM onay×, NFPA 20 ge- rekleri dikkate al×narak verilmektedir. Ancak NFPA 20’nin de ötesinde baz× gereklerde de arand×ù× için, FM onay× yang×n pompalar× ve çevre elemanlar×na verilen kalite onaylar× ara- s×nda en zor koüullar× olan ve en yüksek dere- celi ürün kalite onay× olarak bilinmektedir. • FM 1311, Split yatay ayr×labilir gövdeli pompalar • FM 1312, Düüey milli türbin tip pompalar • FM 1319, Uçtan emiüli norm pompalarla ilgili standartlar× belirler. FM onayl× bir üründe ilk dikkate al×nacak hu- suslar ürünün uygunluùu, ürün performans deùerlerinin standartta belirtilenleri karü×lay×p karü×lamad×ù× ve ürün dayan×m ve güvenilirlik deùerleridir. Standard×n belirlediùi anma debi- leri 25, 50, 100, 150, 200, 250, 300, 400, 450, 500, 750, 1000, 1250, 1500, 2000, 2500, 3000, 3500, 4000, 4500 ve 5000gpm’dir. Uçtan emiüli tek kademeli yang×n pompa- lar×n×n özelliklerini belirleyen bu standarda göre, pompa anma bas×nc× minimum 40psi (275kPA) olmal×d×r. 5.2 Tasar×m Özellikleri Döküm parçalar üretim aüamas×na geldikle- rinde üzerlerinde montaja, kaliteye ve testlere mani olacak herhangi bir hata bulundurma- mal×d×r. Flanü ölçüleri, c×vata dizilimleri vb. detaylar ulusal ya da uluslararas× standart- lara uygun olmal×d×r. Pompa dizayn× arkadan çekip ç×kar×labilen denilen pompa içerisindeki parçalar×n emme ya da basma hatt×na zarar vermeden pompan×n içinden kolayl×kla ç×ka- r×lmas×na imkan saùlayan tarzda olmal×d×r. Pompa gövdesi üzerinde diüli boüaltma tapas× bulunmal×d×r. Bu tapa ½” den küçük olmama- l×d×r ve korozyona dayan×kl× malzemeden imal edilmelidir. 500gpm ve üzerinde anma debilerinde, çark×n gövde haznesinden uzakl×ù× minimum 12.7mm olmal×d×r. 100gpm ile 500gpm anma debi- lerinde, bu mesafe 9.5mm, 100gpm den az debilerde ise 6.3mm olmal×d×r. Çarklar kapal× tip olmal× ve dinamik olarak dengelenmelidir. Pompa mili için hesaplanan maksimum kay- ma gerilmesi mil malzemesinin elastik limiti- nin %30’unu geçmemelidir. Ayr×ca, malzeme kopma dayan×m×m×n %18’inden az olmas× gerekmektedir. S×zd×rmazl×k eleman× olarak yumuüak sal- mastra ya da mekanik salmastra kullan×labilir. Fakat mekanik salmastra kullan×m×n×n belirli üartlar× vard×r. Bu üartlar mutlaka temiz su kullan×m×, herhangi bir bozuklukta kullan×lacak Debi Aral×ù× gpm Vd gpm Vd 25 (95) 1000 (3785) 50 (189) 1250 (4731) 100 (379) 1500 (5677) 150 (568) 2000 (7570) 200 (757) 2500 (9462) 250 (946) 3000 (11355) 300 (1136) 3500 (13247) 400 (1514) 4000 (15140) 450 (1703) 4500 (17032) 500 (1892) 5000 (18925) 750 (2839) Pompalar birden fazla anma debisi için test edilebilir, pompa belirtilen bas×nçlar×n alt×nda bas×nç üretmemelidir. Pompa test edildiùi anma debisinin %150’sin- de ürettiùi bas×nç anma bas×nc×n×n %65’inden az olmamal×d×r. Yap×lacak testlerde uygulana- cak olan toleranslar “Hydraulic Institute Stan- dards for Centrifugal Rotary and Reciprocating Pumps” standartlar×nda olan toleranslard×r. Pompa anma motor h×zlar×nda test edilecek- tir. Performans eùrileri kapal× vanada, anma debisinde ve anma debisinin %150’sinde ve seçilen ara debi deùerlerindeki testleri içer- mektedir. Farkl× bas×nç aral×ù×nda kullan×lacak olan pompalar bas×nçlar× üretmek için farkl× çark çaplar×nda test edilebilir. Yap×lacak olan performans testi pompa için gerekli olan maksimum gücü belirlemek için pozitif emme bas×nçl× olarak yap×lmal×d×r. Maksimum güç belirlenmelidir. Uçtan emiü- li pompalar emme hatt×nda tak×l× olan c×val× manometrede net pozitif emme yükü -4.57m olacak üekilde anma debisinin %150’sinde test edilecektir.