Tesisat Dergisi 211. Sayı (Temmuz 2013)

GÖRÜNÜM Tesisat Dergisi Say× 211 - Temmuz 2013 17 dalye kullananlara göre yap×lmal×d×r. Kabin iyi havaland×r×lmal× ve homogen ayd×nlat×lmal×d×r. Bütün kap×lar d×üa aç×lmal×, kap× içlerine sürgü kilit ve zincir yap×lmamal×d×r. Kap×larda eüik olmamal×, ×slak hacimler meyilli yap×lmal×d×r. Kap×larda topuz yerine kol kullan×lmal×, sürme kap× tercih edilmemelidir. Pencereler görüüü engellememeli, doùal havaland×rma saùlanmal×, içten temizlenme- lidir. Doùrudan güneü yerine gün ×ü×ù× tercih edilmelidir. Yaül×lar için ×slak mahaller en teh- likeli yerlerdir. Gerekli önlemler standartlarda verilmiütir. Saùl×kl× kentlerin tasar×mlar×nda engelliler ve yaül×lar için al×nacak önlemler ön s×rada olmal×d×r. Yaül× çabuk yorulur, taraklayarak yürür. Bu yüzden ayaù×n× 14 ila 15 cm’den fazla kald×ramaz. Bu anlamda kald×r×m yük- sekliùi en çok 15 cm olmal×d×r. Ayr×ca tüm halka aç×k binalarda engelliler için rampa ya- p×lmal×d×r. Kald×r×mlarda kaplamalar×n kaygan olmamas× gerekir. Alt yap× olarak döüemeden su, kanalizasyon, doùalgaz, elektrik, telefon kablolar× nedeniyle s×k s×k kaz×lan yollar×n kald×r×m× ve yollar× bozmamas× gerekir. Bu ulaü×mlar×n bir kanal veya bir galeri içine al×nmas× gerekir. Günümüzde kentlerin yeüil alanlar× önemlidir. Özellikle sosyal, kültürel aktiviteler yayalara göre ayarlanmal×d×r. Kald×r×mlara park etme yasaklanmal×d×r. Kald×r×mlarda eùimli yüzeyler düüünülmelidir. Körler için yürüme kolayl×ù× saùlanmal×d×r. Duraklar 6 nokta kurallar×na uygun olmal×d×r. Geçiülerde körler için müzikli ikaz yararl×d×r. Bütün yap×lar×n giriüleri engelli hareketine uygun olmal×d×r. Al×üveriü merkezi kasalar×, sinema, tiyatro giüelerinde giriü geniüliùi 90 /100 cm olmal×d×r. úleri yaülarda hastal×k kaç×n×lmazd×r. Yavaü yavaü her uzuvda kendini gösterir. Kalp damar hastal×klar×, üeker, denge bozukluùu yan× s×ra mide, baù×rsak, böbrek, karaciùer sorunlar× görülür. Bu nedenle ileri yaülar çok ilaç al×rlar. Ayr×ca yaü× sekseni aüanlar×n ken- dilerini dikkat etmeleri gerekir. Efektif konfor s×cakl×klar× da deùiüir. Yaz×n 22 ile 23 °C’de dahi üüürler. Bunlar için en tehlikeli durum yatalak olmalar×d×r. Bu nedenle kendilerine iyi bakmalar× gerekir. Saùl×kl× kentlerin tasar×mlar×nda engelliler ve yaül×lar için al×nacak önlemler ön s×rada olmal×d×r. “ tatbikat projesi anlam×nda ele al×nmamal×d×r. Bir projenin inüaat süreci içinde geliüiminin (shop-drawing) üantiye projeleri ile saùlanmas×, detaylar×n tasar×m prensipleri ele al×narak, ima- latç× veya ihtisas firmalar×n×n teknolojik projeleri ile uygulamaya dönüütürülmesi gerekir. Yat×r×mc×lar×n, müüavirlerin, denetim ve kontrol teükilatlar×n×n, üantiye üefliùinin bu anlamda projeyi deùerlendirmesi, proje prensip ve sistemlerini dikkate al×nmas×, sorumluluklar× alt×nda tasar×m konseptini bozmadan projeyi uygulamas× zorunludur. Bu nedenle müellifler- den proje ihtisas kontrollük hizmeti talep edilir. Bu anlamda ‘proje tasar×m’ hizmetlerinin, imza yetkisine haiz, yapabilirlik sorumluluùu taü×yan, profesyonel mimar ve mühendisler taraf×ndan yap×lmas× gerekir. Kontrol; denetim ve müüavirlik hizmetleri için yetkin, profesyonel elemanlar tara- f×ndan yap×lmal×d×r. Aksi taktirde, global ekonomi ve AB’ye uyum koüullar×nda güçsüz yat×r×mc×lar ve yetersiz teknik elemanlar×m×zla, iüsizler ordu- suna kat×lmak kaç×n×lmaz olacakt×r. úleri Yaü×n Sorunlar× Yapabilirlik Sigortas× Bir iüi herkes yapabilirim derse de çoùu kez onlar×n %80’i o iüi yapamaz. Bu nedenle her mesleùin s×rada bir gurubun yap×s×na göre sorumluluk alarak yapan bir bölümü mevcuttur. Ancak bunlar×n çoùu iüi yanl×ü yaparlar. Sorum- luluk kavram× da sorgulanamaz. Bu nedenle bütün meslekler s×radan, yetkili ve uzman olarak s×n×flara ayr×lm×ü ve kalite farklar× ortaya konmuütur. Bunlar×n baü×nda konuyu bilmek, çözümünü bulmak gerekir. S×ra mühendisleri ve mühendislik okullar×ndan mezun elemanlard×r. Uygulamay× pratik yönden bilirler. Buna karü×n iüin teorisinden uzakt×rlar. Daha doùrusu iüin esas×n× bilmezler. Bu anlamda iüin temelini bilen uzmanlar üniversitelerde master yapm×ü insanlard×r. Sorumluluk al×p iüi doùru yaparlar. Bat× ülkelerinde bu tür ayr×mlar fazlas×yla görülür. Avrupa’n×n geliümiü ülkelerinde doktor, mühendis gibi okullardan s×radan mezun insanlar, master yapt×klar× taktirde gerçek mühendis olarak piyasaya at×l×rlar. Bunlara dip engineering denir ve güvenilir. Buna raùmen bunlar×n üretimleri ile bir deneyim geçirmeleri gerekir. Yapt×klar× iülerde sigortalanmal×d×rlar. Sigortal× olamayanlara iü veren iü vermez. Hizmetleri pahal×d×r. Bu anlamda çal×üan gerçek mühendislik yaparlar. Büyük yap× iülerinde ufak bir hata milyonlarca lira zarar geti- rir. Onun için kurallar öyle iülemeli ki, iüi bilmeyen, kendine güvenmeyen yapar×m diyemesin. Ülkemizde ileri yaülar ile birlikte bütün engellileri durumu % 12 oran×na eriümektedir. Bu oran yaklaü×k 10 milyon kiüiye ulaü×r. Engelli ve yaül×lar×n sosyal baùlar× azal×r, toplu yaüamdan koparlar, emeklidirler. Baükalar×na yük olma, hiçbir iüe yaramama duygular×na kap×l×rlar. Dolay×s×yla yaül×lar fiziksel fonksi- yonu kaybolan ya da yavaülayan kiüi say×l×rlar. Yaül×lar×n baù×rsak, böbrek hormonu dengesi, iskelet sistemi y×pranm×üt×r. Bütün uzuvlar× yorgundur. Yaül× ve engelliler için belirli ölçütler bulunmak- tad×r. Türkiye’de insanlar×n ortalama boylar× 1.66 m olarak saptanm×üt×r. Ayr×ca bizim ba- caklar×m×z gövdemize göre bat×ya oranla k×sad×r. Bu bak×mdan engelli iskemlesi ve masalar farkl× olmal×d×r. Bu anlamda tekerlekli sandalye ölçü- leri deùiüebilir. Bedensel Engellileri Güçlendirme Vakf× rehberlerinde bu ölçütler verilmiütir. Yaül× ve engelliler için tüm odalarda konfor s×- cakl×ù× 21 °C olmal×d×r. Döüemeden ×s×tma belirli üartlarda tercih edilmelidir. Yaül×lar hava ak×- m×ndan rahats×z olurlar, klima sevmezler, banyo döüemelerindeki engellerden kaç×n×rlar. Mekanik havaland×rma yerine doùal havaland×rmay× tercih ederler. Ancak kokulu yerlerde egzost ha- valand×rmay× kabul edebilirler. Yaül×lar×n görme nitelikleri azalm×ü olup, bulunduklar× ortamda ×ü×k gücü yüksek ve homogen daù×t×lmal×d×r. Odalarda bol priz olmal×d×r. Kap× isimleri, ziller, telefon kabinleri ayd×nl×k olmal×d×r. Döüemelerin kaymamas× gerekir. Hal× en uygun bir seçimdir. Kap×lar eüiksiz olmal×d×r. Yaül×lar için yüksek yap×lardan kaç×n×lmal×d×r. Özellikle 1-2-3 gibi az basamaklar yerine rampa tercih edilmeli en çok on basamakl× merdivelerde dinlenme yeri dü- üünülmelidir. Merdiven basamaklar× en çok 15 cm olmal×d×r. Merdiven geniüliùi 100, 110, 120 cm olabilir. Döner merdiven tercih edilmemeli, rampalarda eùim %6’y× geçmemelidir. úki kat× geçen yap×larda asansör öngörülmelidir. Asansörün temiz, iç ölçüleri en az 110 x 140 cm olmal×d×r. Kabin içinde 85 – 90 cm yükseklikte tutunma ve oturma yeri olmal×d×r. Asansör kap×lar× yavaü aç×lmal× ve sürgülü olmal×d×r. Kumanda buton tür yükseklikleri tekerlekli san-