safhasında kompresörden gelen sıcak gazı buharlaştırıcıya, yoğuşturucunun kondenser sıcak buhar gi rişini ise kompresörün emiş borusuna aktarır. Böylece, yoğuşturucu ve bu harlaştırıcı birbirleriyle fonksiyon değiştirmiş olur. Buharlaştırıcı ısınırken yoğuşturucu so ğur. Otomatik kumanda bir termostat ve/veya pressostat tarafından sağlanır. Alçak basınçlı sıvı soğutkan (pompalı) sirkü lasyonlu sıcak gaz defrostlu soğuk ve donmuş muhafaza tesisatlarındaki soğutucuların hızlı ve sorunsuz bir şekilde boşalmaları ve alçak basınç sıvı tankına borularda birikmeden ko layca akmalarını temin içi n boru meyillerine dikkat edilmelidir. Şekil 5 ve Şekil 6'da buna uygun devre şemaları verilmişti r. 4. lsı Pompalarında Defrost Hava-su tipi ısı pompalarında, donma nok tasına yakın veya bunun altında olan çevre sıcaklıklarında dış havanın bağıl nem duru muna bağlı olark buzlanmalar meydana gelir. Bu durumlarda cihaz otomatik olarak, sıcak gaz sirkülasyonu durumuna geçer. Ancak, dış sıcaklığın -15°C'ye kadar düştüğü bölgelerde defrost için, daha komplike olan başka çö zümler uygulamak gerekir.[5] Hava-hava ısı pompalarında da soğuk dış havada bulunan evaporatör; (aynı şekilde konutlarda kullanılan klima adı verilen cihazların ısıtma modunda dış ortamdaki kondenser/evaporatör) benzer şekilde defrost edi lir. 5. Defrost Kayıpları Defrost kayıplarını defrost anında bu işlemi gerçekleştirmek için fazladan sarf edilen ener ji olarak tarif edebiliriz. Defrost gereksi nimi odanın çalışma rejimi ne (sıcaklık, bağıl nem, mal sirkülasyonu) ve hava değişi mine bağlı dır. Hava değişimi ile oda içine giren havanın sıcaklıklarda oda havasının sirkülasyonu ile buzu eriterek havayı soğutma hali nde bu enerji geri kazanılır. Buna karşılık, oda sıcaklığı 0°C'nin altında ise bu enerjiyi doğrudan geri kazanmak olanaksız dır. Bu kayıbın miktarını bazı kabullerle hesap lamak mümkündür. A : soğutma yüzeyi , [m2] t kaplanan ortalama buz kalınlığı (m] ve qd [kJ/m3 ] buzlaşma öz gül ısısı, COP soğutma sisteminin performans katsayısı ise, buzlaşma nedeni ile kaybedilen enerji: K [kJJ (soğutma kompresörünün bu kaybı karşılamak için fazladan harcadığı ener ji) (1) numaralı formüle göre hesaplanabilir. K = (A X t X q)ICOP 5.2. Buz Eritme Kayıpları kJ (1) Defrost süresinde soğutucu kütlesinin bazı kı sımlarında sıcaklık artışları meydana geli r. Bu sırada oda havasına bir miktar hava dış yü zeylerden taşınım (konveksiyon) yolu ile geçer. Ayrıca, havanın soğutucu blok içine girdiği ve çıktığı açıklıklardan hava değişimi (enfi ltras yon) olması kaçınılmazdır. Bunun azaltılması için tasarımsal önlemler alınabil ir. Soğutucu yüzeyleri üzerinde bulunan kar ve buzu eritmek içi n harcanması gereken enerji defrost şekl ine göre değişik tarzda hesaplan malıdır. Genel anlamda donmuş haldeki buzu eritmek için gereken ısı miktarı: O: qb [KJ/m3 ], buzun ergime özgül ısısı: cb (kJ/m3 Kl, buzun ısınma ısısı, toda oda sıcaklığı , to donmuş buzun sıcaklığı ile ifade edilirse, aşağıdaki for müllere göre hesaplanmalıdır : Q = (A x tx qJ kJ (2) kJ/m3 (3) taşıdığı nemi n fazlası defrostla oda dışına atı- Burada to defrost başlangıcından hemen önsarımı sırasında çevresel durum ve faktörler göz önünde bul undurularak optimum çözümün bulunduğunu kabul ediyoruz. Bunun doğruluğu ayrıca araştırılabilir ve enerji açısından daha ekonomik bir uygulamanın yapılabilirliğini araştırılabilir. Burada sadece defrost sırasında olabilecek enerji kayıplarını ele alacağız: Defrost suyunun soğutucu içinde duş şeklin de buzlu yüzeyler üzerinden akması sırasında fanlar durmuş durumdadır. Birikmiş kar-buz kütlesinin erime hızı, defrost suyunun dağıtım geometrisi, sıcaklığı ve debisi ile bağlantılıdır. Genel olarak defrost ne kadar çabuk gerçek leştiril irse, sudan oda atmosferine kaçan duyul ur ve gizli ısı (ışınım ve buharlaşma) o kadar az olur. Aslında bu konuda bilinmesi ge reken husus, mevcut oda rejiminde en uygun su debisi ve sıcaklığının verilmiş olmasıdır. Soğutucu kataloglarında bu konuda bilgi yok tur. Ancak tesisi n işletmecisi tek tek her bir soğutucuyu kontrol ederek mevcut şartlar ve alternatifler içinde en uygun ayarı yapmalıdır. Defrost süresi ve aralıkları kontrol altında tu tulmalıdır. (otomatik veya elle kontrol) Bu ısı kaybın deneysel olarak ölçülmesi mümkündür. Kayıpların azaltılması için özel tasarımlar uy gulanabilir. 5.2.2. Elektrikle Defrost Halinde Harcanan Enerji Yukarıda verilen formüller ideal durum için ge çerlidir. Uygulamada defrost sonu sıcaklıklar oda sıcaklığının üzeri ndedi r. Bu enerjini n belir lenmesi diğerlerine göre kolaydır. Soğutucular içine yerleştirilmiş ısıtıcı güçleri bilinmekte dir. Defrost süre ve aralıkları oda rejimine ve defrost /çalışma periyotlarıa bağlıdır. Enerji sarfiyatı sayaç takılarak ölçülebi lir. Kontrol için elektri k sayacı uygulaması bazı tesislerde yapılmaktadır. lacaktır. Bunu gerekli (zorunlu havalandırma) ceki buharlaşma sıcaklığı olarak alınabilir. 5.2.3. Sıcak Gazla Defrost Halinde Durum ve istenmeyen (kapılardan enfiltrasyon) hava olarak ayırt edebili riz. 5.2.1. Su ile Defrost Halinde Harcanan Eritme Enerjisinin İrdelenmesi 5.1. Buz Oluşum Kayıpları Başlangıçta defrost için kullanılan suyun temi- Oda havası içi ndeki su buharının donması içi n ni, depolanması, gerekiyorsa şartlandırılması, sarf edilen enerji, oda soğumasına yaramadığı pompalanması ile ilgili enerji sarfiyatlarını durumlarda tam bir kayıptır. 0°C'nin üstündeki genel çıktı lar olarak düşünüyor ve tesisin ta54 Tesisat Dergi si Sayı 188 -Ağustos 2011 Bu halde beli rgin bir enerji kayıbından söz edi lemez. En ideal defrost yöntemi budur. Sadece defrost süresinde soğutucu blok sıcaklığının oda sıcaklığı üstüne çıktığı sürede soğutucu zarfı ve açıklıklarından oda havasına aktarılan ısı bir ek soğutma yükü oluşturur.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=