MAKALE Mekanik su alma ünitelerinden olan vakum filtreler su alma ekipmanlarından en eski olan yöntemdir ve yeni teknolojilerin geliştirilmesiyle daha az kullanım alanı bulmuştur. Dönen bir tambura uygulanan 0.25 bardan küçük vakum altında çamur keki elde edilmektedir. Plakalı pres filtrelerde ise, su alma işlemi yüksek basınç uygulamak suretiyle çamurdan suyun ayrılması ile gerçekleştirilir. Çamur kekinde yüksek katı madde konsantrasyonunun sağlanması, filtratın berrak olması, yüksek katı madde tutulması sağlanmakla birlikte, şartlandırma işlemi için fazla kimyasal madde ihtiyacı , yüksek işletme maliyetinin olması, filtre bezinin ömrünün kısa olması gibi dezavantajları mevcuttur. Bantlı press filtreler ise, kimyasal şartlandırma, graviteli drenaj ve çamurun suyunu almak için mekanik olarak basınç uygulanması kademelerinden oluşmaktadır. Düşük enerji ihtiyacı nedeniyle düşük işletim ve ilk yatırım maliyetleri söz konusudur. En önemli dezavantajları; işletilmesin in hidrolik olarak kısıtlı olması, giriş akımındaki çamurun öğütülmesi gereksinimi, kullanılan filtrenin dayanımın ın az olması ve giriş çamurunun özelliklerine karşı sistemin çok duyarlı olması olarak verilebilir[15]. Dekantör santrifüj sistemler ise, son dönemde çamur susuzlaştırılmasında en çok tercih edilen ekipman lardır Ünitede merkezkaç kuvvetinin etkisi altında çamurun içerdiği katı maddeler çamur suyundan 2000-4000 ggibi uygulanan yüksek kuvvetler etkisi altında ayrılır ve elde edilen çamur kekinin kuru maddesi oldukça yüksektir. Santrifüj sistemlerinin en önemli avantajı temiz görüntü, hızlı devreye gi rip-çıkma ve az yer kaplaması olarak sayılabilir. İlk yatırım maliyetleri ise yüksektir. Bunlara ilave olarak özellikle suyunu zor veren çamurlar için çok iyi sonuç vermesidir. Dezavantajları ise yüksek bakım maliyeti, yetişmiş personel ihtiyacı, sentratta (santrifüj sonrası çıkış suyu) yüksek askıda katı madde konsantrasyonunun izlenmesidir[?]. 5. Arıtma Çamurlarının Kurutulması Arıtma çamurlarının susuzlaştırılması işlemlerinde çamurun içerdiği tüm suyun uzak138 Tesisat Dergisi Sayı 183 - Mart 2011 10000 ....----------------~ AD 1000 ,-.., ,,, c-i 100 ~ __, a> ... ·;ı o 10 .:,:: ,,, > -5oıng/L - •250 ıng/L - • ■ 500 ıng/L 1 50 100 150 200 0.1 Zaman (s) Şekil 3. Zamanın bir fonksiyonu olarakfiltrasyonla eş zamanlı olarak viskozitenin değişimi. laştırılması mümkün değildir. Çamur yoğunlaştırma işleminde çamurun sahip olduğu serbest su alı nırken çamurdaki kuru madde içeriği% l0 'a kadar, mekan ik su alma işlemlerinde bağlı ve kapiler su çamurdan uzaklaştırılırken ise kuru madde içeriği % 30-40'a kadar çıkmaktadır. Çamurda kalan hücre ve kimyasal bağlı su ise sadece termal kurutma işlem le ri uygulanarak çamurdan uzaklaştırılabilir. Şekil 4'te 1 ton atık çamurdaki tipik çamur arıtım işlemleri sırasında kütle kaybını ve ulaşılan kuru madde konsantrasyonunu göstermektedir. Arıtma çamurlarının termal işlem uygulana rak kurutulmasıyla çamurun katı madde içeriği % 90 ve üzerine çıkarılmaktadır. Uygulamada farkl ı kurutma işlemleri olmakla birlikte iki temel kurutucu tipinden bahsetmek mümkündür: Direkt ve direkt olmayan kurutucu tipleri. Direkt olan sistemlerde ısı kurutucudaki çamur partiküllerine doğrudan (konveksiyon ile) verilir. Direkt olmayan sistemlerde ise ısı iletim yoluyla çamura verilmektedir. Bu iki tipte uygulanan kurutucuların bir araya geti rild iği kombine kurutucu sistemleri de uygulamada mevcuttur. Çamur kurutma işlemi için ön adım olan çamur susuzlaştırma işlemi çamurlara uygulanan arıtım işlemleri arasında en önemli adımı oluşturmaktadır. Çamur susuzlaştırma sonrasında % 30-35 olan kuru madde içeriğinin kurutma sonrasında % 90'a çıkarılmasıyla önemli derecede çamur kütlesinde azaltma sağlanmaktad ır. Welght-Loaı of 1 ton Sewag• Sludge llıroughout typlcal llludge TrHlmınt RO<lle 50 -50 ThırmılOıylng =ncı--,bor 0,00% 10,00% 20.00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00% 70,00% 80.00% 90,00% o.s. [%] 1000 900 800 700 600 ';j !!. 500 f 400~ 300 200 100 o Şeki l 4. 1 Ton atık çamur içi nuygulanan çamur arıtım işlemleri sırasında oluşan kütle kaybı ve ulaşılan kuru madde konsantrasyonu[16].
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=