Tesisat Dergisi 214. Sayı (Ekim 2013)

sonucu rezerv 12 milyar tona çıkmıştır. An- RI Bmifl. ~. ~· ~· ~.Jı~ı 11 ~ 1 ~~· ~· -~':"~-"'~ll!lalllll1~· ~ıw.:ı~· ~~ ~~~~~~~=======] cak Türkiye' deki linyitlerin%70'e yakını 2000 ~ ,. 11111~ kCal/kg'ın altındadır. Kül ve nem oranı yük– sektir. Bu sebeple bazı sahalar sadece elektrik üretimi amacıyla değerlendirilebilir. Fosil yakıtların kullanımı uzun yıllar devam edecektir. Dolayısıyla üretimi daha verimli, daha temiz ve daha ucuz yapabilecek teknolo– jiler üzerinde çalışılmalıdır. Yenilenebilir enerji önemlidir ve değerlendirilmelidir. Ancak rüzgar yoksa rüzgar enerjisi, akarsuda su yoksa hid– rolik enerji, güneş batlığında ise güneş enerjisi yoktur. Dolayısıyla devamlı ve güvenilir baz yük santraliarına ihtiyaç vardır. Bu ihtiyacı da kömür ve gaz karşılar. 3. ÜRET Brülör'ün Kömür Yakma Teknolojisi için Ar-Ge Faaliyetleri Çeşitli yakıcılar üreten yerli bir firma olarak, Türkiye'deki kömür rezervlerinin sanayide de kullanılmasını sağlamak amacı ile Türkiye'de ilk defa partnerlerle beraber yerli imalat dozaj– Iama sistemi tasariadı k. Kömür kullanımından kaynaklanan verimsizlikleri, çevre kirliliğini azaltarak, pulvarize toz kömür yakan yakıcılar ile kaynaklarımızın en verimli şekilde kullanıl­ masını sağlamak maksadıyla araştırmasına başladığımız bu üründe, TÜBiTAK'tan büyük destek aldık. TÜBiTAK Ar-Ge projeleri destek– leri kapsamında gelişen ürünümüz ile Türkiye ekonomisine değer katacağımız inancındayız. Türkiye' de enerji kaynaklarındaki dışa bağım­ lılık ve kömür rezervlerinin zenginliği çerçeve– sinde ÜRET olarak toz kömür yakma teknoloji– lerine yatırım yapma ve Ar-Ge'ye ağırlık verme sebeplerimiz şu şekilde sıralandı: • Türkiye'de sanayide enerji kullanımında dışa bağımlılığın çok artmış olması ve yerli kaynakların kullanımının artırılması gereği, • Türkiye' de kömür yakan (çift yakıcı lı) sanayi brülörü imalatının olmayışı, • Türkiye' deki sanayi brülörlerinde Türkçe iş­ letim yazılımının olmayışı, • Yazılımı Türkiye' de gerçekleştirilmiş yakma yönetim sisteminin bulunmaması, • Otomasyana uygun kömür yakan bir sanayi brülörü geliştirmek, • Türkiye' de kömür yakan brülörlere yönelik dozajiama sistemi imalatının bulunmayışı, • Doğu Avrupa ve Türk Cumhuriyetleri'nde kömür yakan sanayi brülörlerine yönelik Sıra Üretici Ülke Miktar (tep) % ı Çin 1.800,4 48,3 2 ABD 552,2 ı4,8 3 Avustraya 235,4 6,3 4 Hindistan 2ı6,ı 5,8 5 Endonezya ı88,ı 5,0 6 Rusya ı48,8 4,0 7 Güney Afrika ı43,0 3,8 8 Kazakistan 56,2 ı,5 9 Polanya 55,5 ı,5 ı o Kolombiya 48,3 ı,3 ilk 10 Toplam 3,444,0 92,3 Dünya Toplam 3,731,4 100,0 4. Toz Kömür Brülörünün Tasarlanması, Yanma Yönetim Sisteminin Geşiltirilmesi Bu çerçevede; • Pazarda üretim yapan firmaların ve benzer ürünlerin saptanması, • Pazarların araştırılması, • Yıllık satış miktarlarının tespiti, • Tasarım planlanmasının yapılması, • Brülörün bilgisayar ortamında tasarım ça– lışmaları, • Kapasite hesaplamalarının yapılması, • Brülör boyutları ve dozajiama sistemi bo– yutlarının hesabının yapılması, • Farklı yörelerin kömür bileşenlerine yönelik hava-yakıt oranlarının hesabının yapılması, • Dozajiama sisteminin ve protatip modelinin bilgisayar ortamında tasarımı, • Yakma yönetim sistemi yazılımı için senaryo ve algoritmanın oluşturulması, • Yakma yönetim sisteminin yazılımının ger– çekleştirilmesi, Sıra Tüketici Ülke Miktar (tep) % ı 2 3 4 5 6 7 8 9 ı o Çin uı3,5 48,2 ABD 524,6 ı4,8 Hindistan 277,6 7,8 Japonya ı23,7 3,5 Rusya 93,8 2,6 Güney Afrika 88,7 2,5 Almanya 76,5 2,2 Güney Kore 76,0 2,1 Polanya 54,0 ı,5 Avustralya 43,4 ı,2 ilk 10 Toplam 3.071,8 86,4 Dünya Toplam 3.555,8 100,0 • Dokunmatik ekran tasarımı ve seçimi, • Tasarım doğrulama ve gözden geçirme ça– lışmaları, gerçekleştirilm iştir. Brülörün tasariama aşamasında, mutlak çift yakıtlı olması öngörülerek ürün gaz yakıcı sis– temli olarak geliştirilmiştir. Gerek ilk yanmada kolaylık sağlaması gerekse kömür yakımında zenginleştirme amacıyla kullanılması açısın­ dan gaz hattı önem arz etmiştir. Geliştirdiğimiz brülördeki dokunmatik ekranlı Türkçe kontrol sistemi, yurt içindeki benzerlerinde bulunmadığından büyük kullanım kolaylığı sağla­ mıştır. Türkiye'de ilk defa katı yakıtlı, çift yakıtlı, yakma yönetim sistemli ve dozajiama sistemli bir sanayi brülörü geliştirilmiş ve çalıştırılmıştır. Tasarladığımız katı yakıtlı toz kömür yakma brülörünün, algoritma ve yazılımı yerli mü– hendislik imkanlarıyla geliştirilmiştir. Yapılan talep. Grafik 3. Kaynaklara göre Türkiye'nin Birincil Enerji Üretimi ve Talebi (2010) 92 lesisat Dergisi Sayı 214- Ekim 2013