Tesisat Dergisi 216. Sayı (Aralık 2013)

MAKALE 92 Tesisat Dergisi Say× 216 - Aral×k 2013 Makine Mühendisi / KSB Pompa San. ve Tic. A.û. Oùuz AYDOøAN Bu bildiri öncelikle yang×n sistemini projelendirecek insanlara, son kullan×c×lara, yang×n konusunda dan×ümanl×k yapanlara ve bu kadar önemli bir konuda can ve mal güvenliùi için tüm insanlar× bilinçlendirme amac×yla haz×rlanm×üt×r. Çal×üma sonucunda standartlar×n içeriùi, standartlar×n hangi konularda farkl×laüt×klar×, bir yang×n sisteminin kurulumunda dikkat edilmesi gereken konular, periyodik test ve bak×mlar×n nas×l yap×lmas× gerektiùi ve piyasada bu konulardaki yanl×ü bilinenler aç×klanarak, gerçek ve doùru bilgiler ortaya konulmuütur. Bu makalenin birinci bölümü; Genel Olarak Yang×n Pompalar×n×n Özellikleri, NFPA 20 - Yang×n Korumas× úçin Yang×n Pompalar×n×n Yerleüim Standard×, dergimizin 215. say×s×nda yay×nlanm×üt×r. POMPA-VANA DOSYASI 4. UL 448 - Yang×ndan Korunma úçin Santrifüj Pompalar (Centr×fugal Stat×onary Pumps For F×re- Protect×on Serv×ce) Underwriters Laboratories® ürün güvenilir- liùi konusunda standartlar haz×rlayan ve bu standartlar kapsam×nda ürünlerin güveni- lirliùini test eden baù×ms×z bir sertifikasyon kuruluüudur. UL, yap× malzemeleri, g×da, ay- d×nlatma, yang×n sistemleri gibi bir çok alanda standarda sahiptir. UL 448 yang×n pompalar×n× ve panolar×n× belirleyen kriterleri gösteren ilgili standartt×r. 4.1 Teknik Özellikler Uçtan emiüli pompalar tek kademeli olacak- t×r. Dökümler düzgün, deliksiz ve hasarlardan eksik olacakt×r. Baùlama civatas×, saplamas×, çark somunu, glen civatas× gibi su bas×nc× ile gerilmeye maruz kalan elemanlar×n boyutu Ø9.5 mm’den küçük olamaz. Pompan×n için- deki su ile temas eden c×vata, set-uskur gibi elemanlar bronzdan veya korozyona dayan×kl× baüka bir malzemeden olacakt×r. Bas×nç tutan tüm döküm c×vatalar× c×vata malzemesinin elastik s×n×r×n×n ¼’ünü geçmemelidir. Pom- pa mili için hesaplanan maksimum kayma gerilmesi mil malzemesinin elastik limitinin %30’unu geçmemelidir. Ayr×ca, malzeme kopma dayan×m×m×n %18’inden az olmal×d×r. Çarklar G6.3’e uygun olarak dengelenmelidir. Boru baùlant×lar×nda kullan×lan flanü boyutlar× ve c×vatalar “Standart For Cast Iron Pipe Flan- ges and Flanged Fittings, Ans×/Asme B16.1- 1989” standard×na uygun olmal×d×r. Diüli aç×kl×klar “Standard for pipe thread, general purpose, ANSI/ASME B1.20.1-1983” standar- d×na uygun olmal×. 4.2 Pompa Bileüenlerinin Özellikleri Pompa gövdesi tesisatta emme ve basma hat- lar×nda oynama yapmadan çark× ve iç eleman- lar×n incelenmesine ve deùiütirilmesine imkan verecek üekilde imal edilmelidir. Gövdenin ve salmastra kutusunun demontaj×n× kolaylaüt×r×- c× önlemler al×nmal×d×r. Pompaya destek saù- lamas× için bir pompa destek ayaù×na sahip olmal×d×r. Bu ayak yeterli dayan×mda olmal×d×r. Pompa gövdesi üzerinde diüli boüaltma tapas× bulunmal×d×r. Bu tapa ½” den küçük olmama- l×d×r ve korozyona dayan×kl× malzemeden imal edilmelidir. Pompada gövde aü×nma halkalar× bulunmal×d×r. Bu halkalar× eksenel veya dönme hareketi yapmayacak üekilde monte edilmeli ve sabitlenmelidir. Çark aü×nma halkalar×na gerek yoktur. Çark, gövde aü×nma halkalar×, salmastra kutusu bo- ùaz astar×, sulama halkas×, iç c×vatalar, glen, glen somunu, boüaltma tapalar×, salmastra kutusu dibi korozyona dayan×kl× malzemeden imal edilmelidir. Hareketli ve sabit parçalar×n radyal boüluklar× 0.191 mm’den az olmama- l×d×r. Çark eksenel olarak sabitlenmeli ve ça- l×üma durumunda diùer parçalara deùmeme- lidir. Çark kapal× tip olmal×d×r. Pompada gövde aü×nma halkalar× bulunmal×d×r. Bu halkalar× eksenel veya dönme hareketi yapmayacak üe- kilde monte edilmeli ve sabitlenmelidir. Çark aü×nma halkalar×na gerek yoktur. Çark, gövde aü×nma halkalar×, salmastra kutusu, sulama halkas×, iç c×vatalar, glen, glen somunu, bo- üaltma tapalar×, salmastra kutusu dibi koroz- yona dayan×kl× malzemeden imal edilmelidir. Hareketli ve sabit parçalar×n radyal boüluklar× 0.191 mm’den az olmamal×d×r. Çark eksenel olarak sabitlenmeli ve çal×üma durumunda diùer parçalara deùmemelidir. Kapal× tip çark kullan×lmal×d×r. S×zd×rmazl×k yumuüak salmastra ile saùlanma- l×d×r. Burçlar için korozyona dayan×kl× malzeme seçilmelidir. Yumuüak salmastralar yatak gibi kullan×lmayacakt×r. Rulmanl× yataklar×n maksimum yükte 5000 saatlik bir çal×üma ömrüne sahip olmal×d×r. Rulmanlardan biri serbest olarak sadece rad- yal yük taü×rken diùer rulman hem radyal hem de eksenel yük taü×mal×d×r. Gres yaùlamal× olmal× ve gres deliùi bulunmal×d×r. Yabanc× Yang×n Pompas× ve Yang×n Gruplar×nda Belirleyici Standartlar×n ve Yönetmeliklerin Karü×laüt×r×lmas× - 2. Bölüm