Tesisat Dergisi 190. Sayı (Ekim 2011)

56 Tesisat Dergisi Say ı 190 - Ekim 2011 MAKALE (ASHRAE, 1996). İ kinci durum paket klima ci- haz ı içinde laminar (düzgün) ak ı m elemanlar ı olmad ı ğ ı n ı kabul etmektedir. Bas ı nç kontrollü DCV sisteminin talihsiz bir deneyimi odadaki talepte meydana gelen çok küçük de ğ i ş iklik- lerin kanal sistemindeki ak ı ş ı yeniden da ğ ı t- mas ı d ı r, paket klima cihaz ı ndaki hava ak ı ş ı bu s ı rada a ş a ğ ı yukar ı sabit oldu ğ undan gerçekte herhangi bir enerji tasarrufu olmam ı ş t ı r. Bu durum dü ş ük sensör hassasiyeti, kanal s ı z- mazl ı ğ ı n ı n zafiyeti ve bas ı nç sensörünün iyi konumland ı r ı lmamas ı gibi etmelerde daha da kötü olabilir. Bu durum da temiz havan ı n ye- terli hassasl ı kta ve mümkün olan en az enerji kullan ı larak verilip verilmedi ğ ini sorgulamak- tad ı r. Talep kontrollü havaland ı rmada di ğ er bir s ı k ı nt ı ise en iyi görev yapmas ı için bas ı nç sensörünün nereye tak ı laca ğ ı d ı r. Statik Bas ı nç S ı f ı rlamal ı DCV (SPR-DCV) ( Ş ekil 2 ) Modern bir statik bas ı nç s ı f ı rlama- l ı DCV uygulamas ı n ı göstermektedir. Statik Bas ı nç S ı f ı rlama Kontrolü (SPR-DCV) bas ı nç kontrollü sistemleri do ğ rudan ak ı ş kontrol fonksiyonunu daha iyi yaparak daha fazla enerji tasarruflu hale getirir. SPR sürekli olarak tüm hava ak ı ş ı ihtiyaçlar ı n ı o anki kritik yol üzerindeki VAV damperlerinin maksimum aç ı k konumda olmalar ı n ı sa ğ la- yarak minimum fan süratiyle kar ş ı lar ( Ş ekil 2 ), bu nedenle SPR kontrolör genellikle “opti- mizör- en iyi hale getirici” olarak adland ı r ı l ı r. Klima santral ı ndan herhangi bir ç ı k ı ş termina- line giden ve en büyük ak ı ş direncine sahip hat ‘kritik yol’ olarak adland ı r ı l ı r. Damperler kontrol gerekçesiyle, yani ‘vurun- tu’ nedeniyle servomotor a ş ı nmas ı n ı önlemek için, %100 seviyesinde aç ı lamaz. SPR-DCV VAV damper pozisyonunu sü- rekli optimize etmek için (Bas ı nç kontrollü DCV’lere nazaran) ilave kontrollere (ba ğ ı m- s ı z kontrolörler veya BMS - temel planlama deste ğ i-programlamas ı gibi) de ihtiyaç duyar. Geleneksel bir SPR sisteminde ayn ı zamanda bran ş man damperlerini kontrol eden kanal bas ı nç sensörleri bulunmas ı na ra ğ men mo- dern sistemlerde bas ı nç sensörlerine ihtiyaç duyulmaz. İ yi çal ı ş an bir SPR enerji kullan ı m ı ve hassas hava ak ı ş ı sa ğ lanmas ı bak ı m ı ndan ideal duru- mu temsil eder. Burada önemli olan nokta SPR sistemlerinin daha fazla kontrol eleman ı na ih- tiyaç duymalar ı ve bunun tabii sonucu olarak daha karma ş ı k ve daha k ı r ı lgan olmalar ı d ı r. SPR-DCV’nin yat ı r ı m maliyeti sürekli olarak VAV damper pozisyonlar ı n ı optimize den kont- rolörlerin olmas ı nedeniyle DCV’ye nazaran belki daha yüksektir. De ğ i ş ken Besleme Havas ı Da ğ ı t ı c ı l ı DCV ( Ş ekil 3 ) De ğ i ş ken Besleme Havas ı da ğ ı t ı c ı s ı DCV (Variable Supply Air Diffuser VSAD-DCV) prensibini göstermektedir. Hava ç ı k ı ş ünite- lerinin içinde VAV-birimleri ve oda kullan ı m (me ş guliyet) ve s ı cakl ı k sensörleri bulun- maktad ı r, bu nedenle kanal sisteminde ilave aktif kontrol damperlerine ihtiyaç duyulmaz. Her bir VSAD hava ç ı k ı ş ünitesi alt ı ndaki alan ı kapsar. Gereken hava ak ı ş oran ı , gerçek hava ak ı ş oranlar ı , s ı cakl ı k ve bunlara kar ş ı l ı k ge- len VAV ünitesinin aç ı kl ı k yüzdesi klima sant- ralinde fan h ı zlar ı n ı ayarlayan BMS’ye (Basic Mapping Support - temel planlama deste ğ i) iletilir, bu ş ekilde tüm hava ç ı k ı ş üniteleri her- hangi bir andaki ihtiyac ı kar ş ı layacak ş ekilde uygun pozisyonda olurlar. Bu çözüm iyi bir hava ak ı ş kontrolü ve cihaz üzerinde bas ı nç dü ş ümü fazla oldu ğ u zamanlarda dahi ses seviyesi dü ş ük olma özelliklerine sahip de- ğ i ş ken besleme havas ı da ğ ı t ı c ı lar ı na ihtiyaç duyar. Cihazlar ı n gürültü özellikleri özellikle önemlidir, zira me ş gul olma (kullan ı lmakta olan) bölgelere yakla ş ı rken ses seviyesinin artmas ı na neden olan ak ı ş k ı smalar ı görülme ihtimali vard ı r. İ yi Çal ı ş an Talep Kontrollü Havaland ı rma İ çin Ş artlar • ‘Zay ı f’ ifadesi k ı smi yükte verimi dü ş ük olan sistemleri gösterir. Bu tan ı m içine çoklukla art ı k teknolojisi eskimi ş kanatl ı giri ş , ç ı k ı ş damperleri, de ğ i ş ken kanat aç ı l ı fanlar, triak gibi verimsiz çal ı ş an VSD (de- ğ i ş ken sürat sürücüleri) benzeri geleneksel metotlar girer. Bu sistemlerin verimlili ğ i Ş ekil 1. Sabit statik bas ı nç kontrol prensibi. Kritik yol VAV (de ğ i ş ken hava debisi) damperi sadece maksimum ak ı ş talebi oldu ğ unda maksimum pozisyondad ı r. Ş ekil 2. SPR kontrol ş emas ı . En az bir VAV dengeleme damperi maksimum po- zisyondad ı r (kritik yol üzerinde). Sinyal kablolar ı Sinyal kablolar ı Kritik yol maksimum pozisyonu