Tesisat Dergisi 216. Sayı (Aralık 2013)

MAKALE 64 Tesisat Dergisi Say× 216 - Aral×k 2013 suyun s×cakl×ù×n× düüürmekte, bu da ×s×t×c×n×n veriminde art×ü saùlayarak iületme maliyetleri- nin de düümesini saùlamaktad×r. Ayr×ca, düüük ×s×l kapasitesi sebebiyle sistemin rejime gelme süresi döüemeden ×s×tma-soùutma sistemleri- ne göre çok daha k×salmaktad×r[16]. Çal×üma esnas×nda meydana gelen herhangi bir s×z×nt× sonucu, ar×zaya hemen müdahale edilerek tamiri kolayl×kla yap×labilmektedir. Bununla birlikte mahal içerisindeki duvar yüzey alan×, döüeme yüzey alan×na göre daha fazla oldu- ùundan gerekirse borular×n birden fazla duvara monte edilmesiyle ×s×tma-soùutma yüzey alan× artt×r×larak sirküle edilecek su s×cakl×ù× ×s×tma için daha da azalt×l×p soùutma için daha da artt×r×larak sistem verimi yükseltilebilir. Literatürde sunulan bir çal×ümada[8], bir ofis için döüemeden ×s×tma ve soùutma sistemleri- nin toplam ×s× taü×n×m katsay×lar×n×n, minimum ve maksimum önerilen yüzey s×cakl×klar×n×n ile ×s×tma-soùutma kapasitelerinin karü×laüt×r×l- d×ù× Tablo 1 ’den görülebileceùi gibi duvardan ×s×tmadaki ×s×tma ve soùutma kapasitesi dö- üemeden ×s×tma-soùutma sistemine nazaran çok daha yüksektir. Bir odan×n döüemeden ve duvardan ×s×t×lmas×- n×n mukayese edildiùi bir diùer çal×ümada[18] ise, ×s×t×lan mahal içerisindeki hava h×z ve s×cakl×ù×n×n düüey ve yatay doùrultudaki de- ùiüimleri (s×ras×yla, ûekil 6 ve ûekil 7 ) veril- miütir. ûekil 6 ’dan görüldüùü gibi döüemeden ×s×tma sisteminde hava h×zlar× ayak bileùi se- viyesinde 20 cm/s deùerlerine ulaümaktad×r. Döüemeden uzaklaüt×kça hava h×z× azalmakta ancak daha sonra tavana yaklaüt×kça h×zlar tekrar artmaktad×r. Duvardan ×s×tma siste- minde ise hava h×zlar×n×n çok düüük olduùu ve h×z profillerinin çok daha homojen olduùu görülmektedir. Oda içerisinde farkl× noktalar- daki yatay h×z deùiüimleri incelendiùinde ise hava h×zlar×n×n düüey doùrultudaki h×zlar ile neredeyse ayn× olduùu ancak duvardan ×s×tma sisteminde h×zlar×n neredeyse iki kat artt×ù× gö- rülmektedir. Her iki sistemde mahal içerisinde gerçekleüen hava h×zlar× konfor üartlar×n× bo- zacak deùerlere ulaümasa da duvardan ×s×tma sisteminde mahal içindeki ak×ükan×n çok daha duraùan olduùu görülmektedir. Her ne kadar her iki ×s×tma sisteminde de ula- ü×lan hava h×zlar× konfor üartlar×n× aümasa da, üekillerden görüleceùi gibi döüemeden ×s×tma sistemi mahal içerisinde bir sirkülasyon oluü- turmaktad×r. Bu sirkülasyon sonucu cidara yak×n bölgelerdeki yüksek hava h×zlar× mahal içindeki toz ve partiküllerin çökelmesini engel- leyerek mahal havas×nda zamanla birikmesine sebep olacakt×r. Bu durum insan saùl×ù× aç×- s×ndan özellikle akciùer rahats×zl×klar× bulunan insanlar için bir tak×m olumsuzluklara sebep olabilmektedir. Bununla birlikte döüemeden ×s×tma sistemlerinde direkt olarak döüeme ×s×t×ld×ù× için, özellikle çok soùuk günlerde ma- halin artan ×s× kay×plar×n× karü×layabilmek için sistemde sirküle edilen ak×ükan s×cakl×ù×n×n yükseltilmesinden dolay× çeüitli saùl×k sorunla- r× görülebilmektedir. S×cakl×k profillerinin karü×- laüt×r×ld×ù× ûekil 7 ’de görüldüùü gibi duvardan ×s×tma sisteminde döüemeden tavana doùru bir s×cakl×k tabakalaümas× görülmektedir. Ancak bu durum termal konfor aç×s×ndan herhangi bir sorun teükil etmemektedir. Döüemeden ×s×tma sisteminde ise genel olarak mahal içerisinde daha homojen bir s×cakl×k daù×l×m× görülmekle beraber ayak bileùi seviyesinde ciddi s×cakl×k deùiüimleri görülmektedir. Duvardan ×s×tma sistemindeki zemin s×cakl×ù× duvardan ×s×tma- ya göre daha düüük olmakla beraber zeminin ×s×l direncine de baùl× deùildir. Tüm bu olumsuzluklar düüünüldüùü zaman özellikle Türkiye gibi ülkelerde duvardan ×s×tma-soùutma sistemlerinin hem pratik uy- gulama yönünden hem de Türk kültürüne olan uyumluluùu nedeniyle döüemeden ×s×tma- soùutma sistemlerine göre iyi bir alternatif olmaktad×r. Tablo 1. Is× Taü×n×m Katsay×s×, Önerilen Minimum ve Maksimum Yüzey S×cakl×klar× ve Is×tma ve Soùutma Kapasiteleri [8]. Toplam ×s× taü×n×m katsay×s× (W/m 2 K) Yüzey S×cakl×ù× (°C) Kapasite (W/m 2 ) Is×tma Soùutma Maksimum Minimum Is×tma Soùutma Döüeme 11 7 29 20 99 42 Duvar 8 8 40 17 160 72 ûekil 6. Döüemeden ve duvardan soùutmada oda içerisinde üç farkl× konum için yatay ve düüey doùrultu- lardaki h×z daù×l×mlar× [18]. ûekil 7. Döüemeden ve duvardan ×s×tmada oda içerisinde üç farkl× konum için yatay ve düüey doùrultulardaki s×cakl×k daù×l×mlar× [18].