Tesisat Dergisi 214. Sayı (Ekim 2013)

Beton ls1s1 Kontrolü Sisteminin • • Konvansiyonel Bina lklimlendirme Sistemleri lle Kombinasyonu ve Sağlad1ğ1 Avantajlar Beton tstst kontrolü, bina iklim fendirilmesi için kul/antlan konforlu ve çevreye duyarlt sistemlerden biridir. Sistem modern binalarda beton yapt kütlesinin ISI! depolama özelliğini kullanarakbinalarm tsttt!masmt ve soğutu!masmt sağlar. Bunu sağlarken beton kütlenin içerisine konumlandm/an borulardan stcak veya soğuk su do!aştm!tr. Sistem sağ/adtğt ekonomik işletim ve düşük i!kyatmm giderleri ile önem kazanmtş ve sağ/adtğt konforlu mahat iklimleri ile kendini kantt!amtşttr. Tamamlaytel bir iklimlendirme konsepti olarak BKT sisteminin avantajiart aşağtdaki gibi stralanabilir: • Düşük ilk yatmm ve işletim giderleri, • "Yumuşak" ve konforlu serinfetme etkisi, • Hava!andtrma sistemleriile kombine edildiği zaman bu sistemlerin daha düşükhava değişim katsayt!art ile boyut!andmlmasmt sağlar, • Hasta bina sendromu riskini aza!ttr, • Düşük stcak!tk!a tsttma, yüksek stcak!tk!t soğutmayt destekler, • Yenilenebilir enerji kaynaklart ile ça!tşan sistemler ile enerji verimli olarak kombine edilebilir. 1. Giriş Sıcak yaz günlerinde tarihi binaları -örneğin kaleler ve camileri; özellikle de güneyde yer alan ülkelerde- ziyaret edenler, anlatılan kon– forlu etkiyi hissedeceklerdir: Yüksek dış hava sıcaklıkları sebebiyle dışarıda rahatsız edici bir hava varken, binanın içerisinde daha se– rin ve konforlu bir iklim hakimdir. Bunun se– bebi, binanın büyük ısı depolayıcı kütlelerini oluşturan ve çoğunlukla metre mertebesinde kalınlığa sahip duvarlarıdır. Bu büyük kütlele– rin getirdiği atalet ile tarihi binalar kışın geç soğurken, yazın da geç ısınır. Günümüzde geçerli olan yapı teknolojileri se– bebiyle tarihi binalardaki gibi kalın taş duvarlı yapılar söz konusu olmamaktadır. Buna kar– şılık beton, çelik ve cam, binalarımızın temel yapı taşlarını oluşturmaktadır. Buna paralel Beton ısısı kontrolü sistemi (BKT) ile günümü– zün binalarında kalın duvarlı tarihi binalardaki aynı etkiyi cebri olarak tesis etmek mümkün– dür. Bunun için beton yapı bileşenleri içerisine inşaat esnasında uygulanan borulardan kışın sıcak su, yazınsa soğuk su dolaştırılır. Bu özel– liğiyle sistem, binaların ısıtılmasını ve soğutul­ masını sağlayan konvansiyonel iklimlendirme sistemlerine göre farklılık gösterir. Bu bildiride, beton ısısı kontrolü sisteminin bina iklimlen– dirme konseptini nasıl etkileyeceği ve bunun nasıl ifade edilebileceği üzerinde durulacaktır. Bunun için BKT sistemleri farklı bina iklim– lendirme konseptleri (komple havalandırma, sıcak/serin tavan, yerden ısıtma/serinletme, radyatör) ile kombine edilerek yapılmış dina– mik ve bilgisayar destekli akışkan simülasyon– larının sonuçları paylaşılacaktır. olarak binaların ataleti de tarihi binalara göre BKT ile elde edilmiş tecrübeler yine binalar- daha düşüktür. da bu sistemin kullanımı ile oldukça konforlu *Bu çalışma REHAUAG+Co desteği ile gerçekleştirilmiştir. 106 lesisat Dergisi Sayı 214- Ekim 2013 ı ı ı•ı REHAU Poıimeri Kimya San. A.Ş. mahal iklimlerinin rahatlıkla sağlanabileceğini göstermektedir. BKT aşağıdaki temel avantaj– ları beraberinde getirir: • Düşük ilk yatırım giderleri, • Düşük sıcaklık farkları, • Tüm mevsim boyunca aynı sıcaklıkta gidiş sıcaklıkları, • Yenilenebilir enerji kaynakları ile oldukça verimli şekilde kombine edilebilir, • Uç yüklerin azaltılması mümkündür, • Konvansiyonel bina iklimlendirme sistemle– rine göre daha küçük ebatlarda "chiller"ler kullanılabilir. Teknik olarak bakıldığında, BKT sistemleri ol– dukça basit çözümler sağlarlar; buna ek ola– rak düşük sıcaklıkla ısıtma ve yüksek sıcak­ lıkla serinietme sağlamaya imkan tanıdıkları için alternatif enerji kaynakları (örneğin, top– rak kaynaklı ısı pompaları) ile verimli şekilde kombine edilebilirler. Böylece ekolojik olarak anlamlı bina konseptleri oluşturulabilir. 1.1. Sistem Detayı BKT sisteminin temelini oluşturan borulama kat betonu içerisinde statik müellifin müsaade ettiği konumda oluşturulan ek bir düzlemde, taşıyıcı hasırlar üzerine yapılır (Şekil 1). Borular hesaplanan uzunlukta döşendikten sonra bir kolektöre bağlanır. Kolektör ise bi– nanın ısıtma/soğutma enerjisini sağlayan cihazlar tarafından beslenir. Bu özellikleri ile sistem ilk aşamalardan itibaren statik, mima– ri ve mekanik disiplinlerin ortak bir çalışması gerekliliğini beraberinde getirir.