MAKALE cut biyolojik atıksu arıtma tesisleri ve oluşan kuru çamur miktarları Tablo l'de gösterilmiştir. İSKİ tarafınca 5 yıl içinde yapımı planlanan veya inşası devam eden biyolojik atıksu arıtma tesisleri ve oluşan kuru çamur miktarları ise Tablo 2'de gösterilmiştir. Çamur Arıtma Sistemlerinde Kullanılan Genel Üniteler Arıtım sitemleri, genellikle yoğunlaştırma, stabilizasyon, susuzlaştırma, yüksek ısıda kireçle stabilizasyon, ısıl kurutma, yakma, kompostlaştırma vb. çamur proseslerini içerirler. Ayrıca, arıtma çamurları araziye serme yöntemiyle de bertaraf edilirler. Yoğunlaştırma: Yoğunlaştırma çamurun hacminin azaltılması için içindeki suyun giderilmesi olarak tanımlanır. Yoğunlaştırılmış çamur genellikle %4 ila %6 katı madde ihtiva ederler. Çamur halen akışkan özelliktedir. Yoğunlaştırma için yerçekimi, yüzdürme veya santrifüj teknikleri uygulanmaktadır [l]. Stabilizasyon: Çamur stabilizasyonu, çamurda bulunan patojenleri, organik maddeleri dolayısıyla da kokuyu azaltmak için yapılır. Patojen azaltımı, patojenleri yüksek ısılara ve uygun kimyasal koşullara (yüksek pH) tabi tutmak suretiyle gerçekleştirilir. Patojen azalımı, mikrobik gelişmeleri desteklemeyecek şekilde çamur yapısını değiştirerek sağlanır. Bu ayrıca, koku ve çürüme potansiyelini de azaltır. Yaygın kullanıma sahip stabilizasyon prosesleri arasında anaerobik çürütme, aerobik çürütme ve kireç stabilizasyonu sayılabilir [l]. Susuzlaştırma: Susuzlaştırma, suyun kek oluşturmak üzere çamurdan ayrılmasıdır. Susuzlaştırma öncelikle son arıtma, uzaklaştırma veya faydalı kullanım proseslerinin yatırım ve işletme maliyetini azaltmak için yapılır. Çamurun susuzlaştırılması işleminde katı madde konsantrasyonu %5'den %20'ye yükseltilirse, %75 hacim azalması ve akışkan olmayan bir madde elde edilmesi sağlanır. Susuzlaştırma, çamur arıtma prosesinin yalnızca bir elemanıdır ve bütün sıvı ve katı kademelerinde arıtma performansı en elverişli duruma getirilecek ve toplam maliyetler en aza indirilecek şekilde atıksu arıtma sistemi içine entegre edilmelidir. Çoğunlukla kullanılan susuzlaştırma teknikleri kurutma yatakları, kurutma lagünleri, filtre pres, yatay bant filtre, burgulu pres, ve santrifüjle su almadır (1). 134 Tesisat Dergisi Sayı 184 - Nisan 2011 Tablo 1. İstanbul'da Bulunan Mevcut Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisleri Ve Oluşan Kuru Çamur Miktarları Arıtma Oluşacak Sıra Atıksu Arıtma kapasitesi Çamur No Tesisleri Miktarı (m3/gün) (kg/gün) 1 Ataköy İleri Biyolojik 390.000 160.000 Atıksu Arıtma Tesisi 2 Tuzla İleri Biyolojik 250.000 105.000 Atıksu Arıtma Tesisi Paşaköy İleri 3 Biyolojik Atıksu 225.000 35.000 Arıtma Tesisi 4 Terkos İleri Biyolojik 2.000 660 Atıksu Arıtma Tesisi 5 Bahçeşehir Biyolojik 8.000 2640 Arıtma Tesisi 6 Gümüşyaka 2.000 660 7 Köy Biyolojik Arıtma 600 200 Tesisleri ( 6 adet) Yüksek ısıda Kireçle Stabilizasyon: Kirecin yüksek sıcaklıkta stabilizasyonunda, pH ve sıcaklığı arttırmak için çamura kireç katılır. pH ayarlaması kirecin alkali yapısına bağlı olarak yapılabilmektedir. lsı enerjisinin artması ise kirecin çamurdaki su ile karıştırılması veya bir tür ekzotermik reaksiyon olan kirecin hidrasyonu neticesidir. Bu maksatla iki yöntem izlenir; ya kireç tek başına sıcaklığı arttırmak için kullanılır ya da çamurun sıcaklığı kirece ilave olarak elektrik ısısıyla artırılır. Bu iki yöntem de yüksek derecede stabilize çamur üretilmesini sağlayacak niteliktedir. Kompostlaştırma: Kompostlaştırma, termofilik bakterilerce organik maddelerin nispeten stabil, humusa benzer özelliklere sahip son ürünlere dönüşümü için aerobik olarak parçalanması ile sağlanan bir stabilizasyon prosesidir. Çamurun bazı yardımcı maddelerle karıştırılarak, daha iyi havalanmayı sağlamak üzere porozitesi arttırılır, nem oranı azaltılır ve C/N oranı yükseltilir. Kompostlaştırma proseslerinin çoğunda kompostlaştırma işleminin sonunda elde edilen ürünün bir bölümü bu amaçla prosese geri döndürülür [l]. Çamurun Araziye Uygulanması: Atıksu çamuru İngiltere'de ve Avrupa'nın birçok ülkesinde özel olarak dizayn edilen arazi tipi tankerlerle doğrudan tarımsal alanlara uygulanmaktadır. İngiltere'nin kırsal alanlarında Anglian Water gibi su şirketleri, atıksu çamurlarının büyük çoğunluğunu bu şekilde uzaklaştırmaktadır. Su kurumu işletmecisi için uygun maliyetli ve Tablo 2. İstanbul'da Planlanan Veya İnşası Devam Eden Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisleri Ve Oluşan Çamur Miktarları Arıtma Oluşacak Sıra Atıksu Arıtma kapasitesi Çamur No Tesisleri Miktarı (m 3/gün) (ton/gün) Ambarlı İleri 1 Biyolojik Atıksu 420.000 175 Arıtma Tesisi Büyükçekmece İleri 2 Biyolojik Atıksu 390.000 160 Arıtma Tesisi Küçükçekmece İleri 3 Biyolojik Atıksu 400.000 170 Arıtma Tesisi 4 Kilyos İleri Biyolojik 60.000 20 Atıksu Arıtma Tesisi Tuzla Atıksu İleri 5 Biyolojik Arıtma 250.000 115 Tesisi 3. Kademe 6 Silivri İleri Biyolojik 146.000 50 Atıksu Arıtma Tesisi Selimpaşa İleri 7 Biyolojik Atıksu 400.000 170 Arıtma Tesisi 8 Çanta İleri Biyolojik 156.000 51 Atıksu Arıtma Tesisi 9 Riva İleri Biyolojik 35.000 12 Atıksu Arıtma Tesisi alışılmış bir uzaklaştırma yöntemidir ve çiftçiler için de tarımsal verimlilikte önemli yarar sağlamaktadır. Çamur uygulamasında toprakta aşırı konsantrasyonların birikmesinin önlenmesi ve su kaynaklarının kirlenmesinin engellenmesi için ağır metallerin yoğun olmamasının sağlanması gerekmektedir [1]. ısıl Kurutma: ısıyla kurutma, en basit olarak, çamurdan suyun ısı yoluyla buharlaşması prosesidir. Bu tür kurutma işleminde sıcaklık suyu buharlaştıracak düzeyde olmasına rağmen organik maddeyi uzaklaştırmaya yetecek kadar yüksek değildir. Bu gibi şartlar, sıcaklığın %80'ine erişildiğinde ve karışım %10'un altına indirildiğinde sağlanır [1). Yakma : Bir yakma sisteminin amacı yakıt yardımı ile ısı açığa çıkarmak ve tüm uçucu katılan parçalamak bunu gerçekleştirirken yanma verimliliğini maksimize etmek ve ısı kayıplarını en aza indirmektir. Yakma, önce kurutma daha sonra da yanmadan oluşan iki adımlı bir oksidasyon prosesidir. Kurutma, genellikle yakmadan önce yapılan ön susuzlaştırma ile karıştırılmamalıdır. Girişteki çamur keki normalde %55-85 su ihtiva ederve kekin
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=