Tesisat Dergisi 190. Sayı (Ekim 2011)

92 Tesisat Dergisi Say ı 190 - Ekim 2011 MAKALE s ı n ı flar ı nda uygulanabilir. Burada, s ı n ı fland ı rma sistemlerin kesit alan ı ndaki hava sürati, fanlar ı n enerji tüketimi ve ı s ı geri kazan ı m ı esas al ı narak be ş seviyede yap ı lmaktad ı r. Bu s ı n ı fland ı rmalar planlay ı c ı lar ve yat ı r ı mc ı lar için düzenleme sa ğ - lamaktad ı r. EC/640/2009 direktifinde öngörül- dü ğ ü gibi yüksek kaliteli fanlar bunun yan ı nda verimli ı s ı geri kazan ı m ı cihazlar ı sa ğ lad ı klar ı fayda derecesine göre A dan E’ye do ğ ru giden bir skala üzerinde s ı n ı fland ı rmaya yöneltir. Eu- rovent s ı n ı fland ı rmas ı , örnek cihazlar ı cihaz üreticilerinin belirttikleri özellikleri do ğ rulamak bak ı m ı ndan fiili olarak test etti ğ inden, ilave ola- rak yat ı r ı mc ı lar için üreticilerin öngörülen per- formans kriterlere uyduklar ı konusunda kesin bilgi sa ğ lar. Bugün, A s ı n ı f ı en iyi cihaz ı göster- mektedir, ancak Eurovent s ı n ı fland ı rmas ı içinde A+ s ı n ı f olu ş turulmas ı görü ş meye aç ı lm ı ş t ı r. Enerji Geri Kazan ı m ı İ lave olarak fosil yak ı t yakan ı s ı tma tesislerine (bak ı n ı z Mahal Is ı tmas ı için EuP 2005/32/EC, Lot 1) ve s ı cak su ı s ı tma cihazlar ı (bak ı n ı z s ı cak kullanma suyu için EuP 2005/32/EC, Lot 2,) CO 2 sal ı m ı yapan tesisler olarak kabul edilir. Merkezi ve merkezi olmayan havaland ı rma sistemle- rinde enerji geri kazan ı m ı kullan ı lmas ı ı s ı tma için enerji kullan ı m ı n ı mümkün olan en dü ş ük seviyede tutmak için çok etkin bir önlemdir. Bu- nun sonucu olarak ı s ı geri kazan ı m ı yenilenebilir enerji olarak s ı n ı fland ı r ı l ı r (ayr ı ca bak ı n ı z AB 2009/28/EG direktifi). Döner ı s ı de ğ i ş tiricilerinin kullan ı lmas ı yla, ı s ı geri kazan ı m ı seviyesi pra- tikte %70’e kadar ula ş ı r (teorik seviye yakla ş ı k %90’d ı r). Bu önlem ı s ı tmada hava de ğ i ş imin- den kaynaklanan maliyet art ı ş ı n ı yakla ş ı k olarak üçte iki oran ı nda azalt ı r. Enerji Geri Kazan ı m ı So ğ utmaya da Uy- gulanabilir Bununla beraber, ne AB yönetmelik kurullar ı nede klima santralleri için enerji s ı n ı flar ı , bu konu, örnek olarak baz ı güney Avrupa ülkelerin- de, her bak ı mdan önemli olmas ı na ra ğ men aç ı k olarak so ğ utmada geri kazan ı mdan bahsetme- mektedir. Apsorpsiyon (emme) döner ı s ı de ğ i ş ti- ricilerin kullan ı lmas ı gelen havan ı n so ğ utulma- s ı nda kullan ı lan enerjide %40’a kadar tasarrufa imkân sa ğ lar. Bu hususun AB yöneltmelilerinde dikkate al ı nmamas ı na ra ğ men, yat ı r ı mc ı lar ve planlay ı c ı lar ı n konuyu sistem tasar ı m ı nda dik- kate almalar ı gerekir. Verimlili ğ in İ yile ş tirilmesi İ çin Kontrol Sistemleri Klima santralleri en uygun ş artlarda kontrol sisteminin hava debisini talebe göre kontrol etmesi halinde i ş letilebilir; ş öyle ki: çal ı ş ma saatleri s ı ras ı nda veya mahallin me ş gul ol- du ğ u saatin d ı ş ı nda veya havaland ı r ı lan yerde bulunan insanlar ı n say ı s ı na göre. Bu durum- larda, klima santrali gereken hava miktar ı n ı makul bir seviyeye; örne ğ in yaz ı n 22°C, k ı ş ı n ise 18°C getirecektir. Odalar ı n her birinin s ı - cakl ı ğ ı n ı n kontrolü odan ı n içinde yap ı l ı r bu ise hava miktar ı talebini ı s ı tma veya so ğ utma talebinden ay ı r ı r, yani ı s ı tma veya so ğ utma taleplerini ayr ı olarak de ğ erlendirir. Bu ay ı rma odada bulunan insanlar ı n taze hava talebinden daha fazla havan ı n ta ş ı nmas ı n ı önler. Oldukça yararl ı olan bu ay ı rma i ş lemini sa ğ lamak için kontrol sistemlerinde AB’de bu tip cihazlar için tart ı ş ı lan kurallar ı kar ş ı lamak için gerekli olan teknolojinin daha ötesine geçmesini gerektirir. Bu tarz sistemlerde CO 2 sensörleri debi-ak ı ş kontrolörleri, yüksek kapasiteli bir bina yöne- tim sistemi ve/veya di ğ er elemanlara ihtiyaç duyulur. Havaland ı rma ve ı s ı tma olarak bu konular klima ile so ğ utmay ı (çiller/do ğ rudan genle ş me ile) kap- sar. Burada da kontrol sistemleri, havaland ı rma ve ı s ı tman ı n (klima ile so ğ utma) talebe göre her hususu kapsayacak ş ekilde daha yüksek bir se- viyeden ayar ı n ı yaparak tüm sistemi düzenler ve verimlili ğ i art ı r ı r. Çiller ve Is ı Pompalar ı yla Komple Çözümler Sadece so ğ utma amaçl ı çiller üniteler ve ı s ı pom- palar ı ve bunlarla beraber iki tarafl ı çillerler (çiller veya ı s ı pompas ı olarak dönü ş ümlü çal ı ş arak) 2009/28/EC ve di ğ er direktiflerce kapsan ı r ve yenileyici çözümler (fonksiyonlar ı na göre) olarak tan ı n ı rken, pazarda bugüne kadar hiçbir AB di- rektifinin tan ı mad ı ğ ı veya verim etiketinin olma- d ı ğ ı bir cihaz s ı n ı f ı daha vard ı r. Bunlar çiller ve ı s ı pompalar ı n ı bir sistemde birle ş tiren hibrit çift de ğ erli ı s ı tma ve so ğ utma sistemleridir ( Ş ekil 3) . Bu sistemler hem ı s ı tma hem de so ğ utman ı n tüm y ı l boyunca nispeten daha uzun süreli olarak ayn ı anda ihtiyaç duyuldu ğ u yerlerde, örne ğ in: kendi server odas ı olan ofis binalar ı veya hastaneler gibi, etkin olarak kullan ı labilir. Ş ekil 1. Eco-tasar ı m- Avrupa HVACR politikalar ı genel bak ı ş