(/) (/) o o (/) ·- c2 UJ z ( UU / J J) -. z : ::::) MAKALE Akdeniz Bölgesi için Yatay Düzleme Gelen Aylık Ortalama Tüm Güneş ışını mının Tespiti LGiüt en reaşteü rndeerkj i il i ms i setvecmu tl eçr ianl ıtşams aa lraı mraı n db aa ,kgı l üd nı ğeı şn dı şaı ngı mü nı evşe rıişl eı rniınmi nı dvoeğ gr uül un ğe uş l se on nmdee rseücree ös innei mö ll çi dei rn. s de is ğ t e e r mlerin kurulmasının pahalı olmasından dolayı, seçilen bölgeye en yakın bölgede ölçülen l er kullanılarak çalışma yapılacak bölge için bağıntıların geliştirildiği görülmektedir. Bu faonrl mı k ,ü lsl earadtel ink evne çgoükn l bü ikl i ngeünnievşeı şyıanyı mg ı nı doel ğa rear kl e rki u, lbl aa nz ıı l amneı tAe on gr os tl orjöi mi s tfaosrymoünllüadr üı nrd. aYeyr ya üp zı l ümnaekgt aedl eı rn. gBüunneuşn eynaenrıjissiıruaygbauzlaı mbaöllagreı leiçriinmigzedleiştisire bu ölçümler hala yapılamamaktadır. Bu bölgelerdeki ilen bağıntılar yardımıyla yeryüzüne gelen anlık, saatlik ve günlük güneş ışınımı değerleri hesaplanabilmektedir. h dB e e u r se ç a c a b e l ı ı d ş v e m b n . a b i d f a a a ğ d ; ı e A n l t e k ı r l d a t e r ü n a r i e z lt t e B il r m ö nl a g iş t e i f v s o i e n l a d A r e k a k d k i e i n s ll i e u z r n B u i ö ç lm l i g n a e yk s a t i t a n a d in y ır t . d aümz laemm ıen dgae lke un l loarntaı l al abmi l eacteükml i ngeüenrevşeı şi kı ni nı mc i Anahtar Kelimeler: Güneş enerjisi, Güneş ışınımı, Güneşlenme süresi, Kurutma. Giriş Enerji talebinin ve fosil yakıt fiyatlarının artması ülkelerin enerji tüketimlerini azaltmalarına ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına yönlendirmiştir. Fosil yakıtların kullanımı endişe verici boyutta küresel ısınma gibi çevresel problemlerin oluşmasının sebepleri arasındadır. Genel olarak, güneş ve rüzgar enerjisi sistemlerinin çalışmaları esnasında düşük emisyonları olması, güvenli olmaları ve çevreye karşı duyarlı olmaları son yıllarda bu enerji kaynaklarının kullanımının artmasına neden olmuştur [1]. Güneş enerjili sistemlerin dizaynı ve optimizasyonu için tüm güneş ışınımı değerleri gereklidir [2, 3]. Başlıca yenilenebilir enerji kaynağı olan güneş enerjisi; güneş enerjili su ısıtıcılarında, tarım ürünlerinin kurutulmasında, güneş fırınlarında ve ocaklarında, odun kurutulmasında, binaların soğutma ve ısıtma sistemleri ile fotovoltaik pillerde kullanılmaktadır[4,5]. Güneş enerjisi günümüzde sıcak su temin edilmesi ve yüzme havuzu ısıtılmasında; tarımsal teknolojide, sera ısıtması, sanayide, deniz suyundan tuz ve tatlı su üretilmesi, güneş pompaları, güneş havuzları, ısı borusu uygulamalarında, ulaşım-iletişim araçlarında, sinyalizasyon ve otomasyonda, elektrik üretiminde kullanılmaktadır [6]. Türkiye; 36-420 kuzey enlemleri ve 26-450 doğu boylamları arasında kuzey yarımkürenin güneş kuşağında bulunduğundan dolayı yeterli miktarda güneş enerjisi potansiyeline sahip bulunmaktadır [7,8]. Türkiye'de yıllık ortalama toplam güneşlenme süresi 2640 saaVyıl (7.2 saaVgün) ve ortalama yıllık toplam güneş ışınımı 1311 kWh/m2-yıl olarak gerçekleşmektedir. Yenilenebilir enerji kaynaklarından daha fazla faydalanabilmek için o bölgedeki güneş enerjisi potansiyelinin doğru olarak bilinmesi; güneş enerjisi ve güneş enerjili sistemler alanında çalışma yapan mühendisler, mimarlar, ziraatçılar, meteorolojistler ve hidrolojistler için önemli bir girdi oluşturmaktadır. Güneş enerjisi potansiyelinin belirlenmesi, güneş enerjisi uygulamaları ve sistemleri için sağlıklı, güvenilir ve kolay ulaşılabilir güneş Bekir YELMEN Aksaray Üniversitesi Ortaköy MYO Osman Gürkan YELMEN Aksaray Üniversitesi verilerine ihtiyaç vardır. Ölçme aletlerinin pahalı olması, ölçüm teknikleri ile ilgili problemler ve ölçümün belirli kuruluşlar tarafından yapılması, ışınım ve güneşlenme süreleri gibi güneş verilerine ulaşmayı zorlaştırmaktadır. Türkiye'de güneş ile ilgili ölçümler, başta Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü (DMİ), Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü (EİE) ve araştırma amaçlı olarak sınırlı sayıda bazı üniversiteler tarafından yapılmaktadır. Güneş enerjisi uygulamalarında ve sistemlerinin analiz ve tasarımında güneş ışınımı ile ilgili modeller sıklıkla kullanılmaktadır. Güneş ışınımı tahmini için geliştirilen modellerin çoğu güneşlenme süresi, bulutluluk, bağıl nem, minimum ve maksimum sıcaklıklar gibi mevcut iklim parametrelerine dayanmaktadır [9-11]. Wong ve Chow [12] mevcut modellerle ilgili detaylı bir çalışma yapmışlardır. Türkiye'de farklı yerleşim alanları için güneş enerjisi verileri ile bağlantılı bağımsız bir çok çalışma [13-15] olmasına rağmen, bu çalışmalar henüz tamamlanmamıştır ve yeterli düzeyde deği ldir. 1 14 Tesisat Dergisi Sayı 184 - Nisan 2011
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=