Tesisat Dergisi 211. Sayı (Temmuz 2013)

GÖRÜNÜM 16 Tesisat Dergisi Say× 211 - Temmuz 2013 Proje ad× alt×nda tasar×m×n, imar projesi ve uygulama projesi olarak iki etaba ay×rma son derece yanl×ü bir uygulamad×r. “ Celal OKUTAN Hizmette Rekabet üniversiteler bu amaçla döner sermayeleri, va- k×flar× ve vak×f üirketleri ile en basit mühendislik hizmetlerine dahi talip olmaya baülam×üt×r. Benzer tarzda projeci taahhüde, uygulay×c× projeye, sanayici uygulamaya soyunmuü, mul- tidisipline kadrolar× olmadan her iüi yapmaya kalk×üm×ülard×r. Bu zincire son y×llarda bayiler de kat×lm×ü, meslekten olsun olmas×n, projeden uygulamaya, uygulamadan iületmeye kadarolan hizmette her taahhüde soyunmuülard×r. Bu ortamda serbest rekabet ortam×n×n saùl×kl× olduùu söylenemez. çarp×k denetim ilkeleri yandaül×k iliükileri doùru k×l×f×na uydurma usülleri geliümiütir. Tasar×m sadece çizim deùildir. Tasar×m; mimari, statik, mekanik tesisati elektrik, alt yap×, dekoras- yon, peyzaj, iületme, uygulama yöntemlerini belirleyen ihtisas× gerektiren, enerji, çevre ve zorunlu standartlar× kapsayan, yaüanabilirlik ve kullan×labilirlik kurallar×na uygun üretilen mimarl×k, mühendislik konsept ve prensiplerini içeren, rapor hesaplar×n× çizimlere yans×tan üretim belgeleri olarak tan×mlan×r. Çizim öncesi tasar×m kurgusu ve konsepti, bu aüaman×n temel ilkeleri olup, tasar×mda mühendislik mimarl×k yükümlülüklerini belirler. Bir tasar×m projesinin, h×zla geliüen bilim ve tek- noloji deùiüimlerine aç×k, yarat×c×, ekonomik ve uygulanabilir olmas× gerekir. Dolay×s×yla proje, haz×r pratik yöntemler, standart ve üartnamelere göre yap×lamaz; yönetmeliklerle üekil ve biçimi s×n×rlanamaz. Proje üartnameleri; projenin ya- t×r×m, verimlilikve kullan×m yönünden kurallar×n× belirleyen, projede zorunlu asgari standartlar ile iüveren talep ve girdilerini içeren dökümanlard×r. Tasar×m, hiçbir üekil ve tarzda direkt uygulama niteliùinde yap×lamaz. Her projenin, kendine özgü analiz ve kriterleri, kullan×c× istek ve verilerini dikkate alarak buna uygun sistem seçimlerini içermesi gerekir. Bu nedenle bu tip projelerin uygulamaya esas bir tasar×m niteliùi taü×mad×ù× bilinmeli, bunlar tasar×m verileri anlam×nda ele al×nmal×d×r. Yüklenicilerin üantiye projeleri ise tasar×m sorumluluùu zedelenmeden üretilmelidir.Ayr×ca ihalede, esas uygulama projeleri, detay ve spektleri hiçbir zaman Proje- Tasar×m Yap× Teknolojisinde proje-tasar×m ikileminde terminoloji kargaüas× görülür. Tasar×mbir projenin dizayn aüamas×d×r. Çoùu kez kaù×t üzerinde proje baül×ù× alt×nda tan×mlan×r. Dolay×s×yla tasar×m, yat×r×m etab×ndan iületmeye kadar olan süreç içinde , bir yat×r×m×n elde edilmesinde temel ilkeleri, sistem seçimlerini, tasar×m analiz ve kri- terlerine dayal× mühendislik seçim ve hesaplar×n× uygulama yöntemlerini kapsamaktad×r. Proje ad× alt×nda tasar×m×n, imar projesi ve uygulama projesi olarak iki etaba ay×rma son derece yanl×ü bir uygulamad×r. Bu yöntem bürokratik engelleri aüma ve yasa aç×kl×klar×n× kapatma, iüi çabuklaüt×rma, deùiüiklik olanaù× saùlama, imar yasa ve yönetmeliklerine uyma amaçl×d×r. Bu sorun ülkemizin uluslar aras× düzeyde zorunlu standartlar× ve yap× kotlar×n× belirleyen kurallar×n×n yürürlükte olmamas×ndan kaynaklanmaktad×r. Dolay×s×yla kamu ve yerel yönetim uygulamalar×nda; bürokratik engeller, únüaat sektöründe ‘serbest rekabet’ hiçbir zaman belirli kurallara tabi olmam×üt×r. Özellikle imalat, sat×ü ve taahhüt alanlar×nda ac×mas×z bir yar×ümaya dönüüen bu durum, hizmet sektöründe tavana vurmuü; kalite ve nitelik aranmaks×z×n ‘fiyat’ önem kazanm×üt×r. únsanoùlu her zaman kendini beùenir, kendine güven duyar, üretiminin ve hizmetinin en iyi olduùuna inan×r. Özellikle yaüad×ù× toplum deùer yarg×lar× k×s×r ve kalite aray×ü×dan uzak ise, o toplumda herkesin her üeyi yapmas×, yüklenmesi doùal say×lmal×d×r. Doùal olmayan, bu yar×üman×n yöntemleridir. Ülkenin karü×laüt×ù× ekonomik kriz sonucu, tesisat sektörünün her kolunda insanlar×n birbirini karalama, d×ülama ve kendi ç×karlar×n× saùlama yöntemlerine yöneldiùi görülmektedir. Akademisyen akademisyeni, üretici ve sat×c× ra- kibini, uygulay×c× yükleniciyi, tasar×mc× dizayn×r× kötülemeye baülad×ù×nda yalakal×k, yandaül×k, iübirlikçilik, rüüvet ve komisyon gibi usuller adet haline gelmekte; kiüilik, onur ve dürüstlük ilkeleri ile vicdani deùerleri zedelemektedir. Bilindiùi üzere tesisat sektörü çok yönlüdür. Tesisat sektörünü oluüturan bütün ihtisas alanlar×nda uzmanl×k gerekir. Uzmanl×k, de- neyim ve üretime dayanmakla birlikte, temeli eùitime dayal×, geliüimi bilim ve teknolojiye endekslidir. Ancak uzmanl×k ve sorumluluk, ülkemizde yerleümemiü, yürürlükteki sistemde yerinin almam×üt×r. Bu nedenle ülkemizde her konuda uzman adres olarak üniversiteler, bilenler ola- rak da akademisyenler gösterilmiütir. Nitekim,