6. Tartışma Atıksu arıtma tesislerinde oluşan önemli miktarlardaki arıtma çamurlarının susuzlaştırılması işlemi, kendisinden sonra gelen en önemli aşama olan nihai bertaraf etme yöntemi ve/veya farklı amaçlar için uygulanabilecek yararlı kullanım alternatiflerini doğrudan etkilemesinden dolayı en önemli birim işlemlerden biridir. Uygulamada mekanik susuzlaştırma ekipmanları hem çamurların daha kısa sürede hem de daha yüksek verimlerde farklı yararlı kullanım alternatiflerinde de değerlendirilmek üzere daha iyi kalitede çamur keki üretmesi nedeniyle daha çok tercih edilen sistemlerdir. Çamurun suyunun alınmasında uygu lanan mekanik susuzlaştırma ekipmanları vakum filtre, plakalı pres filtre, bant filtre ve dekantör santrifüjtür. Bu sistemler arasında dekantör santrifüj uygulamaları sahip olduğu pek çok avantajı nedeniyle giderek artmaktadır. Çamur şartlandırma ve susuzlaştırma proseslerinin seçimi ve uygulanmasında göz önünde bulundurulması gereken en önemli etken işlenecek olan arıtma çamurunun özellikleridir. Aktif çamurun susuzlaştırıl masında çamurun içerdiği EPS'nin kolligatif özellikleri ve çamurların susuzlaştırılması üzerindeki etkilerini belirlemek üzere yürütülecek detaylı araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Eğer çamurun kolligatif özelliklerini etkileyen özellikleri iyi bilinirse, bu çamurun su verme özelliklerinin oderecede geliştirilmesi ve buna bağlı olarak susuzlaştırma veriminin artırılması da söz konusu olacaktır. Araştırmalar, düşük EPS içerikli çamurların daha iyi su verme özelliklerine sahip olduğunu göstermiştir. Flok ayrıştırma yöntemleri uygulanarak, çamurda yapısal değişimler oluşturarak, EPS bileşenlerinin çamur sıvı fazına geçirilmesi, bunun stabilizasyon aşamasında biyolojik ayrışmayı arttırması sonucunda da çamu rların su verme özelliklerinin geliştirmesi önemli bir avantaj olarak değerlendirilmektedir. Bu işlem aynı zamanda şartlandırma işleminde kullanılan kimyasal madde tüketiminin kontrol edilmesini de sağlamaktadır. Mekanik su alma ünitesi seçimi yapılması için çamur numuneleri üzerinde laboratuvar ölçeğin140 Tesisat Dergisi Sayı 183 - Mart 2011 de veya pilot ölçekte deneysel çalışmaların yapılması zorunludur. Bu çalışmalar şartlandırma işlemi için gerekli şartlandı rıcı madde seçimi ve su alma ünitesinin verimli bir şekilde çalıştırılması ve istenen kalitede çamur eldesi için önemli bir süreçtir. Gerçek ölçekteki susuzlaştırma ekipmanlarının verimli bir şekilde işletilebilmesi için besleme çamuruözellikleri kadar bu ekipmanları simüle eden laboratuvar ölçekli ekipmanların kullanı larak, gerçek ölçekli susuzlaştırma uygulamalarına karar verilmesi hem zaman hem de maliyet açısından önem taşımaktadır. Arıtma çamurlarının susuzlaştırılması işlemlerinde çamurun içerdiği tüm suyun uzaklaştırılması mümkün değildir. Çamurda kalan hücre ve kimyasal bağl ı su ise sadece termal kurutma işlemleri uygulanarak çamurdan uzaklaştırılabilir. Arıtma çamurlarının termal işlem uygulanarak kurutulmasıyla çamurun katı madde içeriğini % 90 ve üzerine çıkarmak mümkündür. Kaynaklar [11 Ayol, A., Dentel, S.K., Filıbelı; A., "Use of drainability and filterabıJity simulations far evaluation of oxidative treatment and polymer conditioning of sludge," Water Science and Technologr, Vol. 50, No. 9, 9-16 (2004). [21 Dentel SK, Dursun D., "Shear sensitivity of digested sludge.- Comparison of methods and application in conditioning and dewatering", Water Research, 43, 18, 4617-4625, 2009. search, 29, 2621. [71 WakemaN R. J., Separation technologies far sludge dewatering, Journal of Hazardous Materials, 144, 3, Special lssue, 614-619, 2001. [81 Ayol A. (2007). Arıtma Çamuru Flok Ayrıştırma Mekanizmalarının Çamur Su Verme Özellikleri Üzerine Etkisi.- Enzimlerle Arıtım Yöntemi", Su Kirlenmesi Kontrolü Dergisi, Cilt 17, Sayı 3, 15-24. [91 Li D-H, Ganczarczyk J. (1990). Structure of activated sludge flocs, Biotechnol Bioeng 35, 1, 57-65 [101 Mikkelsen, L.H. (1999). Aphysical chemical approach to the floc strength conceptwith dewatering implications, Ph. D. Dissertation, Aalborg University, Denmark. [111 Dursun, D., Ayol, A., Dentel, S.K., (2004). Physical characteristics ofa waste activated sludge.- Conditioning responses and correlations with a synthetic surrogate, Water Science and Technologr, 50, 9, 129-136. [121 Ayol, A., Dentel, SK., (2005). Enzymatic treatment effects on dewaterability of anaerobical/y digested biosolids-11.- FıJterability and Drainability Simulations, Process Biochemistry, 40, 7, 2435- 2442. [131 Ayol, A., Dentel, S.K., Filibeli, A., "Evaluation of conditioning responses of thermophilic-mesophilic anaerobically and mesophilic aerobical/y digested biosolids using rheological properties, " Water Science and Technology Vol. 54, No. 5, 23-31 (2006). [31 Ayol, A. (2005). Enzymatic treatment [141 A ol A D t I SK c:-·ıb 1· A "Rh y , ., en e, . ., ,-ı ı e ı, . eeffects on dewaterability of anaerobically digested biosolids- 1.- Performance evaluations, Process Biochemistry, 40, 7, 2427-2434. [41 Mikkelsen LH, Keiding K. (2002). Physicochemical characteristics of ful/ scale sewage sludges with implications to dewatering, Water Research, 36, 24512462. [51 Keiding K, Wybrandt L, Nielsen PH, "Remember the water - a comment on EPS col/igative properties ", Water Science and Technologr, 43, 6, 17-23, 2001. [61 Smith, J.K. and Vesilind, P.A. (1995): Dilatometric measurements of bound water in wastewater sludge; Water Reological Characterization of Sludges during Belt Filtration Dewatering Using an lmmobilization Celi", .Journal ofEnvironmental Engineering-ASCE, 136, 9, 992-999, 2010. [151 Filibeli, A. (2002) .- "Arıtma Çamurlarının İşlenmesi", Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Yayınları, No.-255, İzmir [161 www.andritz.com, Durko sunum, I. Arıtma Çamurları Sempozyumu-AÇS2005, DEÜ, İzmir. ■ Bu makale, 04-05 Kasım 2010 tarihleri arasında yapılan IWES 2010 2. Atık Teknolojileri Sempozyumu ve Sergisi'nde bildiri olarak sunulmuştur.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=