küçüktür, bu yüzden asma tavan uygulama sına ihtiyaç duyulmadan, direkt olarak zemin betonuna yerleştirilen küçük çaplı borularla havalandırma çözülebilmiştir. Binada, bu sis temlerin dışında ek olarak radyatör sistemi bulunmamaktadır. Resim 7. Uponor TAB sistemi ve havalandırma kanallarının zemin betonu dökülmeden önce çelik hasırlara montajı Yaz mevsiminde, dikey kollektörlerden elde edilen serinletilmiş su yeterli olduğu için, ısı pompası çok nadiren kullanılmaktadır. Böylece yalnızca suyun sirkülasyonu için enerji harcanmaktadır. Serinletilmiş su, Uponor TAB sistemi yardımıyla bütün binada sirküle edilmekte, böylelikle hem sessiz hem de konforlu bir şekilde bina şartlandırıl maktadır. Hava alış ve egzoz sistemleri kat bazında işletilmekte ve %75 oranında ısı geri kazanımı sağlamaktadır. Dikey kollektörün su devresi de, bir hava/su ısı değiştiricisi yardımıyla beslenen havanın ısıtılması ya da serinletilmesine katkıda bulunmaktadır. Kullanma suyu, her katta bağımsız olarak (kombi benzeri) anlık ısıtıcılarla ısıtılmaktadır. Yağmur suyu toplanarak sifonlarda ve çim sulamasında kullanılmaktadır. Uponor PE-Xa boruları, TAB sisteminin en önemli ekipmanıdır. Borularzemin betonu dökülmeden önce çelik hasırlara tutturulmakta, ardından beton dökülmeden ve işlem sıra sında basınç testi uygulanarak herhangi bir problem yaşanmadan zemine gömülmektedir. Uygulama olarak, kollektörlü ya da Tichelmann kollektörlü uygulamalar tercih edilebilir. Resim 8'de görüldüğü gibi, BOB.l'de kollek törlü uygulama tercih edilmiştir. Resim 8. Basınç altındaki Uponor PE-Xa borular ve Uponor paslanmaz çelik kollektörü 76 Tesisat Dergisi Sayı 188-Ağustos 2011 Performans Çeşitli optimizasyon çalışmalarından sonra, bi nanın enerji tüketimi minimum seviyeye indiril miştir. Camlardaki gölgeleme katsayısı yüksek olmasına rağmen, 2003 yılında yaşanan sıcak yaz mevsiminde bile iç ortamın oldukça kon forlu olduğu bildirilmiştir. İç ortam sıcaklıkları, binanın çeşitliyerlerine konan termometrelerle ölçülmüş ve kayıt altına alınmıştır. Grafik l'de, 2003 yılının tamamı boyunca yapılan ölçümler, dış hava sıcaklığı ile karşılaştırmalı olarak gösterilmektedir. Grafikteki değerler, insanların binada bulunduğu çalışma günlerinde, günde birkaç kez alınan sıcaklıkların ortalamasını ifade etmektedir. Grafikte görüldüğü gibi, dış hava sıcaklıkları -6°C'den 36° C'ye kadar olan bir aralıkta sey retmekte, ancak iç ortam sıcaklığı gerek güney, gerekse kuzey cephelerde 20-26°C arasındaki "konfor bandı"nın dışına çıkmamaktadır. Bu performansın yakalanmasında en büyük pay şüphesiz ki Uponor TAB sistemine aittir. Bina kullanıcıları, tüm mevsimler için ortamı n konfor seviyesinden ve özellikle de radyan serinletmeden oldukça memnun olduklarını belirtmişlerdir. 20 m3/saat'lik düşük hava değişim oranının pratik olarak uygulanabil diği görülmüştür. Sabah taze hava sağlayan havalandırma sistemi ve camların açılabilir olması da kullanıcılar tarafından artı bir özellik olarak yorumlanmıştır. Radyan serinletme sayesinde, camlar açılsa da iç ortamdaki konfor seviyesi kritik ölçüde değişmemektedir. Bina kullanıcıları, aynı zamanda panjurlar sayesinde gölgeleme miktarını da değiştirebilmektedirler. Bina kontrol sisteminin İnternet bazlı olması sayesinde, binanın işletilmesi ile ilgili tüm parametreler kolaylıkla optimize edilebil mektedir. Binanın enerji tüketimi, 2003 yılı boyunca ölçülmüş ve aşağıdaki grafik oluşturulmuş tur. Yıllık enerji tüketimi, hesaplanan 39.7 kWh/m2a enerji tüketimi değerinden bile daha düşüktür. Grafik 2'de açıkça görüldüğü gibi, ısıtma ya da soğutma için harcanan enerji, aydınlatma için harcanan enerjiden bile daha düşüktür. Bu sonuca ulaşılmasında en büyük pay, top rak kaynaklı ısı pompası ile birlikte uygulanan Uponor TAB sistemine aittir. İnşaat Maliyeti Bu tarz enerji verimli binaların inşaat mali yetleri, genellikle standart binalara göre daha yüksek olmaktadır. Avrupa'da yeni yapılan binaların %20-25'i enerji verimli (sürdürü lebilir bina) olarak tasarlanırken, ülkemizde bu oran çok daha küçüktür. BOB.l binası, ilk yatırım maliyetinin ne kadar hızla yatırımcıya geri döneceğinin çok açık bir örneğidir: Bina nın enerji tüketimi o kadar azdır ki, ilk yatırım maliyeti 5 seneden daha kısa sürede amorti edilmiştir. Grafik 3'de standart binalar ile enerji verimli bir bina olan BOB.l'in yaşam çevrim maliyetleri kıyaslanmıştır. Grafikte amortisman açık ve net bir şekilde görülmektedir. Binanın tasarımcıları, binayı özellikle inşaatı ve işletmesi verimli olacak 2003 yılı sıcakl ı klan �P�--------- �P+----------------------4 �p +----------1--�--J.L-------_; �P +---------+-1---__;;,__:.:..:..._ _______,; �p +---------�-------.;,.._______, �P+---------.,....ı;..-1--....�c.--4--------4 1$p ı,p 22P �p.ı....-c..-.:.....:.... _.,....ı;..--ı.:.......r,..-,µ;-11-<�---'--l-.l-----4.-------<1 ıe p +------'-,,-...-1"-i,C,l,,..,.e;.;,--ı-----ı----""--...u,;:.------41 3.K4,zeycephe � 16.0 .ı....---�-�4..+Fl"-----;...+....::..C..:'-r,-----'-,--'--...__, 4.Güneycıcphe � 1'.0 +----!..;..!..;.-'-l'---''--ı.,:______.____.;..,..�--'------ı i u --- ıop t=:r:J:J�ıJLl=ttt:Jt=::!:===============tj-:_:::��'.::::'.'.��L-°" ="':::. ".::: ,ı,c=-:!:.......J ep� 6P-l--\-'--+---'--;;...,:_-----------'----L-- ,p .f--'.-ff,;.,..+--ı-.--------------1'-'+'-l 2P .,__---'-'.....,.._ _....._ ____________.____, op-ı--__;;.---ı;.._______________-'-'..,.... .2p.,_____._ ________________...,_ 4P+.....------- ------------ �p ....._ ___________________ 2 2 ij 2 2 ij ij 2 ij ij 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 ij 2 2 2 ö ö ö B B B B � � � � 8 8 S S S S S S S 2 2 : : � � � s � � � � � � e � s N ö � s � � � � 2 � e � � � a � � Grafik 1. 808.1 Binasında 2003 yılı boyunca ölçülen iç sıcaklıklarve ortam sıcaklığı Tarih
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=