Tesisat Dergisi 195. Sayı (Mart 2012)

181 Tesisat Dergisi Sayı 195 - Mart 2012 Question and Answer Section of “The Effects of Tests, Adjustments and Balancing in Ventilation Systems to Energy Efficiency” Seminar “The Effects of Tests, Adjustments and Balancing (in Design and Implementation Stage) in Ventilation Systems to Energy Efficiency” Seminar was held on March 3 rd , 2012 at Istanbul Technical University’s Mechanical Engineering Faculty, by Istanbul office of the Turkish Society of HVAC and Sanitary Engineers (TTMD). In the Seminar chaired by Sarven Çilingiroğlu, member of the board of directors of TTMD, Prof. Dr. Hasan Heperkan and Dr. Mustafa Bilge participated as speakers. Here we publish for you, our esteemed readers, the question and answer section that followed the seminar. 32 Kitchen Ventilation Installation Design and Design Criteria İsmail CAN / Birikim Engineering Has been prepared taking into consideration the paper presented by İsmail Can at the Kitchen Ventilation Installation Design and Design Criteria seminar chaired by Zeki Aksu, held by the Turkish Society of HVAC and Sanitary Engineers (TTMD) in February 2012. In my today’s presentation, I shall try to approach the kitchen ventilation systems from the design criteria’s perspective and examine the matter. I wish to talk of well known standards on this subject, in details. Of the German Standards, VDI 2052 is the leading one. As far as I am concerned, 2012 version of the commercial kitchen ventilation standard VDI 2052’s 2006 version is due to be published soon. DIN 18869 was also 2005 version. These standards are being replaced with the European Standards. In the UK, HVCA DW-172 was latest published in 2005. CIBSE Guide B was also included in DW- 172. In the USA, the International Mechanical Code IMC published in 2009, NFBA 96 and ASHRAE Standard 154 published in 2003, and ASHRAE Handbook Applications published in 2011 are the codes and documents generally used, giving detailed information on design of kitchen ventilation systems. In Australia on the other hand, AS 1668.2 Standard was published in 2002 ( Table 1 ). 70 Grundfos Started Working to Comply with EuP’s 2015 Conditions With EuP’s directive, as of January 1st, 2015, only high efficiency class pumps will be allowed to be sold in Turkey, and in Europe. Grundfos on the other hand, already comply with those requirements, Blueflux labeled products, lead by high energy efficient Alpha2 and Magna circulation pumps. We talked to Derya Çuha, the Marketing Manager of Grundfos, one of the significant institutions in the pump sector with its green work model and energy saving products and solutions, on likely changes to occur in the market with this EuP directive and on the sector in general. As Grundfos Group, we set a new record in 2011 and growing 8%, we reached a turnover of 2.85 billion euro. With this turnover, Grundfos is undoubtedly the leader of the global pump market. In Turkey, with the fast growth we have achieved in the last three years, we are again the first in the market. 116 SEKTÖREL FORUM 32 Tesisat Dergisi Sayı 194 - Şubat 2012 Sektörümüzde faaliyette bulunan kişilerin sorunlarını ortaya koyarak, bu sorunların çözümüne yönelikçeşitliuzmankişileringörüşlerinialmakamacıylahazırladığımızbubölüm içinde, tesisat sektörün konu olan her türlü cihaz,malzeme, sistem ve tesis hakkında soru sorabilir ve bu sorunların çözümüne yönelik görüşlerinizibeyan edebilirsiniz. Sektöre ilişkin konuşmak, tartışmak, çözümbulmak, öneri sunmak istiyorsanız; 02122113850 -2749273no’lu faksla veya forum@teknikyayincilik.com e-mail adresi ilebizeulaşabilirsiniz. *Bubölümdeki tüm yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir. Soru:HüseyinErdem TTMD İstanbul Bölge Temsilciliği’nden Sarven Çilingiroğlu’na,Prof.Dr.HasanHeperkanHoca- ma,Dr.MustafaBilge’yeçokönemlibirkonuyu sundukları için teşekkür ediyorum. Dr. Mustafa Bilge’ye sormak istiyorum, TAD (tatlı olması da espri anlamında söylendi ga- liba) güzel bir şey. Tasarımcı şöyle bir dertli: İşveren tasarımcıya işi verdikten sonra tasa- rımcı işin sonuna kadar işinin başındaysa iyi. Ama ne yazık ki tasarımcıyı bulamıyoruz, yok. Malzeme alımının bir kısmını işveren yapıyor, projedebu süreçte kesinlikledeğişiyor.Değiş- meyen bir proje varsa uygulamacılar söylesin. Gelen malzeme ile ilgili olarak da ortada hiç kimseyok.Tekkalanuygulamacı.Örneğin;TAD geldi uygulamacıya “yanlış yaptınız” derse ve cihaz yanlış ise sorumlu kim? Tasarımcı yok, malzemeci yok, işveren kendisi zaten çok şeyi yapmış, proje değişmiş.Uygulamacı da bildiği kadarıyla yaptı, diyelim. TAD da geldi ‘yanlış’ dedi.Bu durumda kim sorumlu olacak? “Havalandırma Sistemlerinde Test, Ayar ve Dengelemenin Enerji Verimliliğine Etkileri” Semineri Soru-Yanıt Bölümü Dr.MustafaBilge Bu dediğiniz uygulama 2000’li yıllardaki krizle birlikte başladı. Yanimal sahibi ‘kriz var bu- nun altından sen kalkamazsın, ana cihazları ben alayım’ demeye başladı. Böylece sorum- luluk elimizden gitti. Sonra klima santralleri, funcoiller gitti. En son pompalar gitti, şimdi de vanalar gidecek. Ve Türkiye’de geriye sadece boru ve kanal işini yapanmüteahhitler kaldı. Bugünlerdeyeraltımetro işleriniyapıyoruz.Aynısı buradadauygulanıyor.Benzer ihaledebirKayseri firması çıktı ve ‘tümmalzemelerimüteahhit Ja- pon firması alır,’ dedi.Dedik ki ‘böyle bir yöntem olamaz.’BuTürkiye’yeözgübiruygulama. Bunun geri dönüşü nasıl olacak, bilemiyorum. Mekanik tesisatmüteahhitleri bu yüzden çok büyük riskaltında.Bu ikimalzemeye yaniboru ve kanala bağlı olarak çalışıyorsunuz ama iki- sinindehammaddesi çelik.Petrol fiyatıartıyor vedolarbazındabirbakıyorsunuz çeliğe yüzde 25 zam geliyor. Ama işin bütünümekanik te- sisatmüteahhitlerinde olsabu rakambütünün içinde küçük olacak. Yani böyle olmayınca da HüseyinBey’in dediği bu risk çok fazla oluyor. TAD işi yaptınız ve ‘soğutma gurubu yeterince enerji çekemiyor, pompalar yeterli debiyi ver- miyor, basıncı vermiyor yüksek olduğu için’ diye raporu verdiniz . Burada kim sorumlu? Mal sahiplerine bu yöntem dahamı ekonomik geliyorveyamekanik tesisatmüteahhidinegü- venmiyormu? Halbuki işveren olarak siz de teklif alır ve fi- yatları kontrol edebilirsiniz. Sigortada aynı. Şimdi uygulanmakta olan bu yöntem dünyada başka bir ülkede olmayan bir yöntem. Belki biraz Rusya’da var. Onu da Enka başlattı, bi- raz ucundan tuttu ve 2000 krizinden sonra da Türkiye’ye yansıdı. Bu yöntemle Türkiye’deki mekanik tesisat müteahhitlerinin büyüme şansı yok. Yurt dışına ihraç etme şansı ise hiç yok. 5-10 sene sonra ortada sadece boru ve kanal işi yapan firmalar kalacak, büyük firma- lar ise ortada olamayacak. Bizmüteahhitlerin günümüzde 5 milyar dolarlık ihracatımız var. TürkTesisatMühendisleriDerneği (TTMD) İstanbulTemsilciliği tarafındandüzenlenen “HavalandırmaSistemlerindeTest,Ayarve Dengelemenin (Tasarım veUygulamaAşamasındaki)EnerjiVerimliliğineEtkileri” konulu seminer3Mart2012 tarihinde İTÜ MakinaFakültesi’ndegerçekleştirildi.OturumbaşkanlığınıTTMDYönetimKuruluÜyesiSarvenÇilingiroğlu’nun yürüttüğüseminere Prof.Dr.HasanHeperkanveDr.MustafaBilgekonuşmacıolarakkatıldı.Seminerdekikonuşmalarınardındangerçekleşensoru-yanıt bölümünü siz değerli okuyucularımız için yayımlıyoruz. SEKTÖREL FORUM 34 Tesisat Dergisi Sayı 194 - Şubat 2012 Bunu nasıl 25 milyar dolar yapacağız? Nasıl gideceğiz yurt dışına? Soru: İbrahimPehlivan NEB’in geldiği bir firma test etti vemüteahhit dedi ki ‘hayır, test yanlış.’ Ne olacak? O za- man onu da kontrol eden birmekanizma ol- ması lazım.Bu konu eksik kaldı.NEB burada şöyle davranıyor, bu tartışma sırasında ikinci firma bir hakem gibi görülüyor. Hakem firma tabi bu konuda deneyimli, tartışılmasımüm- kün olmayan bir firma,muhtemelen ABD’den geliyor. Ölçümleme testlerini yapıyor, haksız çıkan taraf bu hakem firmanın parasını ödü- yor.Onun için itirazın da ölçülebilir birmesu- liyeti oluyor. Test ve commissioning firması olma konusun- da Türkiye’de bazı işler çok kolay değil.Çünkü Türkiye’de bunamuayene firması olma denili- yor.Muayene firması olmanız için TURKAK’tan akreditasyon almanız lazım. Sonunda olayın yasalsıkıntılarıvar.Diyelimkibüyükbir tazmi- nat davası,mahkemesi oldu.Diyelim kimüte- ahhidin2 -3milyondolarparasınıödemediler. Ne olacak bu paralar? İki senedir ben bu işlerle epey uğraşıyorum. Türkiye’de bana gelen işlerin çok büyük bir kısmımekanik tesisattamüteahhidin parasını ödemek istemeyen inşaatmüteahhidi tarafın- dan gönderiliyor.Müteahhit çıkıyor ‘burada bir kavgaçıksın,bendeneedip,edeyimbuparayı ödemeyeyim, yasal olarak da bunu bir zemine oturtayım,’ diyor. Diyelim ki gerçekten böyle bir sorun var, ne olacak? Öyle herkes her şeyi ölçebilirmi? Ha- yır. Onun için TURKAK demiş ki ‘bu işleri yap- mak istiyorsanız17020muayene sistemlerini, muayene düzenlerini kuracaksınız, akreditas- yon alacaksınız.’ Bu akreditasyonu almak için demaalesefNEB sertifikalarını kabul etmiyor. Çünkü Türkiye, AB Topluluğu’nun kurallarını kabul etmişbirülke olduğu için işibunauygun olan EN normlarında yapmanız lazım. Bunun için de çok ciddi paralar harcamak lazım. Dolayısıyla burada bir karışıklık var. Tabi ki ISKAV’da ‘hiçbir şey kötüniyetli yapılmaz,hiç- bir şey yanlış değildir’. Esasında teknik olarak doğruama ISKAV’ınburadabugüne kadarniye bu konuyu iyice araştırıp, araştırmadığını dü- şünmek lazım. Son olarak da ben Mustafa Hocama ISKAV’ı soruyorum. Bir tesisat firması TAD firması ol- mak istiyor ve diyelim ki NEB sertifikasını da aldı. Şimdi bu Türkiye’de ISKAV’ın neresinde- dir? ISKAV’a rakipmi, taşeronumu? ISKAV bu işlerialtındaki taşeronlarınamıvermek istiyor? Bu konuda bir açıklık gelmesi lazım. Dr.MustafaBilge BirincisiNEB’in yaptığıAvrupa’daböylebirça- lışma yok. TURKAK’ı onaylayacağız diye böyle bir çalışmayı bulamadık. ISKAV ne yaptı? TSE ile görüştü.Şu anda TSE bizimNEB yayınlarını referans göstererek test referansları için stan- dartlar hazırlamamızı istedi. İkincisi TURKAK’la ISKAV görüşüyor.Bunda bir sorunyok.TURKAK’tanbubelgealınacak.Ora- da da herhangi bir sorun yok. Yani Türkiye’nin bir standardı olmadan siz ne yapacaksınız? Türkiye’ninbirstandardıolması lazımdı, ISKAV da onu yaptı.Bunu oluşturdu. İkinci sorunuzdaki hakemlik çok önemli. Biz burada TAD firmalarını kendi başlarına bırak- tığımız zaman sürtüşmeler olabilir. Örneğin; mal sahibi ile müteahhit, müteahhit ile mal sahibi, TAD müteahhidi ile mal sahipleri ve müteahhit arasında sorunlar olabilir. ISKAV burada NEB gibi örgütlenmeye gitti. NEB ile görüşmeler yapıyor. NEB’in eğitimini de ver- direcek. Sertifikalar cebimizde olacak. Çünkü ISKAV, bu işleri sadece Türkiye’de değil, yurt dışında; Libya’da, Arabistan’da, Suriye’deki TAD işlerini artık NEB belgeli firmalarımızın yapmasını istiyor. Geleceğe yönelik böyle bir açılım istiyor. Ayrıca burada ISKAV bu işi sürekli yapmak is- temiyor. Ama şu an Türkiye’de bir boşluk var. Daha firmalar yerli yerine oturmamış, ülke standardı yok. ISKAV bu boşluğu doldurarak büyük ve ciddi bir pazar yaratıyor. ISKAV belli bir süre sonra sizin gibi firmaların ISKAV’a üye olmalarından sonra denetçi durumuna düşe- cek. NEB’le birlikte sertifikalı firmaları denet- leyecek, yaptığı işleri kontrol edecek,müşteri şikayetlerini takip edecek ve sorun çıktığı za- man hakemlikmüessesesi ISKAV olacak. Soru: MeftunGürdallar Hava kanalı konusunda benzer bir çalışmayı biz de yapmıştık. Hava kanallarınınmalzeme seçimlerine ağırlıklarına vb.ne konuşmasının birçok yerinde değindiği için Sarven Bey’e teşekkür ediyorum. Kanalların hafifliği konu- sundan bahsedildi, değişik yöndemalzemeler değişik kanallar, vs. Bunları fırsat verilirse TTMD’nin başka seminerlerinde de paylaşmak istiyoruz. Ancak Mustafa Bilge’ye sormak istiyorum; tasarım değerinin yüzde 10 fazlası ve yüzde 110’a göre test işlemi başlarken emniyet kat sayısı öngördü.Şimdi tasarımcılarımız daher- halde bir emniyet kat sayısı öngörüyordur. Bu öngörüyle 10 binmetreküplük bir fan ihtiyacı- nı tasarımcı bir emniyet kat sayısı ile 11 bin metreküp yaptıysa,sizdebununüzerine yüzde 10 daha koyarak 12 bin 100’e falanmı ayar- lıyorsunuz? Buna ihtiyaç neden öngördünüz? Testlerde kaçaklar olduğunumu ifade etmeye çalıştınız? Yoksa hava kanalı testleri kaçakları giderildikten sonra mı TAD işlemlerinin ya- pılması gerekiyor? Bu kaçakların önlenmesi konusunda ne tür çalışmalar yapıyorsunuz? Neler önereceksiniz? Dr.MustafaBilge Biliyorsunuz kanallarda ses kaybına bağlı ola- rak sızdırmazlık faktörü var. Tabi tasarımda yine Mekanik Tesisat Müteahhitleri Derneği tarafından yayınlanan DW 144 isimli bir ki- tabımız var. Burada tasarımcının başlangıç esnasında sınıfını büyütmesi lazım. Yani hem imalat hem skalasına göre A’dan B’ye giden tanımlaması lazım. Zaten B dediği zaman ka- çak sınıfı ortaya çıkıyor. Biz genellikle yüzde 3-5 arasında A sınıf, yanılmıyorsam bir kaçak kuralı var, basınca göre değişiyor, yani kaçak olmadan yapmanızmümkün değil. Yüzde 3-5 kaçağı düşünün, işçilik hataları- nı düşünün, biraz da eliniz rahat olsun diye tasarımcının 10 bin metreküp bulduğu fanı, mutlaka 11 bin metreküp olarak tanımla- mak zorunda kalabilirsiniz. Burada 10 bin de yazılabilir ama bizim emniyet faktörünü göz önündebulundurarak,artıeksi yüzde10’umuz var. Başlangıçta yüzde 10’la başlarsanız, za- ten 5’i kaçak demektir, yüzde 5 de sizi test ve commissioning’de çok rahatlatacaktır. 70 Tesisat Dergisi Sayı 192 - Aralık 2011 TEKNİKBİLGİ Mutfak Havalandırma Tesisat Tasarımı ve Tasarım Ölçütleri Bugünkü sunumumda mutfak havalandırma sistemlerine tasarım açısından yaklaşarak ir- delemeyeçalışacağım.Bukonudamevcutolan, tanınmışstandartlarınderinine inerekanlatmak istiyorum. Alman standartlarından VDI 2052 bu standartların başında geliyor. Ticarimutfak havalandırma standartları Almanya’da VDI 20522006versiyonununöğrendiğim kadarıyla yakında2012versiyonuçıkıyormuş.DIN18869 da 2005 yılı versiyonuydu. Bu standartlar da şu anda Avrupa standartlarıyla yer değiştirdi. İngiltere’deHVCADW-172 en son2005 yılında yayınlandı.CIBSEGuideBdeDW-172’nin içinde yeralıyor.ABD’degenellikle InternationalMec- hanicalCode IMC 2009’da,NFBA 96,ASHRAE Standard 154 2003 yılında ve ASHRAE Hand- book Applications ‘da 2011 yılında yayınlanan İsmailCAN BirikimMühendislik Oturum başkanlığını Zeki Aksu’nun yaptığı Türk TesisatMühendisleri Derneği (TTMD) İstanbul Temsilciliği’nin Şubat 2012-“Mutfak Havalandırma Tesisat Dizaynı ve Dizayn Kriterleri Semineri”nde İsmail Can tarafından yapılan sunumdan yararlanılarakhazırlanmıştır.  ALMANYA VDI2052–2006;DIN18869-2005  ÷NG÷LTERE HVCADW172–2005;CIBSEGuideB  ABD • InternationalMechanicalCodeIMC2009 .. • NFPA96 –2008 • ASHRAE Standard 154 –2003 • ASHRAEHandbookApplications -2011  AVUSTRALYA AS1668.2 -2002 Tablo1. TicariMutfakHavalandırmaStandartları kodlarvedokümanlarolup,mutfakhavalandır- masistemlerinin tasarımıhakkındadetaylıbilgi veriyor.Avustralya’da iseAS1668.2Standardı 2002 yılında yayınlanmıştır. ( Tablo1 ) Geneldemutfaklardabizidoğrudan ilgilendiren kısım sıcakmutfaklar ve sıcakmutfaklardaki davlumbazların hesaplanmasıdır. Davlumbaz dediğiniz zaman genelde duvar tipi davlum- bazlar, tekli veya çiftli ada tipi davlumbazlar, arka raf tipi davlumbazları şeklinde genelleme yapılmaktadır. ( Şekil1 ) Biraz daha ayrıntıya indiğimizde bunların ke- sitleri; yan duvar tipi, tekli ada tipi, yoğuşmalı tip ve çift sıralı ada tipidir ki bunlara örnek Şekil2 ’degörülenbulaşıkhanedekullanılandik davlumbazbuda çift sıralıada tipidavlumbaz kesitleridir. Fakat VDI 2052’de şu anda eğer DIN EN 16282-2’ye bağlı olarak çok daha ayrıntılı davlumbaz tipleri tanımlanmış durumdadır. ( Şekil 3 )Burada dikkat çekmek istediğim hu- sus üstten dört tanesi; standart duvaramonte edilen trapezoidaldavlumbaz,standartduvara ra No. MutfakBölümüIsl Piirme Cihaz Tarifi Buhar veya elektrik ile lan cihazlar Gaz ile lan cihazlar ÇalmaKonumu ÇalmaKonumu Duyulur Gizli Nem Duyulur Gizli Nem Duyulur Gizli Nem Duyulur Gizli Nem yay yay yay yay yay yay yay yay yay yay yay yay Q s Q t D Q s Q t D Q s Q t D Q s Q t D NormalÇalma 1) tl Çalma 2) NormalÇalma 1) tl Çalma 2) W/kW W/kW g/(h kW) W/kW W/kW g/(h kW) W/kW W/kW g/(h kW) W/kW W/kW g/(h kW) 1.1 Kaynatma, Piirme kazanlar ve buharl piirme otomatik kazanlar 35 200 294 25 80 118 100 300 441 75 80 118 1.2 ve genel piirme Basnçl piiriciler 40 10 15 - - - - - - - - - 1.3 bölümü Yüksekbasnçl buharl Önden sürmeli piiriciler 25 200 294 25 0 0 - - - - - - 1.4 Yüksekbasnçl buharl kapakl cihazlar 25 200 294 25 0 0 - - - - - - 1.5 cakHaval KonveksiyonluFnlar (Piiriciler) 120 180 265 70 100 147 150 180 265 85 100 147 2.1 zartma, Izgara DevrilirTavalar 450 400 588 250 150 220 450 450 630 450 250 368 veKavurma 22 Bölümü Pleytlizgaravekzartmaocaklar 330 400 588 200 120 176 350 400 588 250 150 220 . 2.3 Salamanderlerve zgaralar 800 175 257 700 175 257 720 200 294 720 200 294 2.4 Piirme veKzartmaFnlar 350 160 235 250 160 235 350 200 294 250 200 294 2.5 cakHaval cihazlarvebuzçözme cihazlar 70 150 220 40 60 88 100 150 220 50 100 147 2.6 Fast food kzartma ve zgara cihazlar 250 230 338 250 230 338 - - - - - - 27 OtomatikSosCihalar 150 160 235 110 160 235 . z - - - - - - 2.8 Fritözler 90 700 1030 - - - 90 700 1030 - - - 2.9 Otomatik fritözler* ) 50 100 147 - - - - - - - - - OtomatikFritözler** ) 50 550 808 - - - - - - - - - 2.10 ndüksiyonlu Izgara 70 28 +) 41 +) 35 50 74 - - - - - - 2.11 Seramik Izgara 200 80 118 100 50 74 200 80 118 120 64 94 2.12 Wok 70 28 41 - - - - - - - - - 2.12 Büyükpiirme ve zgara cihaz 260 105 155 130 65 96 300 120 176 180 96 142 *) Entegrehava çekicili 1)Normalçalma:Birkaç piirme, kzartma, fritöz, zgara, fnlamaekipmannayn andaçalmas **) Havaçekicisiz 2)Ktl çalma:Düükçalmadönemlerinde;halama, tma,buz çözme, scak tutma,düükscaklkpiirmesiv.s.gibidurumlarda +) ikiüretici firma verilerinegöre Not: Dolaptipicihazlardatermikhavadebisininhesaplanmasiçin z yüksekliiortalamacihazyüksekliinegörebelirlenecektir(bkz.ekil3). Tablo2.1.Ek -A1MutfakCihazlarıProjelendirmeTabloları (MutfakCihazlarındanMahaleYayılanÖzgünDuyulurveGizli Isı ileNemYayılımıDeğerleri) 72 Tesisat Dergisi Sayı 192 - Aralık 2011 TEKNİKBİLGİ monteedilenkutu tipidavlumbaz,perimetre tipi duvara monte edilen trapezoidal davlumbaz veperimetre tipiduvaramonte edilen kutu tipi davlumbaz duvaramonte edilen tipler iken en alttaki duvaramonte edilen endüksiyonlu kutu tipi davlumbazdır. Ada tipi davlumbazlar da duvar tipi davlum- bazların çiftli versiyonudur ( Şekil 4 ). Bunlar da;standartada tipi trapezoidalortadanemişli davlumbaz, kübik ortadan emişli davlumbaz, kübikyandanemişlidavlumbaz,kübikendüksi- yonlu davlumbaz olarak tanımlanmaktadır. Davlumbazdebisininhesaplanmasındabirazönce belirttiğim standartlarınhepsinde çeşitlimetotlar vardır. Bumetotlardan en tam olanı, doğrudan hesabadayanarakkesinneticevereniveen fazla ayrıntılıolanı2006yılındayayınlanmışolanAlman VDI2052metoduveyastandardıdır.Bumetodun davlumbazölçülerininbilinip,davlumbazaltındaki cihazlarınölçülerininve ısılgüçlerininbelliolduğu durumlardakullanılmasıgerekiyor. YanDuvarTipiDavlumbaz Kesiti TekliAdaTipiDavlumbazKesiti ÇiftSÕralÕAdaTipiDavlumbaz Kesiti Yo÷uúmalÕTipDavlumbaz Kesiti Şekil1. Davlumbaz Tipleri Şekil2. DavlumbazKesitleri Genelde Türkiye’deki projelerin büyük bir ço- ğunluğundamutfakcihazlarınınenazından ısıl değerlerinibulmakoldukçazorolmasınakarşın, şayet projede bir mutfak danışmanı varsa, o takdirde mutfak danışmanları bu değerleri verebiliyorlar. VDI2052’yegöredavlumbazölçülendirilmesişe- kil5’degörüldüğügibinormal yükseklikgenelde 2,1metre,mutfakekipmanlarının yüksekliği ise normalolarak0,90metrecivarındadır.Davlum- bazınmutfakekipmanlarının izdüşümündenhem sağdan hem soldan, hem önden hem arkadan yaklaşık 200mm taşması gerekiyor. Açısı ise verilenboyutlarda12derecedir. 2052’ye göre davlumbaz egzoz tavası vemut- fak tavanlama havası hesapları 2052’nin ek A1’inde verilenmutfak c,hazlarındanmahale yayılanözgünduyulurvegizli ısı ilenemyayılım değerleri tablosuyla ( Tablo2 )başlar.Bizim ta- sarımcı olarak istediğimiz;mutfak cihazlarının nominal kilovat yükleri veya ısıl yükleri dediği- miz nominal ısı yükleri ve bağlantı yükleridir. Elektrikli cihaz varsa, elektriğin şebeke yükü ya da gazlı bir cihaz varsa, nominal gaz yükü kilovat cinsinden o değerleri elde edebiliriz. Onundışındabirdemutfak yerleşimine ihtiya- cımızvar.Bu ikideğerialdıktansonradoğrudan VDI 2052’den davlumbaz egzoz debisi ve de Tablo2.2.Ek -A1MutfakCihazlarıProjelendirmeTabloları (MutfakCihazlarındanMahaleYayılanÖzgünDuyulurveGizli Isı ileNemYayılımıDeğerleri) ra No. MutfakBölümüIslPiirme Cihaz Tarifi Buhar veya elektrik ile lan cihazlar Gaz ile lan cihazlar Çalma Konumu Çalma Konumu 1) 2) 1) 2) Duyulur Gizli Nem Duyulur Gizli Nem Duyulur Gizli Nem Duyulur Gizli Nem yay yay yay yay yay yay yay yay yay yay yay yay Q s Q t D Q s Q t D Q s Q t D Q s Q t D W/kW W/kW g/(hkW) W/kW W/kW g/(hkW) W/kW W/kW g/(hkW) W/kW W/kW g/(hkW) NormalÇalma tl Çalma NormalÇalma tl Çalma 3.1 Çok ilevli cihazlarKuzinelerve piirmeba klar ) 200 80 118 100 50 74 250 100 147 150 80 118 ile : 3.2 Yerocaklar 200 150 220 150 100 147 250 150 265 200 120 176 3.3 Piirme Mikrodalga cihazlar 50 10 15 - - - - - - - - - 3.4 Buzçözme Subanyolar 125 200 294 - - - 195 220 323 - - - 3.5 cak tutma cak tutma tezgah ve 350 Soutma dolaplar 350 - - - - - - - - - - - 3.6 Hazrlama Buzdolaplar 700 - - - - - - - - - - - letme (kendinden soutmamakinal) 3.7 Mutfakmakinalar 175 - - - - - - - - - - - 3.8 Konveyörler ) 1000 - - - - - - - - - - - 4.1 Yemekda m cak servis tezgah 125 200 - - - - - - - - - - 4.2 alan Soukservis tezgah 700 - - - - - - - - - - - 43 Çtlk kd 300 . aa-a a mmasas - - - - - - - - - - - 4.4 cak içecekhazrlama sistemi 100 200 - - - - - - - - - - ) Piirmepleyt (bak) faktörü ile çarpr: -Elektrikliocaklar içinpleyt faktörü Yekparepiirme yüzeyi:1 Seramikpiirme yüzeyi:1 ndüksiyonlupiirmeba :0,35 Geniçelikyüzey:13 Özelcihazlariçinnotlar: , -Elektrikliocaklar içinpleyt faktörü • K=yar küreselyüzeylibakpiirmenoktas olarakdeerlendirilir (örnek: ndüksiyonluwokpiirmenoktas;nominal deerix tablodanokunandeer x piirmebak faktörü) Açkatelibak:1 • Noodle (ehriye) piirici,piirme kazan gibideerlendirilecektir Kzaran yüzeyli:1,2 • Basnçl kaynatma kazan (braiser),basnçl piiriciolarakdeerlendirilecektir veya çabukkzartma cihaz olarakkullanldndadevrilebilir fritöz olarakalr Seramikyüzeyli:0,8 • Piliç kzart, salamander veya scakhaval konveksiyonlu fngibialr ) Toplamemisyonodaya olarakyayr • Döner zgara,devrilir tava veya kzartma tavas gibialnacaktr • Izgaraoca,kzartmaoca gibialnacaktr Ak kb kh lk ki f i lt d li ö d ldiil kti • ç eap, sca ava onvesyon veya maaçn oneernegre eerenrecer. SÖYLEŞİ 116 Tesisat Dergisi Sayı 195 -Mart 2012 Grundfos EuP’ nin 2015 Yılı Şartlarını Sağlamak İçin Çalışmalara Başladı Grundfos Grubu’nun 2011 yılı perfor- mansıhakkındabilgi verirmisiniz? Grundfos Grubu olarak 2011 yılında bir rekora daha imzaattıkveyüzde8büyüyerek,2.85milyar avro ciroyaulaştık.Bu cirosu ileGrundfosdünya pompapazarında tartışmasızbirincidurumdadır. Türkiye’de ise son3 yılda yakaladığımız hızlı bü- yümeoranları ileyinebirincidurumdayız. Enerji İsrafına SON kampanyası baş- latmıştınız, bu kampanya devam edi- yormu ? 2011 yılında başlattığımız Enerji İsrafına SON kampanyamızbaşarı iledevam ediyor ve müşterilerimizi enerji tasarrufu konu- sunda bilinçlendirmeye devam ediyoruz. Düzen- lediğimiz onlarca seminer ve Grundfos Akademi’de verdiğimiz eğitimle 1020 kişiye ulaştık ve sektö- rün bilinçlenmesine katkı sağladık. Müşterilerimizden kendilerine danışmanlık yapmamız yönünde yoğun talepler alıyoruz. Bunun en son örneğini Yozgat’ta gördük. Yozgat Belediyesi şehre su dağıtı- mını sağlayan su terfimerkezlerindeGrundfos ürünlerini kullanarak yüzde32 civarında enerji tasarrufu sağladı. Bu da yılda 2 milyon 331 bin TL’lik enerji tasarrufu anlamına geliyor ki bu tasarruf Yozgat şehrine yatırımda kullanı- lacak güzel bir ek gelir oldu. Düşünün hem CO 2 salımlarını düşürdüler, hem de giderlerini. Tabii ki böyle büyük bir tasarrufa imza atan YozgatBelediyeBaşka- nıSayın YusufBaşer’idebu yatırıma ‘’evet’’ dediği için gerçekten kutlamak gerek. Bugün itibariyle rahatlıkla söyleyebilirim ki ar- tık enerji tasarrufu bilinci, işletme- lere yerleşmeye başladı. Sadece harekete geçilme- si için öncü girişimcilerin sayısını artmasına ihtiyaç var ki, bu sayı da her geçen gün artıyor. Türkiye, EuP Direktifini kabul etti ve Avrupa Birliğinin pompa vemotorlar ile ilgili uygulama- ya sokmaya başladığı yönetmelikleri, tebliğleri çıkardı. EuP ile Türkiye’de ne değişecek? Türkiye, Avrupa’nın 1 Ocak 2013 tarihinde uygulamaya koyacağı, EuP direktifini aynen alarak kabul etti ve tebliğ olarak yayımladı. Bu tebliğ, hem ıslak rotorlu sirkülasyon pom- paları hem de sincap kafesli asenkron elektrik DeryaÇuha /GrundfosPazarlamaMüdürü 1 Ocak 2013 tarihi itibariyle EuP direktifi ile Türkiye’de ve Avrupa’da yalnızca verimlilik sınıfı en yüksek pompaların satılmasına izin verilecek.Grundfos iseenerjiverimliliğisağlayanAlpha2veMagnasirkülasyonpompalarıbaştaolmaküzereBluefluxetiketliürünleriyle şimdidenbudirektifingereklilikleriniyerinegetiriyor.Yeşil işmodeliyleveenerji tasarrufusağlayanürünveçözümleriyle,pompasektörünün önemli kuruluşlarından biri olan Grundfos’unPazarlamaMüdürüDerya Çuha ile EuP direktifinin pazarda yapacağı değişiklikleri ve sektörü konuştuk. “Bugün itibariyle rahatlıkla söyleyebilirim ki artık enerji tasarrufu bilinci, işletmelere yerleşmeyebaşladı.Sadecehareketegeçilme- si içinöncügirişimcilerinsayısınıartmasına ihtiyaçvarki,busayı da her geçen gün artıyor.” SÖYLEŞİ 117 Tesisat Dergisi Sayı 195 -Mart 2012 motorların verimlilikleri ile ilgili yaptırımlar getiriyor. IslakRotorluSirkülasyonPompaları: 1Ocak2013 tarihinden itibaren verimsiz ıslak rotorlupompaların satışınamüsaade edilmez- ken, Türkiye’de ve Avrupa’da yalnızca verimli- liksınıfıenyüksekpompalarınsatılmasına izin verilecek.Bu şu anlama geliyor: 1 Ocak 2013 itibariyle tek veya üç hızlı ıslak rotorlu sirkülasyon pompalarının veya frekans konvertörlü ama verimlilik indeksi 0,27 veya daha küçük olmayan ıslak rotorlu sirkülasyon pompalarının satışına izinverilmeyecek.Kısaca verimsizpompa kullanımının önüne geçilecek. Sincap Kafesli AsenkronMotorların Verim- lilikSınıfı: 2Nisan2012 tarihi itibariyleTürkiye’desatılan veya ürünlere entegre tümmotorların verimli- lik sınıfları en az IE2 olmak zorunda. 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren ise7,5 kW ile375 kW güç aralığındakimotorlar en az IE3 verimlilik sınıfında,1Ocak2017 tarihin- den itibaren ise tüm motorlar IE3 verimlilik sınıfında olmak zorundadır. Grundfos bu uygulamala- rınneresinde? Grundfos olarak 2015’i bek- lemedik ve ürünlerimizin yüzde 80’ininde IE3 verimlilik sınıfındaki motor kullanımını standart hale getirdik. Sirkülatörlerde iseyıllardırAlp- ha2 veMagna serisi pompala- rımız ile EuP’nin 2013 şartını zaten sağlıyorduk, şimdi yeni çıkaracağımız ürünlerle EuP’nin 2015 şartını da sağlamış olacağız. Sektöre dair 2012 öngörülerinizi akta- rırmısınız? Özellikle Avrupa’da yaşanan sıkıntıların bize de yansıyacağı çok açık ve 2012’de ekono- mide bir miktar daralmanın olacağını düşü- nüyoruz. Ama Grundfos olarak biz küçük pay aldığımız atıksu ve endüstri pazarından daha yüksek pay alabileceğimizi düşünerek, strate- jimizioluşturdukveelemansayımızıartırmaya devam ediyoruz. Böylece pazarda daha güçlü bir şekilde yer alabileceğiz. Güçlü bir satış ekibi ile yeni alanlara odak- lanıp, pazar küçülse de Türkiye pompa pa- zarından alacağımız payı artırmayı hedefli- yoruz. Bu krizin de bir yıldan daha fazla süreceğini düşünmüyoruz, en kötü kriz koşullarına göre de stratejimiz ve planlarımız hazır. Grundfos Türkiye’nin uzun vadeli he- defleriarasındaneler yeralıyor? Grundfos Türkiye yönetimi olarak ana hedefi- miz, Türkiye’yi bu bölgenin üretim ve dağıtım merkezi haline getirmek. Grundfos Türkiye olarakAzerbaycan,Mısır,Er- menistan veGürcistan’a ihracat yapıyoruz. Grundfos Türkiye yönetimi olarak ana hedefimiz, Türkiye’yibubölgeninüretimvedağıtımmerkeziha- line getirmek. Grundfos Türkiye olarak Azerbaycan, Mısır,Ermenistan veGürcistan’a ihracat yapıyoruz.