tanımlandığı ve daha sonra bu etkilerin sınıf landırıldığıdır. Tersine, direkt olarak üçüncü adım olan eko-profil oluşturulsaydı, tasarımı yapan kişi tüm boş kutuları doldurmaya yelte nir ve aslında önemsiz olan çevresel etkiler için zaman ve enerji harcamak zorunda kalırdı. Sulama hidrantı eko-profilini incelediğimizde, malzeme ve enerji sınıfının ön plana çıktığını, kimyasallar böl ümünde ise ciddi bir çevresel etki oluşmadığını görebiliriz. Dolayısı ile bu noktada, hammadde ve üretim süreçlerindeki malzeme ve enerji ile ilgili çevresel etkiler üze rine odaklanılması gerektiği anlaşılmıştır. 7. Etkiyenler Şebekesinin İncelenmesi Ürünün eko-profili ortaya çıktıktan sonra, bu profilde belirtilen çevresel etkilerin kimler tara fından ve ne zaman oluşturulduğu araştırılmalı dır. Bu nedenle ürünün akış şeması çıkartılmalı ve eko-profilde tanımlanan çevresel etkilerin nerelerde oluştuğu belirlenmelidir. Ürünün akış şemasında, yaşam döngüsü boyunca çevresel etkileri oluşturan kişi/kurumlar belirlenir ve ta nımlanır. Akış şemasında; malzeme akışı, iletişim akışı ve çevresel etkiler belirlenmelidir. Sağ tarafta, sulama hidrantları ile ilgili hazırlamış olduğumuz akış şemasını bulabilirsiniz. Yukarıda göreceğiniz üzere tedarikçiden ge len malzemeler, sırası ile işleme tezgahlarına, kumlama ve ardından boyama tesisine, montaj atölyesine, test laboratuarına, paletleme birimine ve bu noktadan sonra bitmiş ürün olarak müteahhit firmaya aktarılmaktadır. Daha sonra sulama hidrantları sulama birliklerine teslim edilmekte ve ürünün kullanımı gerçekleşmekte, ekonomik ömrü tamamlandıktan sonra ise ürün atık toplama firmalarına verilerek atıklar değer lendirilmektedir. İnce ok ile gösterilmiş olan akış malzeme akışını ve kalın mavi oklar iletişim kg C02-eq 400 300 100 Pıoduciion Uoe OPıl<Dol<(ım O· P ı ooç Tedankçısı - Dot<om TedYikçısı O Aıık Enerjitüketi � TalaJ atıkları� ı+,::ııe Hurda oluşumu EnerjUmalzeme kaybı Toplamaf,mag O limlt6r toleran� clegetlerinin yüksek olması. kısa sürede esnekllginl yitirme'g i<,;rrioma Makna Uretıcısı � �-:. �Ureııcı Bırll< • len �o•(•��;: " \:::::::) 1 F� � :� ı ��ı!J O .�/",_-ı<i o· � ' �Pro,,. ------ OAhklorı i • \:::::::)Fırması � • • * • Kam n Sanatyapısı - . Boyahane emisyonla ve inJ.ısı Mt.taıhıl Tesısı enerji tüketl Fırına Urwosı � � Boya �Kabı, \d \:::::::;)T�aricçısı \:::::::;)Heyeo Naklt(e Fıma,, -Suk x --· EH::iiiil Etkiyenler Şebekesinin İncelenmesi akışını göstermektedir. Kırmızı ile belirtilen ya zılar ise çevresel etkilerdir. Ürün akışı bu şekilde tanımlandıktan sonra, çevresel etkiler önem sırasına göre numaralandırılmaktadır. Buradan elde edilen sonuç, çevresel etkileri üzerinde inisiyatife sahip kişileri belirlemektir. Örneğin, "kumlama ünitesi filtresi yeterli değil" çevresel etkisi sonucunda üretici firma, kumlama maki ne üreticisi ile ortaklaşa çalışmalıdır. Aynı şekil de, "boyahane etrafa toz boya yayıyor" çevresel etkisi sonucunda üretici firma, boyahane tesisi üreticisi ile birlikte çalışmalıdır. 8. Nicelendirme Bu adıma kadar tanımlanan çevresel etkiler için sadece bir sıralandırma yapılmış, ancak bu etkilerin gerçek boyutlarını ölçme ile ilgili bir çalışma yapılmamıştır. Nicelendirme adımında ise belirtilen çevresel etkilerin nicelendirilmesi ve gerçekten önemli etkilere mi odaklanıldığı, yoksa odaklanılandan daha önemli bir etki olup olmadığı belirlenir. Şüphesiz, henüz tasarım aşamasında olan bir ürünün çevresel etkileri ni nicelik olarak belirlemek oldukça güçtür. Bu kgC02-eq 300 200 100 2.6 Pıoduclion nedenle sanayinin kullanabileceği şekilde pek çok modelleme çalışması yapılmıştır. Life Cycle Check, Eco Design Guide, Eco Design Pilot, Eco lndicator 99, Eco-it, EPS gibi modellemeler, üre ticilerin işini kolaylaştırmakta ve bazı kabuller yapılarak süreçlerin emisyon miktarları belirlen mektedir. Birbirine benzer olan bu modellemelerde kullanıcı, modelde tanımlanmış olan mal zemeleri, malzemeler üzerinde gerçekleştirilen üretim süreçlerini, malzemenin ağrılığı, boyutu gibi temel parametreleri girer. Sulama hidrantları için biz, ECO-it modellemesini kullandık ve bu bağlamda sonuçları irdeleyerek çevresel etkilerin önem sırasını tekrar gözden geçirdik. Daha sonra, ortaya çıkardığımız çevresel etkilere karşı almayı düşündüğümüz önlemleri göz önünde bulundurarak, yeni tasarlayacağımız sulama hidrantları için öngördüğümüz paramet reler ışığında modellemeyi tekrar çalıştırdık. Aşağıda göreceğiniz gibi, sulama hidrantı ömrünü; üretim (ürün kullanım alanında hazır oluncaya kadar geçen süreç), kullanım ve hurdaya ayırma olarak üç temel gruba böldük. 2.1 Use Lle cycle: SULAMA HiDRANTi 638 kg C02-ec, Method· IPCC 2007. 100yı. #: One oı mere t Eski A Tipi Sulama Hidrantı Lle cycle: YENiSULAMAHIDRANTI 511 kgC02-eq, Method IPCC2007.100yı. #. Oneoıı Yeni A Tipi Sulama Hidrantı 108 Tesisat Dergisi Sayı 188 - Ağustos 2011
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=