Tesisat Dergisi 211. Sayı (Temmuz 2013)

MAKALE Tesisat Dergisi Say× 211 - Temmuz 2013 59 kabaca 60 – 80 m² aral×ù×nda bir deùere ulaü×- r×z. Günümüzde bu yüzeylerin, yani kazanlar×n ve borular×n büyük bir bölümünün yaklaü×k 10 cm’lik izolasyon malzemeleri kaplanmalar×na raùmen, ortamda meydana gelen büyük s×cakl×k farklar×ndan dolay× yüzey ×s× kay×plar× %3’e kadar ulaüabilmektedir. Pratik Örnek: Külhan boyu 6 metre, çap× 3 metre olan, 10 bar bas×nca kadar buhar üretebilen, y×lda 8.500 saat, %90 verimle çal×üan ortalama bir alev borulu kazan×n yüzey kay×plar×n× tablodaki gibi rakamlarla ifade edebiliriz. Yüzey Kay×plar× için Öneri: Kay×p Oran× Fiili Kay×p (MWsaat/y×l) Radyasyon ve konveksiyon kay×plar× % 0.5 474 MWh/a Nem izolasyonu olmayan ortamdaki radyasyon ve konveksiyon kay×plar× % 1 949 MWh/a x Güçlü D zolasyon x Dü ük çal ma Bas nc %0,3-1 x Yanma Havas n n Kazan dairesinin en yüksek yerinden al nmas Tasarruf Süpürme ile kazalar×n yaüanmas× önlenirken, sistemden geçirilen hava dolay×s×yla mecburen sistemde soùumaya sebep olunmakta, bu da enerji kayb×n× beraberinde getirmektedir. 10 bar kazan bas×nc×nda, kazan×n iç duvarlar× en az 180 °C’dir. úçeriye soùuk (ortam) hava üflenmesi, içerideki belirli hat×r× say×l×r s×cak hava miktar×n×n bacadan d×üar× verilmesi demektir. 5MW kapasiteli bir kazanda 120 saniye süpürme yap×lmas× yaklaü×k 180 m 3 ‘lük bir hacme denk gelmektedir. Süpürme s×ras×ndaki enerji kayb× miktar×n× etkile- yen faktörler; kazan s×cakl×ù×, kazan yüzey alan×, süpürme süresi, hava ak×ü h×z×d×r. Fakat bunlardan da önemli olan× kazan×n çal×üma döngüsü yani durma kalkma (starts / stops) s×kl×ù×d×r. Pratik Örnek: 10 ton kapasiteli, 10 bar’da % 90 verim ile y×l×n 300 günü çal×üan ve her durma kalkma esnas×nda 180 saniye boyunca süpürme Saatteki Durma ve Kalkma Say×s× Gün úçindeki Durma ve Kalkma Say×s× Kay×p (MWsaat/y×l) 1 24 237 MWh/a 4 96 949 MWh/a 6 144 1.423 MWh/a Süpürme Kay×plar× için Öneri: x Op mum döngü kontrolü x S cak halde haz r bekletme % 0,2 - 5 x Yüksek modülasyon oran Tasarruf Ateüleme öncesi kazan içindeki ve bacadaki havan×n en az 3 kat× kadar hava ile süpürme yapmas× için gereken programlama yap×l×r yapan bir sistemimiz olduùunu kabul edersek; Süpürme iüleminin y×l baz×nda bize ne kadar enerji kayb×na mal olduùunu tablodaki gibi örneklendirebiliriz. 4. Kazan Tortular× Eùer brülörün alevi parlak ve saf bir üekilde görünüyor ise ×s×s×n× kazan duvarlar×na düzgün bir üekilde iletebilir ve dolay×s×yla da suyun ×s×t×lmas×n× saùlar. Keüke her üey teorikte oku- duùumuz veya öùrendiùimiz gibi olabilseydi. Fakat pratikte kazan operatörü, suyun sertliùi (baül×ca nedeni çözünmüü kalsiyum ve magnez- yum tuzlar×d×r) ve kazan tortular×na karü× sonu hiç gelmeyecek bir mücadele içindedir. Çikolatal× Puding? Keüke öyle olsayd×. Fakat burada iyi bir hava tahliyesi yap×lmam×ü, besi suyu haz×rl×ù×na önem verilmeden çal×ümaya devam edilen kazandan bir kesit fotoùraflanm×üt×r. Kazan dairesinin zarar görmüü nem izolasyon malzemeleri, ortam×n kocaman bir ×s× eüanjörü gibi davranmas×na neden olup, çok ciddi enerji kay×plar×na yol açmaktad×rlar. 3. Süpürme Kay×plar× Kazan×n ateüleme an×ndaki patlama riskini ortadan kald×rmak için, ateüleme öncesinde süpürme (purging) yolu ile kazandaki yan×c× gazlar×n uzaklaüt×r×lmas× saùlanmaktad×r. Süpürme iülemi büyük hacimlerde havan×n kazana verilip oradan baca yoluyla d×üar×ya gönderilmesidir. Bu üekilde yanma iülemi öncesi kazandaki olas× yan×c× gazlar atmosfere verilir. Bu iülem s×ras×nda kazan ve bacadaki hava miktar×n×n en az 3 misli sitemin içinden geçirilmektedir.