Tesisat Dergisi 190. Sayı (Ekim 2011)

GÖRÜNÜM 17 Tesisat Dergisi Say ı 190 - Ekim 2011 Deprem an ı nda ve sonras ı nda binalarda beklenen performans çok önemlidir. Öncelikle yap ı n ı n dep- rem sonras ı hasar durumu ile tesisat elemanla- r ı n ı n i ş levsel durumu incelenir. Bak ı m ve tamiri yap ı l ı r. Bu incelemede can güvenli ğ i öncelik ka- zan ı r. Tesisat yönüyle sismik korumada cihaz ve elemanlar ı n boyut ve a ğ ı rl ı klar ı , montaj ko ş ulla- r ı , izolatar ve s ı n ı rlay ı c ı lar belirlenmelidir. “ halde bir kaç ki ş inin afaki kararlar ı sonucu yang ı nlar ı n faturas ı topluma çok a ğ ı r olabilir. Deprem uzmanl ı k ve yetki yar ı ş mas ı ba ş lam ı ş t ı r. Di ğ er bir deyimle bir in ş aat mühendisi ile makina mühendisinin fark ı uzmanl ı k alanlar ı ve ihti- saslar ı d ı r. Nitekim son y ı llarda moda haline gelen enerji konusu incelendi ğ inde mesleklerin birbiriyle iç içe girdi ğ i kolayca anla ş ı l ı r. Bugün hiç bir meslek örgütü bu bizim alan ı m ı zd ı r, siz yetkili de ğ ilsiniz diyememekte aksine ilgili Ar-Ge çal ı ş malar ı ndan yararlanmaktad ı r. Bugün çözümler sistemi temsil eden modeller (simülasyon) ile yap ı labilmektedir. Özellikle bilgisayar simülasyonlar ı art ı k her alanda gerçek proje inceleme imkan ı bulabilmektedir. Yap ı teknolojisinde simülasyon programlar ı yer kabu ğ u, ı s ı yükleri, HVAC sistemlerini gerçe ğ e yak ı n modelleyip, smile edebilmektedir. Üniver- site e ğ itiminde ortaya konan bu metotlar ı n tat- bikatta uygulamas ı zor olmaktad ı r. Ayr ı ca pratik alanda günün uzman mühendisleri bu e ğ itime yabanc ı d ı r. Bu nedenle bu tür uygulamaya ço ğ u kez kar ş ı ç ı karlar. Dolay ı s ı ile günümüz teknolojisinde mühendisli ğ inin sa ğ l ı kl ı tan ı m ı ve buna uygun e ğ itimi gerekir. Mekanik Tesisat İ n ş aat dünyas ı nda deprem, ba ş l ı ba ş ı na bir sorundur. Yap ı lar ı n sismik korunmas ı proje a ş amas ı nda uzman mühendisler taraf ı ndan ele al ı nmal ı d ı r. Bu amaçla öncelikle yönetmelik se- çimi yap ı l ı r. Ş artnamenin ilgili bölümleri ve ke ş fi haz ı rlan ı r. Ayr ı ca konsept proje tasar ı m ı yap ı l ı r. Bu hizmeti proje tasar ı m ekibi yapamaz, deprem uzmanlar ı taraf ı ndan yap ı labilir. Bu amaçla uluslar aras ı yönetmelikler dikkate al ı n ı r. Güncel yönetmeliklerin ba ş ı nda IBC “Interna- tional Building Code”, UBC “Uniform Building Code” ve BOCA “Bilding” standartlar ı gelir. Ayr ı ca ASREA El Kitab ı , ASHREA Sismik Rehberi, SMACNA Guide, FEMA, kurallar ı ndan yararlan ı l ı r. Deprem önlemleri sistemleri için esas itibar ı ile ulusal deprem yönetmeli ğ i dikkate al ı nmal ı d ı r. Ülkemizde bu konuda geçerli yönetmelik T.C. Çev- re ve Ş ehircilik Bakanl ı ğ ı taraf ı ndan yay ı nlanan 2006 tarihi deprem yönetmeli ğ idir. Deprem an ı nda ve sonras ı nda binalarda bek- lenen performans çok önemlidir. Öncelikle yap ı n ı n deprem sonras ı hasar durumu ile tesisat elemanlar ı n ı n i ş levsel durumu incelenir. Bak ı m ve tamiri yap ı l ı r. Bu incelemede can güvenli ğ i öncelik kazan ı r. Tesisat yönüyle sismik korumada cihaz ve elemanlar ı n boyut ve a ğ ı rl ı klar ı , montaj ko ş ullar ı , izolatar ve s ı n ı rlay ı c ı lar belirlenmelidir. Bu tür hizmeti yapacak uzman firmalara konsept ve ke ş if hizmet bedeli ayr ı ca ödenmelidir. Ke ş if- lerde sismik halatlar, kö ş e ba ğ lant ı lar ı , titre ş im, izolatenleri, sismik s ı n ı rlay ı c ı lar, titre ş im ask ı lar ı gibi elemanlar yer almal ı d ı r. Sismik korunmalar ı n gerçek test ve kontrolü; do ğ al bir depremle ortaya ç ı kar. Dolay ı s ı yla eksik ve kusurlar ı n ı n telafisi imkans ı z say ı l ı r. Bu anlamda sismik önlemlerin olabildi ğ i ş ekilde uygulama a ş amas ı nda dikkatle ele al ı nmas ı ve tüm gerekçeliklerin yap ı lmas ı zorunludur. 1950 y ı llar ı nda kalorifer tesisat, s ı hhi te- sisat olarak tan ı mlanan tesisat hizmetleri günümüzde ı s ı tma, so ğ utma, havaland ı rma, egzost havaland ı rma, temiz su, pis su, ya ğ mur suyu, yang ı n söndürme tesisat ı , yang ı n dolap tesisat ı , yang ı n duman egzost tesisat, yang ı n bas ı nçland ı rma tesisat ı , otomasyon sistemi gibi çok geni ş bir alana yay ı lm ı ş , bunun yan ı s ı ra ihtisas teknolojik projeleri gerektiren do ğ al gaz, süs havuzu, sulama tesisi gibi sistemleri kapsam ı ş t ı r. Ayr ı ca günümüzde enerji tasarrufu, yenilenebilir enerji, geri kazanma sistemleri, heat-pump uygulamalar ı belge ve hesaplar ı ile sisteme dahil edilmektedir. Bu anlamda bir hizmeti multi disipline bürolar ı n vermesi gerekir. Dolay ı s ı yla bunlar ı n hizmet kapsam ı çok geni ş tir. Buna kar ş ı n ülkemizde uygulanan mimarl ı k, mühendislik bedellerinin hizmet oran- lar ı hakkaniyet esasl ı de ğ ildir. Di ğ er taraftan bu tür bir projeyi meslek odalar ı n ı n onaylamas ı çok yanl ı ş t ı r. Bu projelerin mü ş avir ve sorumlu kurulu ş lar taraf ı ndan sorumluluk alt ı nda tetkik ve onay ı zorunludur. Yukar ı da tan ı mlanan düzeyde bir proje yap ı m ı mekanik tesisat proje hizmetini çok a ş amal ı yap ı teknolojisi projesi haline dönü ş mü ş tür. Ayr ı ca bu tür projelerin uygulanmas ı nda ş antiye proje müdürlü ğ ü ile müteahhitlik bünyesinde hizmet veren shop drawing hizmetleri devreye girmelidir. Dolay ı s ı yla uygulamaya dönük projelerin ayr ı nt ı lar ı çok farkl ı d ı r. Bu geli ş im 1970 y ı l ı ndan bu yana 40 y ı l devam etmi ş tir. Ülkemizde yap ı teknolojisi konular ı na mimarlar, statikçiler ve elektrik mühendisleri hizmetleri hiç yakla ş mam ı ş lar, sorumluluklar ı payla ş mam ı ş - lard ı r. Daha yeni yeni konular geli ş ip Breams, Leads gibi kriterlere dönü ş tükçe, ayr ı ca enerji verimlilik ve konsantrasyonu gündeme geldikçe yap ı teknolojisi hizmetlerinin tüm mühendislik dallar ı n ı içerdi ğ i anla ş ı lmaktad ı r. Oteller Büyük ş ehirlerde otel zincirleri d ı ş ı nda büyük ve rahat oteller çok azd ı r. Tan ı nm ı ş oteller genellikle eski ve butik otellerdir. Bunlar ı n en güzelleri Londra, Paris, Roma ve Berlin’de görü- lür. Fiyatlar ı çok pahal ı ve de ğ i ş kendir. Özellikle büyük ş ehirlerde fuar ve toplant ı zamanlar ı nda oda fiyatlar ı 2 kat ı na ç ı kmaktad ı r. En dü ş ük fiyat 300 Euro ile 350 Euro aras ı ndad ı r. İ stanbul’da da otel fiyatlar ı çok de ğ i ş mi ş tir. Bilinen büyük oteller d ı ş ı nda yeni küçük otellerinde fiyatlar ı yüksektir. İ stanbul’da en çok kald ı ğ ı m Divan Otel yeniden yap ı lm ı ş t ı r. Onun da fiyatlar ı n ı n yüksek oldu ğ u inanc ı nday ı m. Ancak Divan Otel’in kendine has özellikleri mevcuttur. Pub’ ı , bar ı , resepsiyon salonu ve misafirperverlikle çok Mühendislik Bilim ve teknolojiye dayal ı bir meslektir. Üni- versitede e ğ itiminde fen bilimlerine yönelir. Mimarl ı k d ı ş ı nda bütün mühendislik bilimleri bir birine benzer. Bu anlamda XXI. yüzy ı lda meslekler aras ı ay ı r ı m kalkm ı ş t ı r. Aralar ı nda