TEKNİK BİLGİ Termik Santral Ventil leri ve Problemleri Termik Santrallerde Baca gazı Nüx ve Süx emisyonlarının arıtılmaya başlamasıyla bilinen çelik dövme armatürlere ilaveten farklı özellikte atık su, alçı suyu, kireç suyu, amonyak suyu gibi özel alaşımlar isteyen ventillerde santral tekniğinin önemli bir parçası olmuştur. Bundan dolayı Termik santral ventilleri uygulayıcılar ve üreticiler ile pazarlayıcılar aşağıdaki kriterlere dikkat etmelidir. 1. Fonksiyon (Aç kapama, emniyet, kontrol) 2. Akışkan ve akışkanın özellikleri 3. Debiler (nominal, minimum ve maksimum değerler) 4. Basınç değerleri (minimum ve maksimum işletme basıncı.test basıncı kontrol vanalarında fark basınç kontrol tahrik sistemi) 5. Sıcaklık değerleri (minimum ve maksimum işletme sıcaklığı, genleşen sıvı ve gazlarda en düşük sıcaklık) 6. Ölçüler : Ventil çapı bağlantı tarzı 7. Özel şartlar : Korrosyon, erosyon, termoşok dayanıklılığı gibi Özel istekler: Ömür şartı, sızdırmazlık şartı, bakım süreleri, yani tedarikte teslim süreleri Devre dışı almadan sızdırmazlık elemanlarının değişmesi gibi (bilhassa dağıtım borularında olduğu gibi) ventiller kapalı olduklarında basınç kap gibi çalışabildiklerinden ventillerde kapalı kalan gazveya sıvının ısıtılmaya devamı sonrası basınç yükselmesi oluşur ve bunun sonucu ventilin kapağının kopması veya ventilin gövdeden yarılmasının önlenmesi için tedbir alınması lazımdır. Bu liste uzatılabilir ancak konumuzun kapsamı dışında kalır. 150 Tesisat Dergisi Sayı 184 - Nisan 2011 Eğer armatür özel bir sistem için dizayn ediliyorsa mutlaka işle_tmeci ve üretici işbirliği yapmalıdır. Bilhassa büyük armatürlerde test ve sertifika şartları iyi belirlenip testlerde mümkünse işletmecide bulunmalıdır. Her ne kadar şartnameye tanınmış kontrol firmaları da dahil ediliyorsa da testten geçen ürünlerde işletme şartlarında problemler doğabilmektedir. Armatür ve dolayısıyla boru hattı montajları ya kullanıcı firma tarafından ya da onun öngördüğü montaj firması tarafından yapılmaktadı r. Dolayısıyla armatür firmaları kendilerini korumak için çok iyi ve kapsamlı montaj el kitabı hazırlamalıdır.Aksi takdirde çözülmesi zor ve hatta imkansız problemle karşılaşılabilini r.Kısa süre öncesine kadar boru hatları ve dolayısıyla ventiller iki yılda bir topluca bakıma alınırdı. Bugün bu uygulamadan önemli oranda vazgeçilmekte, bunun yerine işletme esnasında fonksiyon testine geçilmektedir. Bu da beraberinde ventil üreticisine ilave çalışma getirmektedir. Santral sahibi iki yılda bir iki ile dört haftalık bakımı kabul etmemekte, mümkün olduğu kadar işletmesini uzun süre çalışır tutmak istemektedir. Büyük armatürlerin boru donanımı üzerinde bakımının yapılması beklenir. Alışılmış olan işletmenin yardımcı işletme üzerinden bunu yapmasıdır.Gelecekte çok donanımlı bakım firmaları ve uygun servis fabrikalarıyla kurulması gerekecektir. İşletmede Kontrol İşletmelerde vanaların fonksiyonu yerine getirip getirmediğini tespit etmek için onların kontrol Mehmet ÜZER* altında tutulması lazımdır. Bu kontrol ölçü aletleri üzerinden gözlemleme ile olabildiği gibi, bakım sürecine doğmuş bulunan arızaların ciddi incelenmesiyle de gerçekleşebilir. İki servis arasındaki sürenin uzaması, çeşitli işletme esnasında uygulanabilecek test metodlarının direk İşletme esnasında uygulanabilir olmasını gerekli kılmaktadır. Armatür öncesi ve sonrası gerçekleştirilebilecek sıcaklık ve basınç ölçülmesinin yanında armatür fonksiyonunu daha detaylı verebilecek diyagnoz diye adlandırılabilecek ölçüm ve değerlendirmelere ihtiyaç duyulmuştur. Bu ise her bir tip için yeni bir ölçüm metodunun geliştirilmesine ihtiyaç göstermektedir. Armatü r tipinin sayı lamayacak kadar çok olması gerekli olan çalışmanın yelpazesi hakkında bilgi vermektedir. Bir armatürün sızdırma durumu akustik olarak veya termal kamera ile tespit edilebilir. Aynı şekilde açma basıncının altında emniyet ventili fonksiyonunu test edebiliriz. Sistemde hayati önem taşıyan armatürler işletmeciler tarafından işletme defterine işlenmelidir. Bunlarda yardımcı işletme elemanlarınca sürekli kontrol altında tutulmalıdır. Ancak armatürlerde doğan hatalar genellikle anında değiştirilmeyi gerekmeyecek özelliktedir. Dolayısıyla işletmenin durduğu zaman gerekli revizyon yapılabilir. Örnek olarak küresel vanalarda karşılaşılan bir hatadan bahsedilebilir. O da vananın kolu kapama veya açma konumunda iken kürenin gövde ile sıfırlamaması durumunda sıvı içinde kat ı partikül parçaları var ise, bu partiküller kürenin ve gövdenin uçlarını erozyona uğratır ve vananın sürekli kapatılamamasına neden olur.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=