GÜNCEL Avrupa'da ve Ülkemizde Makina Sektörü Arslan SANIR 1 Makina İmalatçıları Birliği Koordinatörü Avrupa Birliği Komisyonu tarafından hazırlatılan bir raporda yer alan bilgilere göre 27 AB üyesi ülkede 2008 yılında makina sektöründe faaliyet gösteren 91.800 girişimci (atölyeler dahil) 598 milyar euro değerinde makina imal etmişti. Bu kuruluşlarda 3,2 milyon kişi istihdam edilmiştir. İstihdamı 20 kişiden fazla olan imalatçı sayısı ise 20.660'dır. Makina sektörü 1995-2000 yılları arasında % 4 gibi ılımlı bir büyüme gösterdikten sonra 2000-2005 arasında ortalama yıllık büyüme cari fiyatlarla % 2,3'e gerilemiştir. Dünyadaki hızlı gelişme ve artan yatırımlara paralel olarak 2005-2008 yıllarında ise ortalama büyüme % 10,4 gibi önemli bir değere yükselmiştir. 2008 yılında bazı Uzak Doğu ve Güney Asya Ülkeleri dışında yaşanan ekonomik krizin etkisi ile Avrupa'da 2008-2010 döneminde ortalama % 8,4'Iük bir imalat azalması olmuştur (2005 bazlı sabitfiyatla % -9,3). Avrupa'da makina sanayii, tüm imalat sanayii içinde % 9,1 paya sahiptir. Kimya, otomotiv. . . gibi bazı sektörlerle karşılaştırıldığında makina sanayiinde imalat derinliği daha fazladır, yani firma içi imalat oranı daha yüksektir. Bunun nedenlerinden birisi, sipariş rakamlarının azlığı dolayısıyla yan sanayi için fazla ilginç olunmamasıdır. Diğer bir neden, beklenen yüksek teknik özelliklerin imalat sırasında mühendislik bölümleri ile yakın işbirliği içinde olunmasını gerektirmesidir. 27 AB üyesi ülke ortalaması olarak firma başına istihdam 34,9 kişidir. Yapı Almanya'da farklı olup, bu ülkedeki önemli sayıda firmada istihdam birkaç yüz kişi, az sayıda da olsa 1000 kişiyi aşmaktadır. VDMA raporuna göre Almanya 2008 yılında imal ettiği 195,2 milyar Euro'luk makina ile AB27'deki imalatın % 31,6'sını gerçekleştirmiş, 5.920 firmada (istihdamı 20 kişi ve daha fazla olan firma sayısı) 913 bin kişi istihdam edilmiş, bu değerlerle firma başına ortalama istihdam 154 kişi olmuştur. Avrupa genelinde istihdamı 20 kişiden fazla olan firma sayısı ise 20.660'dır (toplam girişimcinin % 20 Tesisat Dergisi Sayı 188 -Ağustos 2011 21,l'i). AB Komisyonu raporu, sektörde faaliyet gösteren firmaların küçük ve orta ölçekli olmalarının ana nedeninin, az sayıda makina türünün seri imalata uygun olduğunu belirtmektedir. AB'deki imalatın % 19,l'ini gerçekleştiren İtalya ikinci sırada yer alırken % 6,3 ile İngiltere, % 7,9 ile Fransa ve % 3,9 ile İspanya takip etmektedir. Türkiye 2008 yılında 13,87 milyar Euro değerinde makina imalatı ile Avrupa'daki imalatın % 2,3'ünü gerçekleştirmiş ve sıralamada 6 konumda yer almıştır. Sektörün Ülkemizdeki Durumu Makina sektöründe faaliyet gösteren firmalarımızın önemli bir kısmı, 2011 yılı ilk yarısını olumlu kapatmıştır. Makina satışlarının artmasına rağmen TÜİK verilerine göre yılın ilk 6 ayında artışın beklenen ölçüde olmadığı görülmektedir. İlk 6 ayda ithalat % 47,4 (GTİP 84 tamamı) artarken yerli makin i ımalatının Haziran 2010'da 131,7 olan endeks değeri, Haziran 201l'de 148,9'a çıkmış ve % 13,1 artış göstermiştir. Aralık ayından Haziran sonuna kadar sadece % 7 artmış olması ise düşündürücüdür. Aynı dönemde ihracatımızın 1,2 milyar dolar ve % 26,4 arttığı dikkate alındığında iç pazarda yerli makina satışlarında önemli bir artış olmadığı, imalattaki artışın önemli kısmının ihracattaki arbştan kaynaklandığı, diğer bir ifade ile pazarda ithal makina payının arttığı sonucu çıkmaktadır. 12 aylık ortalamalara göre imalat sanayiinin genelinde fiyat artışları % 8,14 olurken makina sektöründe sadece % 2,46'da kalması, yılın ilk yarısında piyasada düşük döviz kuruna bağlı olarak artan ithalatın bir fiyat baskısı oluşturduğu izlenimi vermektedir. Burada, sıkça kullanılan yanlış rakamlara da değinmekte yarar bulunmaktadır. Kısa bir süre önce düzenlenen birtoplantıda üst düzey bir bürokrat, ülkemizde 21.000 makina imalatçısı bulunduğunu bu sayının tüm Avrupa ülkelerindeki ile aynı olduğunu söylemiştir. Yukarda belirtildiği gibi Avrupa ülkelerindeki 20.660 olarak belirtilen firma sayısı istihdamı 20 kişiden fazla olan kuruluş sayısıdır. Tümü dikkate alındığında AB27'de 91.800 kuruluş bulunmaktadır. Ülkemiz için kullanılan 21.000 rakamı girişimci sayısı olup, satış, servis ve tamir atölyelerini de kapsamaktadır. Dolayısıyla AB27'de istihdamı 20 kişiyi geçen imalatçı firmalar toplamın % 21,l'idir. Ülkemizde aynı oranın geçerli olduğunu kabul edersek istihdamı 20 kişiden fazla olan, daha açık ifade ile atölye yapısında olmayan imalatçı sayısı en çok 4.400 olmaktadır. Türkiye'de atölye ölçeğinde olan firma sayısının oransal olarak daha fazla olabileceği dikkate alındığında gerçek imalatçı sayısının 4.000'i geçmediği söylenebilir. Çin'de Takım Tezgahları Sektörü Çin Takım Tezgahları ve Takım İmalatçıları Birliği CMTBA'nın verdiği bilgilere göre, tezgah ve takım imalatı 2011 yılı ilk çeyreğinde % 38,1 artış göstermiştir. Talaşlı imalat tezgahı imalatı %28,3 artarken, bu gurup içinde CNC tezgahlar için artış % 39'a erişmiştir. Metal şekillendirme (dövme ve sac işleme) tezgahı imalatı genelinde artış % 0,3 olurken, CNC tiplerde artış % 33,7 olarak gerçekleşmiştir. Bu rakamlar Çin'de son dönemde klasik modellerden çok CNC tezgah imalatına öncelik verildiğini göstermektedir. Tezgah ve takım ithalatı yılın ilk çeyreğinde % 61,9 artarak 4,74 milyar dolara, ihracat ise %32,7 artış ile 1,83 milyar dolara ulaşmıştır. Talaşlı imalat tezgahı ithalatı % 71,5, metal şekillendirme tezgahı ithalatı ise % 73,4 artmıştır. İthalatın % 42'siJaponya'dan, % 2l'i Almanya'dan, % 12'si Tayvan'dan ve % 7'si de Kore'den gelmektedir. Çin'in ihracatının % 23'ü taşlama ve aşındırma makinaları, % 22'si kesici takımlar, % l 7'si talaşlı imalat tezgahları, % 9'u ağaç işleme makinaları ve % 8'i de metal şekillendirme tezgahlarından oluşmaktadır. Döküm makinaları, aşındırma ve taşlama tezgahları ile metal şekillendirme tezgahlarının imalatı ortalamadan daha fazla artış göstermiştir. ■
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=