Tesisat Dergisi 190. Sayı (Ekim 2011)

94 Tesisat Dergisi Say ı 190 - Ekim 2011 MAKALE Oteller de genellikle yaz ı n ayn ı anda hem so ğ utma hem de ı s ı tmaya ihtiyaç duyarlar, örne ğ in ı s ı tma olarak s ı cak suyun ön ı s ı t- mas ı ve yüzme havuzlar ı n ı n ı s ı t ı lmas ı gibi. Bu tarz sistemler, elektrik enerjisinin de kul- lan ı lmas ı yla veya örnek olarak su devreleri vas ı tas ı yla fazla ı s ı y ı otelde ı s ı n ı n ihtiyaç duyuldu ğ u alanlar aktarabilir. E ğ er ı s ı tma ve so ğ utma talepleri tam olarak birbirlerini kar ş ı lam ı yorsa, bu durumda da enerji far- k ı n ı n çevredeki kaynaklarla (hava, toprak, yeralt ı sular ı ) de ğ i ş toku ş u ihtimali vard ı r. Bu sistemlerin enerji katsay ı s ı (COP) veya Avrupa Mevsimlik Enerji Verimlili ğ i Oran ı (European Seasonal Energy Efficiency Ratio (ESEER)) ile kar ş ı l ı kl ı ba ğ lant ı s ı dahi ol- mamas ı na ra ğ men bu sistemler çift tarafl ı çal ı ş ma konumunda en verimli ı s ı pompas ı ve çiller kombinasyonlar ı n ı n performans ı n ı n üzerine ç ı karlar. Bu sistemlerin de standart- lar ve AB kurallar ı yla yap ı lacak çal ı ş malar ı n kapsam ı na dâhil edilmesi çok makul bir se- çenek olacakt ı r. Hissedilen So ğ utman ı n Etkin Kullan ı m ı Fan koil ünitler de ayr ı ayr ı oda s ı cakl ı k kontrolü için kullan ı ld ı klar ı nda tasarruf sa ğ lama imkânlar ı olan cihazlard ı r. AB yö- netmelikleri ve örne ğ in Eurovent verimlilik etiketleri daha büyük ünitelerin (dü ş ük hava direnci ile) ve daha iyi sürücü sistemler (örne ğ in: daha verimli motorlar) kullan ı - larak üretilmesini te ş vik etmektedir. İ lave olarak- klima santrallerinde oldu ğ u ş ekil- de- daha az boru s ı ras ı olan ı s ı de ğ i ş tiriciler daha az bas ı nç dü ş mesine neden olmakta ve dolay ı s ı yla daha az enerji tüketmektedir. Zaten gelecek birkaç y ı l içinde A+ ve A++ s ı n ı flar ı n ı n olu ş turularak Eurovent belge- lendirmesindeki bu sistemlere uygulanan enerji s ı n ı fland ı r ı lmas ı n ı n geni ş letilmesi bu kapsamda F ve G s ı n ı flar ı n ı n iptal edilmesi planlanm ı ş t ı r. Performans özelliklerinin öneminin yat ı - r ı mc ı ya aç ı k olarak belli olmas ı na ra ğ men, baz ı lar ı hissedilen so ğ utma etkisini hafife almaktad ı r. Örne ğ in s ı cak ve nem ş artla- r ı n ı n y ı l ı n önemli bir bölümünde sürekli olarak hâkim oldu ğ u güney Avrupa’da, nem alma zaten örnek olarak 7/12°C’l ı k su geli ş dönü ş s ı cakl ı lar ı nda, daha konforlu bir oda iklimi sa ğ lamaktad ı r. Bunun sonucu olarak nem alma yap ı lmayan odaya nazaran bir- kaç derece daha yüksek oda s ı cakl ı ğ ı kabul edilebilir olmaktad ı r. Kapsaml ı Bir De ğ erlendirme Kaç ı n ı l- maz Olmaktad ı r Yukar ı da belirtilen örnekler AB ş artlar ı n ı n gerçekten amaçlar ı n ı sa ğ layacakt ı r göster- mi ş tir, örne ğ in verimiz ve güncel olmayan teknolojilerin d ı ş lanmas ı . Bu kurallar ancak en iyi uygulamalar için k ı lavuz olarak hizmet etmez. En iyi uygulama, her bir proje için ayr ı olarak en uygun çözümleri bir araya getirmesi için, planlay ı c ı n ı n, yat ı r ı mc ı n ı n ve/veya bina i ş letmecisinin elindedir. Ancak bununla be- raber dikkatleri tek tek kullan ı lan cihazlar ı n özelliklerine odaklanmamal ı – ayn ı ş ekilde tüm cihaz park ı ve tesisten istenen i ş letme- nin özelliklerine odaklanmal ı d ı r. Çift tarafl ı ı s ı tma ve so ğ utma konumu örne ğ i aç ı k ola- rak AB’deki kurallar grubunda tart ı ş ı lmayan çözümlerin de gerçekten enerji tasarrufuna katk ı sa ğ layabilece ğ ini göstermektedir. İş letmeci ve yat ı r ı mc ı taraf ı ndan kapsam- l ı genel dü ş ünce yakla ş ı m ı n ı te ş vik eden uygun enstrümanlar mevcuttur. Bunlar aras ı nda Binalar ı n Enerji Performans ı Di- rektifi 2010/31/EU (EPBD) ve örne ğ in Almanya’daki ‘Energie-Einspar-Verordnung’, Fransa’daki ‘Reglementation Thermique’, Hollanda’daki ‘Bouwbesluit’, İ sveç’teki ‘Bo- verkets Byggregler’ ve İ ngiltere’deki Building Regulations (K ı s ı m L da ayr ı nt ı l ı olarak)) ulusal uygulama k ı lavuzlar ı gösterilebilir. Burada da en kat ı temel özellikteki de ğ erler, gelecekte, mevcut olacak en iyi teknoloji- nin (yani, bugünün bak ı ş aç ı s ı ndan mevcut olacak bir sonraki en iyi teknolojinin- BNAT) mevzuat haz ı rlayan kurullara girmesini sa ğ - layacakt ı r. Enerji ve i ş letme maliyetleri -örne ğ in klima santralleri bak ı m ı ndan- yat ı r ı m maliyetle- rini birkaç kez a ş t ı ğ ı ndan, tam olarak hava kalitesi ve ayarlanacak s ı cakl ı klar ı n gerçek ihtiyaçlar dikkate al ı narak belirlenmesi ve bu faktörlere göre bir çözüm seçilmesi ya- t ı r ı m ve dü ş ük ömür süreci maliyetleriyle kar ş ı l ı ğ ı n ı ödeyecektir. Kural olarak dü ş ük i ş letme maliyetleri dü ş ük kaynak kullan ı l- mas ı yla birlikte gitmektedir. Elektrik ve gaz fiyatlar ı ndaki art ı ş i ş letme giderlerinin yat ı - r ı m maliyetine oran ı n ı daha da yükseltecek- tir. Bunun sonucu olarak enerjiye yap ı lacak yat ı r ı mlar ileride kendilerini daha fazla öde- yeceklerdir. Ş ekil 2.