Tesisat Dergisi 195. Sayı (Mart 2012)

TEKNİK BİLGİ 86 Tesisat Dergisi Sayı 195 - Mart 2012 + toplam ısı talebinin belirlenmesi çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Afşin ilçesinde, konutların yıl boyunca ısıtma amaçlı enerji ihtiyacını en doğru biçimde tahmin edebilmek için Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü’nden, Afşin ilçesindeki ölçüm istasy- onuna ait son 10 yılın (2001-2010) saatlik bazda sıcaklık ve güneşlenme ölçüm değerleri temin edilmiştir. Isı yükü hesaplamalarında, ilçedeki konutları temsilen, her bir konutu 100 m 2 ’lik 10 konutlu bir model bina belirlenmiş ve binanın özgül ısı kaybı; yapı elemanlarının fiziksel özel- likleri (yapısı, boyutları, iletkenliği vs.), binanın yönlere göre konumu ve havalandırılması dikkate alınarak hesaplanmıştır. Konut ısı kayıplarının hesaplanmasında kullanılan temel değerler Tablo 2 ’de verilmektedir. Ardından, özgül ısı kaybı, meteorolojik veriler ve güneşlenme değerleri ile konutun yıl boyunca saatlik bazda ısı yükü belirlenmiştir. Isı yükünün hesaplanması için kullanılan parametreler TS825 standardına uygun olarak seçilmiştir. Buna göre 15 °C’lik dış ortam sıcaklığının üstündeki sıcaklıklarda ısıtma yapılmayacağı kabul edilmiştir. Ayrıca, ısı yükü hesaplanırken konutların saat 12:00 ile 06:00 arasında ısıtma yapmadıkları öngörülmüştür. Bölge ısıtma sisteminin kurulumu planlamasın- da, hem bölge halkının mevcut ısı tüketim alışkanlıklarını belirlemek hem de öngörülen mali yükümlülükler doğrultusunda kurulacak bölge ısıtma sistemine katılım taleplerini tespit etmek önemlidir. Bu amaçla TÜBİTAK MAM tarafından bir anket formu hazırlanmış ve Afşin Belediyesi görevlileri tarafından Haziran 2011’de bölge ısıtma sis- temi kapsamında planlanan kesimlerdeki 440 haneye anket uygulanmıştır. Anket sonuçları da yine TÜBİTAK MAM tarafından analiz edilmiştir. Anketlerde esas olarak hane sakinlerine; • Konutlarındaki mevcut ısıtma sistemi türü, • Yıl içi ve gün içi ısıtma yapılan zaman aralıkları, • Isınma amaçlı yıllık yakıt harcamaları, • Bölge ısıtma sistemine katılım talepleri, Bölge ısıtma sistemine katılmaları için bina içinde gerekli olan yatırımları karşılayıp karşılayamayacakları sorulmuştur. Yıllık ısı talebinin belirlenmesi ile ilgili hesaplamalar bölge halkından edinilen ortalama tüketim bilgileri ile karşılaştırılarak kontrol edilmiştir. Ayrıca ilçede bulunan okul, hastane, hizmet binası gibi kamu kurum ve kuruluşlarına ait binalar ile spor salonu, cami vb. gibi tesislerin mevcut kazan kapasiteleri ve yıllık yakacak tüketimleri temin edilerek hesaplamalarda göz önünde bulundurulmuştur. Tablo 2. Prototip Konut Isı Güç Hesaplarında Kullanılan Değerler Dış Ortam Tasarım Sıcaklığı (Isıtma) : -8,4 °C Derece-Saat Balans Sıcaklık Değeri (Isıtma) : 15 °C İç Ortam Sıcaklığı : 19 °C Günlük Sıcak Kullanım Suyu Tüketimi : 7,54 l/gün Sıcak Kullanım Suyu Sıcaklığı : 43 °C 3. Yatırımın Teknik Analizi ve Tasarım Bölge ısıtma şebekesinin temel tasarımı, Afşin Belediyesi Kentsel Dönüşüm ve İmar İşleri Birimi ile koordineli olarak yürütülen bir çalışma sonucunda gerçekleştirilmiştir. Belediyenin mevcut nazım imar planı baz alınarak her cadde ve sokaktaki konut sayıları ve tahmini ısı yükleri bulunmuş, buna bağlı olarak da BIS iletim ve dağıtım hatları boyutlandırılmıştır. Boru şebekesinin termal ve hidrolik analizleri TERMIS yazılımı ile gerçekleştirilmiştir. Boru şebekesi tasarımı üç ana kısımdan oluşmaktadır. Bunlar, santralden şehir girişine kadarki boru şebekesi (İletim Hattı), şehir içinde cadde ve sokaklardaki boru şebekesi (Dağıtım Hattı) ve dağıtım hattından konutlara giden boru şebekesidir (Bağlantı Hattı). İletim hattının iki aşamada kurulması planlan- mıştır. İletim hattı, yatırımın büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Bu nedenle ilk yıllarda yatırımın az olmasını sağlamak amacıyla ilk aşamada 5.200 konut eşdeğer (KE) ısı yükünü karşılayacak şekilde gidiş dönüş olarak küçük çaplı (DN 350) tasarlanması ve talebin artması ile birlikte ikinci aşamada daha büyük bir hattın (DN 500) mevcut iki hattın yanına kurulması öngörülmüştür. Bu ikinci aşamada DN 350’lik hatların dönüş hattı olarak, DN 500’lük hattın ise gidiş hattı olarak kullanılması planlanmıştır ( Şekil 2a ve Şekil 2b ). Böylece Afşin Bölge Isıtma Sistemi yatırımı yıllara yayılarak 10.000 KE’ye çıkarılacaktır. Şekil 3. Afşin ilçesinin uydudan görünüşü ve belirlenen bölgeler. Şekil 2. İ letim Hattı (a) 1. Bölüm (b) 2. Bölüm (b) (a)