Tesisat Dergisi 188. Sayı (Ağustos 2011)

"Flanş kalitesi önemli bir unsur" Flanş kalitesi son derece önemli. Kullandığınız flanşlar mutlak suretle mastikli olsun, mastikli flanşın kalitesini, mastikli olup olmadığını görmek için getirdikleri zaman 1 metre flanş kestirin ve 1 metre saca takın, sonra da vidalamadan çıkartın. Bunun içindeki mastiğin sacın üzerinde ne kadar kesintisiz iz yaptığını görün. Flanş saca oturduğu zaman mastik bütün sac boyunca devam ediyorsa o flanş iyi bir flanştır. Ama kesintiler, kopukluklar oluyorsa veya içerisinde hiç mastik yoksa, bu flanşla bir test gerçekleştirip, başarı elde etmek neredeyse imkansızdır. "Özel profilden imal edilen flanşlar kanal parçalarına panç veya punta kaynağı ile sabitlenecek. Eğer punta kaynağı kullanılırsa punta yapılan noktalar galvaniz boyayla boyanacaktır." Şimdi burada da çeşitli şekiller mümkün. Kimi üreticiler kolay vida kullanıyor, kimi punta yapıyor, kimileri de panç dediğimiz çökertme, ezme aparatını kullanıyor. Bu da üreticinin kendi imkanına bağlı bir şey. Ancak punta kullanıldığı zaman flanşın sacın üstüne geçirilip, üç kat sacın birbirine birleştirilmesini konuşuyoruz. Elektrik ark kaynağı vasıtasıyla ergitilerek bu üç malzemenin birbirineyapıştırılmasını sağlıyoruz. Bu ergime sırasında siyah sacın birbirine kaynayabilmesi için üzerindeki galvanizin kaybolacağı sıcaklığa kadar ısıtılması lazım. Dolayısıyla üç katlı malzemenin içerisinde bir kaynak işlemi gerçekleşiyor ve çinko yanıyor. Bu sacın üstünü ve altını galvanizli boyayla boyuyoruz. Ama içerdeki yüzeyde yani bu sacı flanşla birleştiren noktalardaki yanmaya bir şey yapamıyoruz. "Puntalama tercih ettiğim bir yöntem değil" Bu noktalar bir nedenle sonradan su alırsa veya yoğuşma gündeme gelirse içerden paslanma başlıyor. O flanşların bir süre sonra ya puntası atıyor ya da paslanma yayılıyor. Dolayısıyla puntalama, bana göre tercih edilmesi gereken bir yöntem değil. Vida ise başka bir problem. Vidayı tercihen kullanmamak lazım.Tam sıkılmaz ise kaçağa neden oluyor. Doğru atılmış olsa bile kanalın içerisinde her zaman bir vida çıkıntısı kalıyor. Kanal temizliği yaptırılması aşamasında ise bu ciddi bir problem teşkil ediyorve araçları tahrip ediyor, kabloların sıyrılmasına, kopmasına neden oluyor. Ayrıca bir miktar da hava sesine, türbülansa vs. neden oluyor. Dolayısıyla panç yapılmasını öneriyorum, tabi uygun makineyle düzgün şekilde olursa. Flanşlararasında elastikiyetini kaybetmeyen conta kullanılacaktır. Kanalimalatında boyutuna, basınç kademesine göregerekli diagonal ve çevresel sağlamlaştırma elemanları kullanılacaktır. Askı tertibatı ve tüm diğer montaj malzemesi aksi belirtilmedikçe galvaniz kaplamalı olacaktır. Bu elastikiyetini kaybetmeyen conta konusunda da dikkatli olmakta fayda var. Basınç kademesine ve gıda, temiz oda, hijyen vs. uygulamalarına göre çeşitli türde contalar var. Eva conta, polietilen conta, neopren yada kauçuk contalarvar. Orada da kullanma amacına göre dikkatli seçim yapmak lazım. Askı tertibatları konusunda da klasik kadmiyum kaplı malzemeler kullanılıyor, ama onların da kabul standardına göre kaplama kalınlığına vs. dikkat etmek lazım. Çünkü özellikle açıkta kalan yerlerde bir yıl içerisinde bu askı elemanları da paslanabiliyor. Beşinci maddeye göre; "Tüm askı ve tespit elemanları dübelile bina beton elemanlarına ya da özelbağlantı elemanlarıyla çelik konstrüksiyona tespit edilecektir". Bir şartname bazen dübel ile veya demir çıkartılarak, kaynatılarak binaya tespit edilecektir diyor. Ama bakıyorsunuz bina çelik konstrüksiyon ve beton yok. Çelik konstrüksiyona kaynak yapmak doğru değil. Dolayısıyla özel askı elemanları ile çelik konstrüksiyona sıkan mengene parçaları veya kelepçeler kullanılması gerekiyor. Askı tespit elemanlarından yapıya titreşim geçmemesi için araya titreşim önleyici ara parçalar konulacak veya başka metotlar kullanılacaktır. Kontrollükçe gerekligörülmesi halinde deprem hasarlarını önleyici bağlantı elemanları bedeli mukabilince kullandırılacaktır. Bağlantı ve tespit vidaları kadmiyum kaplı olacaktır. Askı ve tespit elemanlarının kesilen bütün yüzeyleri çok iyi temizlenerek pasları giderildikten sonra iki kat galvaniz boyayla boyanacaktır. Bu malzemelerjettaşı veya testereyle kesildiği zaman ortaya çıkan alın yüzeylerinin de koruma altına alınmasında fayda var. Ayrım noktaları ve damperlerin yakın noktalarına konacak, denetim ve temizleme kapakları, ölçüm elemanları yuvaları veya dampergibi hava ayar elemanları kolayca ulaşılabilir bölgelerde ve hava sızdırmaz şekilde olacaktır. Hava kanallarının içerisinden görüntü alıp temizlik yapma konusu da önemli bir konudur. Değerli tasarımcılarımızdan bunu unutmamalarını, özen göstermelerini rica ediyoruz. Maksimum 20 metre mesafede temizleme kapakları bırakılarak kanal içerisine temizleme ekipmanlarının girişi öngörülmelidir. Bizim robot diye tabir ettiğimiz cihazların girişi 30'a 20 cm, şaft diye tabir ettiğimiz cihazlar lO'a 10 cm deliklerden bile girebiliyor. Yani kanal küçükse, yüksekliği 15 cm. ise mesela buna robot girmez tamam ama şaftla temizlenebilir. lO'a 10 cm bir kapak bile bıraktırabilirsiniz. Yeter ki kanalın temizlenmesi gerektiği noktalarda buna imkan verecek bir eleman olsun. Bazı durumlarda kanalın üstüne doğrudan menfez takıldıysa, buradan da girebiliyoruz. Ama çoğunlukla asma tavan yapılıyor ve fleksle bağlantı yapılıyor. Fleksden kanala girişimiz mümkün değil. Dolayısıyla esnek bağlantı elemanlarının olduğu yerlerde özellikle mutlaka temizleme kapaklarının bırakılmasında fayda var. Temizleme işleminde; 30'ar veya 25'er metrelik bölümler halinde ayırıp, hava ile birlikte baştan sona kalkan tozun gitmemesi için sistemi ayırıp, bir yerden emiş için santrifüj süpürge gibi bir

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=