Tesisat Dergisi 212. Sayı (Ağustos 2013)

MAKALE 98 Tesisat Dergisi Say× 212 - Aùustos 2013 yat×r×m×n amorti süresi tam ve doùru olarak hesaplanabilmektedir. Önerilen tedbirlerin al×nmas× ve gereken yat×r×mlar×n yap×lmas× sonucunda projenin sonuçlanmas× için ikinci bir ölçüm al×nmas× ve öngörülen deùerlerle karü×laüt×rmas×n×n yap×l- mas×, yap×lan optimizasyon önerilerinin doùru ve yerinde olduùunun ispat× gibidir. 4. Pompa Sisteminin Optimizasyonu Ölçme s×ras×nda elde edilen veriler detayl× bir incelemeye tabi tutulur. Bu mühendislere pom- pan×n ve sistemin gerçek ihtiyaçlar× ve iületme üartlar× hakk×nda kapsaml× bir bilgi verir. Neticede bu bilgiler ×ü×ù×nda enerji tüketimini düüürecek, ayn× zamanda da sistem kullan×labilirliùini artt×- racak önlemler ortaya konulabilir. Ekipmanlar×n ana gider kalemleri bak×m ve onar×m giderlerinin yan×nda enerji giderleridir. Eùer sistem dizayn limitlerinin d×ü×nda çal×ü×- yorsa her iki gider kalemi de olmas× gerekenin çok üzerinde deùerlere ulaüabilir. Tabii ki bir iületmenin önceliùi olabilecek en düüük ma- liyetle çal×üman×n yan×nda sistemin kesintisiz çal×ümas×n×n temin edilmesidir. Sistem optimizasyonu enerji yönünden daha verimli bir iületim saùlarken, pompan×z için daha uzun bir ömrü de garanti edecektir. Eùer pompa tek baü×na incelemeye al×n×rsa, örneùin sadece motor veya çark×n×n iyileü- tirilmesi durumunda, yaklaü×k %3,5 verim art×ü× saùlan×r. Bunun yerine modül olarak, elektrik ekipmanlar, motor ve pompa komple incelemeye al×n×rsa verim yaklaü×k %10 kadar art×r×labilir. Fakat tüm bunlar×n yan×nda komple sistem birlikte deùerlendirilirse (pompa modülü, kontrol yöntemi ve iületim modu), %60’a kadar enerji tasarrufu elde etmek mümkündür. 5. Örnek Uygulama Ve Sonuçlar× Türkiye’de bir enerji santral×nda yap×lan “SES” hizmeti üç adet yüksek bas×nçl× kazan H = H 2 – H 1 = z 2 – z 1 + (eü. 5.1) p 2 – p 1 2g v 2 2 – v 1 2 + ȡg (eü. 5.2) 2g + ȡg p M2’ –p M1’ H = z 2’ –z 1’ +z M2’ –z M1’ + v 2’ 2 – v 1’ 2 ûekil 3. Pompa basma yüksekliùini belirleyebilmek için kullan×lan referas seviyeler ûekil 4. Titreüim sensörlerinin yerleüimi besi suyu pompalas×na uygulanm×üt×r( ûekil 2 ). Pompalar %50 kapasiteli olacak üekilde dizayn edilmiütir. Kazan× beslemek amac×yla iki adet pompa paralel olarak çal×ümaktad×rlar. únceleme yap×lan pompalar 1986 y×l×nda imal edilmiü ve uzun y×llard×r kullan×lmaktad×rlar. Pompalar×n her biri 4MW yüksek gerilimmotor ile sürülmekte ve pompa ile motor aras×nda, motor devrini %60’a kadar düüürebilen hidrolik kaplin bulunmaktad×r. Gerçek yük profilini ç×karabilmek amac×yla KSB veri kay×t cihaz× çal×ümakta olan iki adet pompaya baùlanm×üt×r. Pompalar×n yatakla- r×ndan al×nan titreüim h×zlar×n×n yan× s×ra emme ve basma bas×nç deùerleri de 7 gün boyunca kaydedilmiütir. Güç tüketimi ve debi deùerleri iületme taraf×ndan temin edilmiütir. Kaydedilen tüm veriler, günlük/haftal×k/ayl×k raporlardaki yük eùrileri kullan×larak düzeltilmiü ve excel tablolar×na aktar×lm×üt×r. 5.1. Ölçüm Teknikleri 5.1.1. Bas×nç Ölçümü Pompan×n oluüturduùu basma yüksekliùi, pom- palanan ak×ükan debisine aktar×lan mekanik güce eüittir. Pompa basma yüksekliùi, ç×k×ütaki s×v× seviyesi olarak tan×mlan×r ve emme / basma hatlar×nda ölçülen kinetik enerji ile belirlenir. 5.1 eüitliùinde görülen deùerler, pompan×n emme ve basma hatt× üzerinde flanülara en yak×n noktada uygun bir yerden al×nmal×d×r. Farkl× referans seviyeler ve ölçme düzlemi durumunda 5.2 eüitliùi kullan×l×r : ûekil 3 üematik olarak referans seviyeleri göstermektedir. Ölçüm için önceden haz×rlanan uygun çapl× manometre baùlant×lar×na monte edilen bas×nç sensörleri kullan×lm×üt×r. Sistem eùrisi 5.3 eüitliùi kullan×larak hesaplanm×üt×r, Pos. 2 Pos. 3 Pos. 1