MAKALE nem oranı %50'nin altına düşürülmediği sürece yanmaya uygun değildir. Çamurun yakılması genel olarak dört aşamada gerçekleşir: • Çamur sıcaklığının 100 °C'ye çıkarı lması, • Çamur suyunun buharlaştırılması • Su buharı ve havanın sıcaklığının yükseltilmesi • Kurumuş çamur sıcaklığının, yanabilir maddelerin ateşleme noktasına kadar arttırılması Çamurun yakılması ile açığa çıkan ısı, ısı enerjisi, mekanik ekipmanlara enerji temini veya elektrik üretimi ile değerlendirilebilir. Çok gözlü fırınlar ve akışkan yataklı fırınlar genellikle tercih edilen yakma fırınlarıdır [ll. Ataköy İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi ve Çamur Yönetimi Örneği Ataköy İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi, Marmara Denizini atıksu kirliliğinden korumak amacıyla 2010 yılında ortalama 390.000 m3/ gün'lük ileri biyolojik arıtma kapasitesi ve ortalama 600.000 m3 / gün'lük ön arıtma kapasitesi ile işletmeye alınmıştır. Ataköy Tesisi; Bakırköy, Bahçelievler, Bağcılar İlçelerinin tamamı ile Küçükçekmece ve Gaziosmanpaşa İlçelerinin bir bölümünden oluşan, Ayamama ve Tavukçu derelerine dökülen atıksuları arıtmaktadır. İleri biyolojik arıtma sistemiyle arıtılan atıksuyun, derin deniz deşarjı ile Marmara Denizin deşarj edilmesi planlanmaktadır. Arıtma tesisi, nihai 2.400.000 kişilik bir nüfustan kaynaklanan ve 600.000 m3/gün debiye sahip atıksuları arıtacaktır. Halihazırda ön arıtma nihai kapasiteye göre inşa edilmiştir. Ayrıca tesis kapsamında; çamur çürütme, çamur kurutma, kojenerasyon, koku kontrol üniteleri tesis edilmiştir. Ataköy atı ksu arıtma tesisin de ön çöktürme havuzundan gelen primer çamur 2 adet santrifüj tip çamur yoğunlaştı rıcıdan geçerek ham çamur depo tankına gelmektedir. Ayrıca son çöktürmelerden gelen fazla çamur 9 adet sa ntrifüj tip çamur yoğunlaştırıcıdan geçerek ham çamur depo tankına gelmektedir. Bu santrifüj yoğunlaştırıcılar ile katı madde oranı %6 'ya çıkarılarak. Ham çamur depo tankından 4 adet ham çamur pompası ile yoğunlaştırılmış çamur çürütme tanklarına pompalanacaktır. Çamur çürütme üniteleri, her biri 10.000 m3 hacme sahip olan 6 adet betonarme silindir tanktan oluşmaktadır. Bu tanklarda anaerobik olarak çamur stabilizasyonu sağlanacak ve bunun neticesinde çamur kütlesinde azalma olacaktır. Ayrıca 136 Tesisat Dergisi Sayı 184 -Nisan 2011 ön Çöke ltme 81 •�ssHaltı ıı.ç;...,,. Çamııı ı Polimtr ---, Pompatın ônÇöiıeftnM ıı.çı, YojimlattKma YofııııÇamor ,._., Silzünlılsvyu Ham Çamur lsı Depolama Pompalar laııkı So• Çam,, SonÇökel tme Ç6Mltme Tar.ki Yotunlıtbrma Son Çü eııme YotıınÇamuı Çamur P�lan Pompaları ·- Süzüntüsu111 ÇamuıOepolaıııa Anaerobik Çamur Çüıu!ücü lan� "'""" C3ıibelıMı$ "'" Çam� Çamur Çam� Çam� Pompalan CazıbtliMıl '"''""" Susuz1a;bcırıa ön Çamur Siyogaz Depolama Tankı Konclenstr ÇamuıPompaları Şekil 2. Ataköy İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi çamur arıtma sistemi çamur çürütücülerden biyogaz da elde edilecektir. Çıkan biyogaz iki adet gaz tankında depolanacaktır. Çürütücü tanklarda bulunan çamurun karıştırılması oluşan bu gaz ile sağlanmaktadır. Çamur susuzlaştırma ve kurutma ünitelerinde sorun olduğu takdirde ortalama 7 günlük problemi tolare edebilecek olan toplam 20.000 m3 kapasiteye sahip 2 adet çamur depolama tankı bulunmaktadır. Stabilize olan çamur, kurutma ünitelerine gönderilmek üzere çamur depo tankına alınacaktır. Tesisin çamur susuzlaştırma ekipmanları santrifüj tipte olup, sistemdeki çürümüş çamur direkt susuzlaştırma işlemine tabi tutulabilmektedir. Böylece sistemindeki ortalama %4-%6'Iik çamur %25'Iik çamur keki halinde getirilerek çamur kurutma ünitesine alınmaktadır. Çamur kurutma ünitesinde, kuru madde içeriği %25 olan biyolojik çamurun, %90 seviyesinde kuru malzemeyle çevrilmesi sağlanmaktadır. lslak çamurda bulunan fazla su, 6 adet çamur kurutucu ile ısı transferi vasıtasıyla buharlaştırılmaktadır. Her biri 100 ton/gün ıslak çamur kurutulabilecek kapasitede olan kurutuculara gerekli olan ısı, kojenerasyon ünitesinden elde edilen kızgın yağ ile sağlanacaktır. Kurutucular disk tip kurutucu olup bu alanda kullanılan en dayanıklı ve güvenilir yapıdaki ekipmanlardır. Her bir kurutucunun içine iletilen ıslak çamur, içinden kızgın yağ geçen kurutucu tambur içindeki diskler ile temas edilerek ısınmaya başlar. ısınma sonucu çamurun su içeriği buharlaşarak çamur kurutma işlemi gerçekleşmiş olur. Böylece ısı kaynağı ile ıslak çamur temas etmeden endirekt olarak kurutulur. Endirekt kurutma prensibi sayesinde patlama riskleri ortadan kalkar. Kapalı devre sistem sayesinde kurutmada kullanılan ve kirlenen hava-buhar miktarı önemli oranda azaltılır. Kurutma sayesinde pek çok açıdan hem çevresel hem de ekonomik bir sorun olan ıslak atıksu arıtma çamurunun taşınması ve depolanması problemleri ortadan kalktığı gibi, gübre ya da yakıt olarak kullanabilecek ekonomik olarak değerli kurutulmuş bir ürün de ortaya çıkar. Günlük olarak bertaraf edilmesi gereken 600 ton zararlı çamur, kurutularak 150 ton faydalı ürüne dönüştürülür. Ataköy atıksu arıtma tesisine ait çamur arıtma proses şeması Şekil 2'de gösterilmiştir. Sonuç Arıtma çamuru miktarlarının devamlı olarak artması, bu atıkların bertarafında ve nakliyesinde, arıtma tesisi işletmecileri için çok büyük sorunlar oluşturmaktadır. Biyolojik arıtma sonucu oluşan 15.083 m3/gün hacimli çamur, çamur arıtma sistemi sayesinde, çamur kurutucu çıkışında 160 m3/gün hacimlere düşecektir. Oluşan çamur hacmi başlangıç hacmine oranla 94 kat daha az olacaktır. Çamur çürütücülerde üretilen 46.000 m3/gün biyogazla da tesiste enerji elde edilecektir. Ataköy İleri Biyolojik Atı ksu Arıtma Tesisi'nde uygulanan çamur arıtma sistemi sayesinde, arıtma tesisi hem ekonomik hemde çevreci bir tesis haline gelmiştir. Kaynaklar 1. IMC, İstanbul Master Plan Studr, İstanbul Water and Sewerage Administration, 1999. 2. Erdincler A, Seyhan LD, "Agricultural use of municipal wastewater sludges: phosphorus availability of biological excess phosphorus removal sludges ", Water Science and Technology, 54, No: 5, 131-138, 200 ■
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=