Tesisat Dergisi 182. Sayı (Şubat 2011)

190 Tesisat Dergisi Sayı 182 - Şubat 2011 GÜNCEL 24 Tesisat Dergisi Sayı 182 - Şubat 2011 + İMSAD’ın EUBuild Projesi , Avrupa Komisyonu’ndan Fon Desteği Aldı İMSAD2003yılındaCEPMC,Avrupa İnşaatMal- zemesiÜreticileriKonseyi’neTürkiye’yi temsilen YönetimKuruluüyesiolarakönemlibiradımat- mıştı.Mevzuat olarak tümüyleAvrupaBirliği’ne uyumluçalışanTürk inşaatsektörüvesanayici- ler içinbubüyükbir kazanımoldu. İMSAD2003 yılından bu yana Türk İnşaat Sektörünün AB’ye uyumu konusunda pek çok konuda öncülük üstlendi. 2007 yılında ise İMSAD ilk kez Avru- pa Komisyonu’na EUbuild adını verdiği ‘İnşaat MalzemeleriSektöründeAB’yeUyum’ konusun- da lider olarak bir proje sundu. İlk defa EUbuild Projesi ileTürkiye’denbirSTKTürkiye’yegelme- mişbirAvrupa fonuna liderseçildiveABüyeleri Bulgaristan,Romanya,Belçika, İngiltereortaklı- ğındakiProjeyibaşarı ile2009yılında tamamla- dı.Başarıyla tamamlananEUbuildProjesi İkinci projeninalınmasınındanedeni oldu. 2010 yılında İMSAD bu kez Arnavutluk, Bel- çika, Bosna-Hersek, Makedonya, Karadağ ve Sırbistan ortaklığında, 47 iştirakçi kurumla birlikte ‘EUbuild Binalarda Enerji Verimliliğinin Finansmanı’ ile ilgilibir işbirliğiProjesiniAvrupa Komisyonu’na sundu. EUbuild bu kez 200’den fazla proje teklifi içinden fon almak üzere seçi- len12Projearasınagirmeyehakkazandı.Şimdi Aralık2010’danbaşlayarak24ayboyuncaProje kapsamında Türkiye ve ortağımız olanülkelerde binalarda enerji verimliliği konusunda finans- man araçlarının vemekanizmalarının geliştiril- mesinekatkısağlamaküzereçalışacağız.Enerji verimliliği konusu genel anlamda Türkiye’de gündemimize birkaç yıldır girmiş durumda.Bu konudaki en önemli gelişme Enerji Verimliliği Kanunu çerçevesinde 2008 yılında Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Elektrik İşleri Etüd İdaresi tarafından başlatılan Enerji Verimliliği Projesi ile oldu. Bazı konularda bir ilk kıvılcım yaratan bu proje sırasında binaların enerji verimliliğindeki önemini İMSAD olarak vurgu- lamaya çalıştık. Binalarda enerji verimliliğinin tasarruflu ampul kullanımının çok ötesinde kamu ve özel sektörün işbirliği halinde planlı çalışması ile hedefler koyarak ele alınabilece- ğini her fırsatta ortaya koyduk. Hatta bu aşamalardamevcut finansmanmo- dellerinin eksikliğini de hissettiğimizden İMSAD olarak 2008 yılında Türkiye’de faal olan tüm bankaları bir ortak toplantıya davet ederek ön- celiklerimizi ortaya koyduk. Sonrasında ise EU- build Porjesinin de iştirakçisi olan İMSAD üyesi Şekerbank ile ilk kez binalarda enerji verimliliği yatırımlarınınkredilendirildiğiEkokrediçalışma- sının başlamasına ön ayak olduk. Yavaş yavaş tüm bankalar binalarda enerji verimliliği ve çevreye yönelik kredi çeşitlendirmesine gittiler. Aslında inşaat malzemesi sanayisi açısından iki türlü enerji verimliliğinden söz etmekmüm- İnşaatMalzemesi SanayicileriDerneği (İMSAD), Türk inşaat sektörünün AB’ye uyumu konusunda 2007-2009 yılları arasında gerçekleştirdiği EUbuild Projesi’nin başarılı performansı nedeniyle ikinci kez Avrupa Komisyonu’ndan fon desteği almaya hak kazandı. Komisyon’a sunulan 200 proje içinden fon almak üzere seçilen 12 proje arasında yer alma başarısını gösteren “EUbuildBinalarda Enerji Verimliliğinin Finansmanı Projesi”, binalarda enerji verimliliği konusunda finansman araçlarının ve mekanizmalarının geliştirilmesini hedefliyor. İMSAD Başkanı Hüseyin Bilmaç , 9 Şubat 2011 tarihinde bir basın toplantısı düzenleyerek,konuyla ilgiliayrıntılıbilgilerverdi.Sektör içinönem taşıdığınıdüşünerek,Bilmaç’ın toplantıdayaptığıaçıklamaları siz değerli Tesisat dergisi okuyucularıyla paylaşıyoruz. kün. Birincisi malzemelerin üretimi esnasında üretim tesislerinde hem binalarda ve hem de üretim süreçlerinde sağlanacak enerji verimli- liği, ikincisi ise bu ürünlerin doğru kullanıldığı, uygulandığı binalarda sağlanacak enerji verim- liliği. Geçtiğimiz günlerde gerçekleştirdiğimiz İMSAD Genel Kuruluna katılan Bayındırlık ve İskan BakanıMustafa Demir yaptığı konuşma- da, binalarda enerji verimliliği konusuna şöyle değindi, Bakan Demir “Bugün dünyanın 16. büyük ekonomisi olan Türkiye’nin 2023 yılında dünyada 10. sıraya yerleşmesi bekleniyor. Top- lam enerji sarfiyatının teknikanalizi olmamakla beraber yaklaşık%40’ını binalarda harcıyoruz. 16milyon olduğu varsayılanmevcut yapılarda enerji tüketiminde %15-20 oranında tasarruf sağlayabiliriz. Bu da yılda 6 milyar dolardan fazla tasarruf demek. 2011 yılında100 adet kamu binasının enerji verimliliği dönüşümünün yapılmasıyatırımprogramınaalındı.2012yılına kadarmevcut yapıların enerji harcama durumu tespit edilecek” diyerek projelerinden bahsetti. Diğer taraftan 2011 yılı başında yeni yapılar içinBinalarda Enerji KimlikBelgesi uygulaması BinalardaEnerjiPerformansı Yönetmeliği gereği başlatıldı.Mevcutyapılarda isekimlikbelgesine geçiş2017 yılındaplanlanıyor. Tümbuuygulamalardakamu-özelsektör işbirliği- ninyeterlinoktadaolmayışı,koordinatörkurumya da kurumların eksikliği, kamunun öncü rolündeki eksiklik, iticigüçolacak teşvikve finansmansis- temlerinin eksikliği, tüketicinin bilinçlendirilmesi ve farkındalığı İMSAD olarakhep öncelikli çözüm üretmek istediğimiz konular oldu.Bu amaçla ilk EUbuild projesinde temelini attığımız Bina- larda Enerji Verimliliği Hareketini sonrasında kamu ile temaslarımızda, Bankalarla yapılan görüşmelerimizdevebasınçalışmalarımızdahep HüseyinBilmaç İMSADBaşkanı GÜNCEL 26 Tesisat Dergisi Sayı 182 - Şubat 2011 ön plana çıkardık.2010 yılı başında ise ekonomi yönetiminden sorumlu Devlet Bakanı ve Başba- kanYardımcısıAliBabacan’ı ziyaretettik.Kendisi ilk ziyaretimizde bu konuyu dile getirdiğimizde İMSAD’dan ‘Avrupa’daBinalardaEnerjiVerimliliği Teşvik-FinansmanModelleri’konusundabiraraş- tırmahazırlamasını istedi.Konuyuaraştırıp2010 yılı sonunda kendisineayrıntılıbirdosya sunduk. Kendisinden ekonomi yönetimi olarak konuyu ele almalarını, koordine etmelerini ve kamunun öncü rolünü teşvikler yoluylagöstermelerini talep ettik. Türkiye’de güçlübirEnerjiAjansı’nın eksik- liğini dile getirdik. Binalarda sürdürülebilir enerji için Avrupa Birliği’nde yaklaşık 30 tane teşvik- finansmanyöntemi içinde; • Tüm binalarda enerji verimliliği için, İmti- yazlıKrediler • Kamusal binalarda enerji verimliliği için, ÜçüncüŞahıs Finansmanı • Tüm binalarda enerji verimliliği için, Süb- vansiyon • Konutlarda enerji verimliliği için,VergiMua- fiyeti •Mevcut ve/veya yeni konutlarda, ticari bi- nalarda, kamu yapılarında enerji verimliliği hibelerinin öne çıktığını gördük.Buhibelerin yaklaşık20 yılıaşkın sürediradımadımuy- gulandığını tespit ettik. Diğer taraftanEUbuildEnerjiVerimliliğiProjesin- dedeortaklarımızolanArnavutlukveMakedon- yaEnerjiVerimliliğiMerkezleriyadaFransa’daki Enerji Ajansı benzeri güçlü yapıda örgütlerin Türkiye’de de kurulması ihtiyacını belirledik ve bunu Hükümetle olan görüşmelerimizde dile getirdik. Belli başlı büyük bankalarla ve DPT Devlet Planlama Teşkilatı ile görüşmeler yaptık ve konu ile ilgili çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Tüm bu çalışmalar sırasında EUbuild Enerji Verimliliği Projemizi Komisyona sunarak başa- rılı sonuç aldık. Avrupa Birliği’nde ise binalar- da enerji verimliliği konusunda çeşitli hedefler açıklandı. 2020 yılında binalarda enerji tüke- timini%20 oranında azaltmak hedefi yanına, 2021 yılından başlayarak yeni binaları sıfır enerji tüketen hale getirmek hedefi eklendi. Bu hedeflere ulaşmak için AvrupaBirliği bugünler- de enerji verimliliği hareket planını revize ede- cek ve bu plana yönelik düzenleyici yönetme- likler yılsonuna kadar büyük olasılıkla devreye girecek. Türkiye ve EUbuild Proje ortaklarımız için son derece önemli olan bu konuyu AB’nin nasılelealdığını iyigözlemlemekgerekmektedir. Avrupa’da yenilenen Binalarda Enerji Perfor- mansı Yönetmeliği ile Birliğin ortak finansal araçları ve diğermekanizmaları enerji verim- liliği ile ilgili önlemleri teşvik edici ve harekete geçirici amaçlı konumlandırması ve yeniden uyarlaması göze çarpmaktadır. AB, ortak ve ulusal finansal araçların desteği ile enerji ve- rimliliği yatırımlarını hızlandırmak için uygun ve yaratıcı finansal yöntemleri hayata geçir- meyi planlamaktadır.Ulusal, bölgesel ve yerel enerji verimliliği fonları, araçları vemekaniz- maları oluşturularak özel mülk sahiplerine, küçükveortaölçekli firmalaraveenerjiverim- liliği danışmanlık firmalarına gerekli finansal olanakların sağlanması hedeflenmektedir. Üye ülkelerin 30 Haziran 2011 tarihine ka- dar finansal olanaklar da dahil var olan ve önerilen tüm önlemlerini listeleyerek Avrupa Komisyonu’na sunmaları planlanmıştır. Bu listede yasal engelleri ve pazardaki engelleri azaltıcı; yeni ve varolan binalarda enerji ve- rimliliğiniartırıcıyatırımları teşvikediciönlem- ler düşünülecektir.Bu önlemlerin arasında; • Ücretsiz veya sübvansiyonlu teknik yardım ve danışmanlık, • Direk sübvansiyonlar, • Sübvansiyonlu krediler veya düşük faizli krediler, • Hibe programları, • Kredi garanti sistemleri bulunacaktır. Ayrıcaülkelerkendiolanaklarıvekültürel,sos- yal, ekonomik durumlarına göre yaratıcı tüm önerileri düşünecekler ve önlemler uygulanır- ken belirtilmiş enerji performansına ve enerji kimlik belgesindeki önerilere bağlanacaktır. Türkiye’de isehenüzbazıdüzenleyiciyönetme- liklerdışında enerji verimliliği ile ilgilibirhedef açıklanmış değil. Özellikle binaları ilgilendiren bölümde bu hedefi açıklayıp yönetecek bir güçlü kurum da henüzmevcut değil. İşte tam bu noktada EUbuild Enerji Verimliliği projesine başlıyoruz.Binalardaenerjiverimliliğikonusun- da ülkeden ülkeye çeşitli farklılıklar bulunuyor ama ülkelerin ve kurumların birbirlerinden de- neyimle öğrenecekleri-paylaşacakları da çok şey bulunuyor. Projedeki ortaklarımız arasında sırasıyla;Arnavutluk EnerjiAjansı, İMSAD’ın da Yönetim Kurulu üyesi olduğu CEPMC, Avrupa İnşaat malzemesi üreticileri Konseyi, Saraje- vo Bölgesi Ekonomi Ticaret Odası,Makedonya Enerji Verimliliği Merkezi, Karadağ İşverenler Federasyonu,Sırbistan TicaretOdası yeralıyor. EUbuild Projesinde binalarda enerji verimliliğinin finansman araçlarının geliştirilmesine katkı sağ- lamakhedefi ileyolaçıktığımızıbelirtmiştim. • Türkiye ile Proje ortaklarının ülkelerinde kendi teşvik ve finansmanmekanizmaları- nındurumuhakkındabir veritabanı oluştur- maları, • Kamu-özel sektör ve STK’lar arasında fi- nansmanaraçlarının geliştirlmesi konusun- da eşgüdüm sağlanması, • Proje ortağı ülkelere, Avrupa Komisyonu’na ve kamu kurumlarına yönelik önerilerin ge- liştirilmesi, stratejik birlik ve eylem planları oluşturulmasına katkı sağlamak ise Proje- nin özel hedefleri arasında yer alacak. EUbuild Projesi’nde öncelikle ülkelerde konu ile ilgili bir durum tespiti yapılacak. Sonrasında ise başta finans kurumları,medya grupları ve kamunun katılacağı yuvarlakmasa toplantıları, çeşitlikonferansveçalıştaylardüzenleyipçalış- ma ziyaretleri gerçekleştireceğiz.Ortaklarımızla birliktekonu24ayboyuncaelealınacakvegün- demdetutulacak.Çeşitliaraştırmalaryapacağız. Konunun gündemde ve güncel olmasınedeniyle projenin etki gücünü ve tabi ki sonucunda elde edeceğimiz ilerlemenin etkisini arttırmak için çalışacağız. Projenin sonunda hem Türkiye’de vehemdeproje ortağıülkelerdebir eylemplanı oluşturulmasına katkıdabulunmak vebir tavsi- yeler listesineulaşmayıhedefliyoruz. BRIEFS FROM IMPORTANT SUBJECTS EUBuild Project of IMSAD has received Funds from European Commission Construction Materials Products Association (IMSAD) has been allocated funds for the second time by the European Commission because of the successful performance of their EUBuild Project completed between 2007 and 2009, on adaptation of the Turkish Construction Industry to EU. Having succeeded to be among the 12 projects that have been elected to be funded ,out of over 200 projects presented to the to the Commission, “EUbild Financing of Energy Efficiency in Buildings Project” aims at development of financing tools and mechanisms on energy efficiency in the buildings. Hüseyin Bilmaç, President of IMSAD, gave detailed information at a press conference held on February 9 th , 2011. Thinking that these information given are important for the sector, we share them with you, the readers of Tesisat magazine. 24 EPBD (Directives on Energy Efficiency in Buildings) Compatible Ventilation and Internal Air Quality Standards There has been tremendous improvement in the environmental (outdoor) air quality of the provinces in industrialized countries in the last 10 years. In the same period, with energy preservation, reduction in air ventilation and with the addition of several new materials and sources causing pollution, indoor air quality has started degrading. These developments and the people in industrialized countries spending more than 90% of their lives indoors, resulted in new findings with wide applicable areas and indoor air quality has become an important issue. Nowadays, acceptable indoor air quality is decribed by determining the required level of air ventilation for air to be circulated in one hour or the ratio of air replenished outdoor air. 44 Levent Aydın, The President of the Board of Directors of İSKİD: “2011 will be a very Fruitful Year for our Sector” Air Conditioning and Refrigeration Equipment Manufacturers Association, ISKID, while contributing to the development and international recognition of the sector it has been representing for the last 17 years with its members, draws attention with its activities creating differences in the eyes of the public. We interviewed Levent Aydın, who was elected as the President of the Board of Directors, in the the elections held in February, and got information on strategies of ISKID for the new period. After making a general assessment of the sector, Aydın shared his predictions with us. 50 TEKNİKBİLGİ 44 Tesisat Dergisi Sayı 182 - Şubat 2011 + Sanayileşmişülkelerinşehirlerindekiortam (dış mekan) hava kalitesi son 10 yıl içinde büyük ölçüdebüyük iyileşmeleryaşadı.Aynıdönemde enerji tasarrufu, azalan havalandırma ve iç mekankirliliğinepekçokyenimaddevekaynak- ların eklenmesiyle içmekandaki hava kalitesi düşüşe geçti. Bu gelişmeler ve sanayileşmiş ülkelerdeki insanların ömürlerinin ortalama %90’ını içmekanlardageçirmeleri, insansağlığı açısından etki alanı geniş olan çıkarımlara yol açtı ve içmekan havası kalitesini önemli bir çevresel konu haline getirdi. Alerjik ve astım hastalıkları son yirmi yıl içinde sanayileşmiş ülkelerde iki katına çıktı. Bu hastalıklar ilaç, tedavive işedevamsızlıkaçısındanbüyükma- liyetleroluşturmaklaberaber, toplumsağlığısöz konusuolduğundaenbüyükgüncelsorunlardan birini oluşturuyor. Birçok sanayileşmiş ülkede okulçağındakiçocuklarınyarısıbuhastalıklara yakalanıyorvebudaokullardakidevamsızlığın ana sebebi olmayı sürdürüyor. İçmekanhava kalitesi kısmen kapsamlı enerji tasarrufu kampanyaları ve kısmen de yüksek enerji fiyatlarının insanları ikamet ettikleri yerleridaraltmayavehavalandırmaoranınıdü- şürmeye sevketmesinedeniyledüştü.Pek çok konuttahavadeğişimoranı tarihselolarakkay- dageçecekkadardüşükseviyelerdeseyrediyor. Kötü içmekanhavakalitesinekatkıdabulunan diğer faktörler arasında pek çok sayıdaki yeni malzemeler,özelliklepolimerlerveson yıllarda iç mekanlara, özellikle çocuk odalarına giren çeşitli elektronik cihazlar oldu. Bugünkabuledilebilirbir içmekanhavakalitesi aslında bir saat içerisinde hava değişimle- rindeki gereken havalandırma seviyesi veya EPBD (Binalarda Enerji Verimliliği Direktifi) Uyumlu Havalandırma ve İç Mekan Hava Kalitesi Standartları BjarneW.OLESEN* dışarıdaki hava ikmali oranını belirleyerek tanımlanmaktadır. Yani kabul edilebilir bir iç mekan hava kalitesi ısıtma veya soğutma seviyeleriniWatt cinsinden belirleyerek termal konfor için koşulları tanımlamak olarak da tanımlanabilir. Toplumun enerji verimliliğine karşı duyduğu giderek artan gereksinim ge- nellikle çok sıkışık binaların ortaya çıkmasıyla sonuçlanmaktadır. Bu da filtrelemeyle tedarik edilendışhavamiktarınıngerekenhavalandır- mayısağlamayayeterliolmadığıanlamınagelir. Transmisyondan dolayı dışarısı ile yaşanan ısı değişimi bina cephelerine göre giderek artan koşullar sayesinde azalırken, havalandırma (fanlar, besleme havasının ön-ısıtması ve ön-soğutması) için gereken enerji binalarda kullanılan toplam enerjide giderek daha büyük bir yüzdesini oluşturmaktadır. Binalarda Havalandırmaya İlişkin CEN Standartları Havalandırma sistemlerinin binalarda enerji performansıüzerindekietkisininhesaplanması aşağıdaki standartlar ışığında yapılmaktadır. EN ISO 13790: Binalarda enerji performan- sı – Mekan ısıtması ve soğutmasında enerji kullanımının hesaplanması. EN 15251: İç mekan hava kalitesi, termal ortam, aydınlatma ve akustikle ilgili olarak binaların enerji performansının tasarımı ve değerlendirmesi için iç mekan çevresel girdi parametreleri. EN13779: İkametemahsusolmayanbinalarda havalandırma–Havalandırmaveoda iklimlen- dirme sistemleri için performans koşulları EN 15241: Havalandırma ve filtrelemeden kaynaklanan enerji kayıplarında hesaplama yöntemleri. EN 15242: Filtreleme de dahil olmak üzere binalarda hava akım oranlarının tespiti için hesaplama yöntemleri. Herşeydenöncehavalandırma içingerekenenerji talebigereken içmekanortamını (EN15215’ten alınanhavalandırmaoranlarıveyaEN15242’den alınan filtrelemeoranları)hesabakatanbirbina karakteristiği olanEN13790 ilehesaplanır. EN15242’dehavaakımlarıhemmekanik,hibrit hem de pasif havalandırma için hesaplanır. Hesaplama,mekanik sistemler için EN 15251/ EN13799’dayeralangereklihavaakımıdeğerleri üzerinden yapılır. Değerler şu gibi faktörler he- saba katılarakdüzeltilir:Hava işlemeünitesinin pozisyonu (içmekan veya dış ortam), devrenin açılıpkapatılması,havalandırmaetkinliği,sistem tasarımının güvenilirliği, kanal sızıntıları yoluyla hava akımı, eğer varsa hava işletim ünitesi ve havadevridaimininhava sızıntıları. Pasif ve hibrit havalandırma kanalı açısından hesaplamanın amacı dış ortam ve iç mekan koşullarının hesaba katılarak sistemdeki hava akımını hesaplamaktır. Bu yöntem bina dışındaki rüzgarlı hava hızı, bacanın basınç kayıplı katsayısı, çatı açısı ve baca pozisyonu gibidışmekandakihavakoşullarınabağlıolarak değişenbacayoluylabasınçkaybı ilekanaldaki hava hızı arasındaki ilişkiyi tanımlar. Daha sonra bir EN 15241’ye uygun havalan- dırma sistemine gereken enerji ihtiyacının HVAC DOSYASI TEKNİKBİLGİ 46 Tesisat Dergisi Sayı 182 - Şubat 2011 + hesaplanması işleminde fanlar için enerji ihti- yacı, ön-ısıtma, ön-soğutma, ısı eşanjörlerinin verimliliği, kanallarda nemlendirme, nemden arındırma ve enerji kayıplarının hesaba katıl- masıgereklidir.Genelanlamdakapsamlı ilkeler dizisi Şekil1 ’de görülebilir. Bir başka önemli konu da aynı önlemin et- kisini (ısı kazanımı) iki kere hesaplamaktan kaçınmak içinEN13790 ileEN15241 arasına sınır koyulması gerektiğidir. Havalandırma sistemleri ile ilgili özel tasarım kılavuzları ve gereksinimleri EN 13799’da liste halinde su- nulmuştur.Bustandartta tasarım içinbelirtilen kılavuz ve ekleri esas olarakmekanikbesleme ve egzoz havalandırma sistemleri ile hibrit havalandırmasistemlerininmekanikbölümüne uygulanabilir. Konutamahsushavalandırmauygulamalarıbu standart kapsamında değildir. Konut tipi bina- lardaki havalandırma sisteminin performansı CEN/TR 14788 ile standarda bağlanmıştır. Sınıflandırma farklı kategoriler kullanmaktadır. Bazıdeğerler içinörneklerverilmiştirvekoşullar açısından varsayılan değerlerin olduğu normal aralıklar sunulmuştur. Bu standartta belirtilen varsayılandeğerler,doğası gereğinormatifde- ğildirvediğerdeğerlerinbelirlenmediğiyerlerde kullanılmalıdırlar. Ek A insanların kullandığı binalardaki iklimlendirmesistemlerivemekanik havalandırma için oluşturulmuş ana esasları içerir. Ek A’da ayrıca ilgili binada uygun ha- valandırma sistemi kurmak için dış ortamdaki hava kalitesinin uygun değerlendirmesi, hava filtresi seçimi ve ısı kazanımı içinbazı tasarım değerlerini ve öneriler bulunmaktadır. EkBekonomikgörüşleraçısındanbirkılavuzdur ve böylelikle belirli bir yatırımın net mevcut maliyetini değerlendirmek için mevcut değer yönetiminin temelideaçıklanmışolur.Ayrıntılar içinbaşkabirstandardadeğinilerekaçıklamalar yapılmış olsa da gelecekteki bir güncellemede mevcut ekonomik hesaplamalar açısından değinilen standart silinebilir. GerekliHavalandırmaOranlarını Belirleme Yöntemleri Binalarda gereken havalandırma oranları için geliştirilen daha yeni standartlar, insan ve binayla ilgili kirliliğe ilişkin kaynakları da dikkatealır veASHRAE62.1 (1) ileEN152512 bu standartlar arasındadır. Söz konusu stan- dartlarkuralcıbiryöntem içerirve farklımekan tipleri içinminimum havalandırma oranlarının olduğu yer değerleri liste halinde bir tabloda belirtilmiştir.Önerilenbütün standartlar konfor konusuyla ilgiliolduğukadarsağlıkmeselesiyle de ilgilidir. KuralcıProsedür Kuralcı yöntem açısından kişi başına düşen minimum havalandırma oranı ve kat alanında metrekareye düşen minimum havalandırma oranı gereklidir. Bu iki havalandırma oranı toplanır. İnsanla ilgili havalandırma oranı insandan (koku ve bio-atık) yayılan kirliliğe yanıt verecektir ve katalanınadayalıhavalan- dırma oranı da bina,mobilyalar,HVAC sistemi ve benzeri nedenlerden kaynaklı emisyonları kapsamalıdır. Kullanılan bir mekanın solunum bölgesinde veya bir bölgedeki mekanlardaki gerekli dış ortam hava akımı değerleri, örneğin solunum bölgesi dışmekan hava akımı (Vbz) aşağıdaki denklem ile belirlenir. tesininkabuledilemezolduğunudüşünecekleri öngörüsünedayanır.Tasarımseviyeleriböylece mekanagelen insanlaraçısındanyeterliolacak- tır, ancak bunun her zaman geçerli olacağı ise tartışmalıdır. İnşaatmalzemesive tütündumanı kaynaklı emisyonlara (rahatsız edici kokular [2]) az adapte olunurken, insanlarmekandaki kokuya (biyo-atıklar) hızla adapte olurlar.Me- kanı kullanan insanlar (hava kalitesine en az 15 dakika adapte olanlar) için kabul edilebilir bir hava kalitesini havalandırma oranının üçte birininsağlayacağıhesaplanmıştır,yanikategori 2 içinkişibaşına7 I/syerine2,5olabilir.Hava- landırma ve içmekan hava kalitesi standardı olanASHRAE62.1nolustandartortamaadapte olan insanlar (mekandakiler) içinhavalandırma seviyelerini belirlemektedir. Ayrıca önerilen asgarihavalandırmamiktarıbinavebinayaait sistemlerdenkaynaklananemisyonlarıhesaba katmak için binayla ilişkili havalandırma oranı kullanılarak arttırılmıştır ( Tablo1 ). Yapılan çok sayıda çalışma kaynakları ve havalandırma oranlarını toplamanın en iyi tahmin hesabı olduğunu göstermiştir ama bu yöntem her tür kirlilik yaratan malzeme tipi için geçerli olmayabilir. Bu durumda söz konusumalzemeninkötükokularaveyaşanan rahatsızlığa (algılananhavakalitesi)nekadar katkıda bulunduğu göz önünde bulundurul- malıdır. Yani tüm bu hususların bir organı (burun) etkilediği ve bu nedenle toplanması gerektiği öne sürülebilir. Sağlık riski dikkate alındığında aynı kimyasal unsur için basit bir toplama işlemiyle ilgili malzeme denkleme eklenebilir. ASHRAE 62.1 ile karşılaştırmalı olarak EN 15251 standardındaki gerekli havalandırma oranları Tablo 1 ’de görülmektedir. Avrupa Şekil1. EN15241’inEN13790 ile ilişkili olarak temel kullanımprensipleri Küresel enerji tüketiminin hesaplanması EN15241 İçmekanhava özellikleri Sıcaklık seviyesi Nem Akım oranı Hava ihtiyacı için gereken enerji Binahesaplamaları Enerji gereksinimleri (EN13790) V bz =R p P z +R a A z (1) A z = Kat alanı; P z = İçeriden bulunan insan yoğunluğu; R p = Kişi başına düşen gerekli dış ortam hava akımı oranı; R a = Her birim kat alanı başına düşen gerekli dış ortam hava akımı oranı. Asgari olarak bu alan mekanı kullanan kişi- lerden (insan unsuru, R p , Tablo 1 ’e bakın) kaynaklı bio-atıkların etkisini hafifletmek için havalandırılmalıdır. EN 15251’deki bu oranlar içmekan hava kalitesinin üç kategorisi içindir veziyaretçilerinbelirlibiryüzdesininhavakali- VİZYON 50 Tesisat Dergisi Sayı 182 - Şubat 2011 İSKİD YönetimKuruluBaşkanı LeventAydın: “2011 Yılı Sektörümüz Açısından Çok Verimli Bir Yıl Olacak” İklimlendirme-Soğutma-Klima İmalatçılarıDerneği İSKİD ,üyeleri ilebirlikte17yıldır temsilettiğisektörünulusalveuluslararası alandagelişmesineve tanıtılmasınakatkıdabulunurken, toplumnezdinde farkındalık yaratmak için yaptığı faaliyetlerlededikkat çekiyor. Şubat ayında yapılan seçimler doğrultusunda Yönetim Kurulu Başkanlığı görevine seçilen Levent Aydın ile bir söyleşi gerçekleştirerek, İSKİD’inyenidönem faaliyetlerihakkındabilgialdık.Aydınsektörüngenelbirdeğerlendirmesiniyaparak,geleceğe yönelik öngörülerini de bizlerle paylaştı. Ben bir önceki iki yıllık dönemde de İSKİD bünyesinde Yönetim Kurulu Üyesi ve Sayman olarak görev yaptım.Bir önceki yönetim kurulu da gerçekten çok kıymetli üyelerden oluşuyor- du ve bence çok başarılı iki dönem geçirildi. Başkanımız Sayın Nedim Zalma’nın sektörü yönlendirme açısından çok aktif fonksiyonları vardı. Yakın dönemde yaptığımız Yeni Yönetim Kurulu seçimlerinde ise, Yönetim Kurulu Baş- kanı olarak bu görev bana düştü. Yeni üyele- rimizle ilk toplantımızı geçtiğimiz günlerde gerçekleştirdik ve bu toplantıda yeni dönem için hedeflerimizi, vizyonumuzu, stratejimizi belirleme çalışmalarına başladık. Bu vizyon ve hedefler çerçevesinde ise iki önemli konu gündeme taşındı; bunlardan biri kaynakları verimli kullanmak ve bir diğeri de çevre bilin- cinin gelişmesi. Zaten bir önceki dönemde de buna yakın hedeflerimiz vardı. Sonuç olarak enerji verimliliği, İSKİD’in odak noktalarından bir tanesidir. Bizim derneğimiz bildiğiniz gibi komisyonlarla güçlenen bir oluşum. Dönem dönem sayıları değişmekle beraber yaklaşık 20’ye yakın komisyonumuz var. Enerji verim- liliği komisyonu da o komisyonlarımızdan bir tanesi. Dolayısıyla dernek olarak baktığımız zaman çok yaygın bir katılıma sahibiz. Şu anda 80 civarında üyemiz var ve her yıl bu rakam gi- derek artıyor. Üye sayısından fazla olarak da çeşitli faaliyetlerde görev alan arkadaşlarımız var ve bence bu çok sevindirici bir gelişme, çünkü dernek üyelerinin çok büyük bir kısmı- nın aktif olarak dernek faaliyetlerine destek olduğu anlamına gelir. Yeni dönem için henüz LeventAydın İklimlendirme-Soğutma-Klima İmalatçılarıDerneği (İSKİD) YönetimKuruluBaşkanı vizyonumuzu tam belirlememiş olmamız dola- yısıyla, şu anda çok ayrıntılı bir bilgi vermem doğru değil. Yeni bir döneme başladık ve ben yeni yönetim kurulunun sektörümüz içinhayır- lı, uğurlu olmasını diliyorum. “Bizim sektöründiğer sektörlere örnek olabilecekbir formasyonu var” İSKİD, gerçekten geniş katılımlı ve sektörün önemli bir kısmını içine alan bir dernek. Son verilere göre yılda yaklaşık ikimilyar dolar ci- varında ihracat gerçekleştiren ve yaklaşık250 bin kişiye istihdam sağlayanbir sektörü temsil ediyoruz.Şuanda ihracatalanında Türkiye’nin 4 lokomotif sektöri var; otomotiv, makine, tekstil ve inşaatı bu önemli sektörler arasında sayabilirim.Makine sektörünün en büyük par- çasını ise iklimlendirmevesoğutmamakinele- ri oluşturuyor. Dolayısıyla hem sektörümüzün dünya üzerindeki rekabetçiliği açısından, hem de ihracat ve istihdam potansiyeli olarak de- ğerlendirdiğimizde, iklimlendirme sektörünün ülkemizdeki en önemli sektörlerden biri oldu- ğunu düşünüyorum. Ayrıca, diğer sektörlere de örnek olabilecek bir formasyonunun olduğu kanaatindeyim, çünkü bizim sektörde eğitimli çalışan sayısı çok yüksek. Bu sayının yüksek olması isebizim vizyonumuzu; çevrebilincinin artması, kaynakların daha verimli kullanılma- sı gibi konularla şekillendirmemizi ve diğer sektörlere örnek olacak aktiviteler yapmamızı zorunlu kılıyor. “Hem toplumu hem de sektörü bilinç- lendirmeyedevam edeceğiz” Geçtiğimiz dönemde yine en önemli aktivite- lerimizden biri de sosyal sorumluluk projeleri idi ve bu dönem eminim ki bu projelerin sa- yısını artırarak çalışmalara devam edeceğiz. Şu anda öğrencilere burs veriyor, eğitimlerine katkı sağlamaya çalışıyoruz. Dönem dönem sektörü bilinçlendirecek yayınlar hazırlıyoruz; “Hastanelerde Hijyen ve Klima Tesisatı” adlı kitabımızı konuya örnek olarak verebilirim.Bir de önümüzdeki ay baskıya girecek olan “Gıda Güvenliği ve Soğuk Zincir” adlı yeni bir yayını- mız var. Ayrıca, geçen dönem biri Tekirdağ’da, biri de Mardin’de olmak üzere iki farklı ağaç dikme projesi de gerçekleştirdik. Bunların ta- mamı,hemsektörühemdebizim iş yaptığımız diğer sektörleri bilinçlendirme adına yapılan çalışmalardır. Önümüzdeki dönemde de yine bu tür projelerimiz devam edecektir. Geçtiğimiz aylarda İSKİD bildiğiniz gibi bir “İç Hava Kalitesi Hareketi” başlattı. Bu yeni bir projemiz ve konuhakkında komisyonlarımız ve VİZYON Tesisat Dergisi Sayı 182 - Şubat 2011 51 üyelerimiz çalışmalara devam ediyor ve ilgili derneklerleçeşitli toplantılar yapılıyor. İSKİD’in bu tarz çalışmalarda destek aldığı birçok ku- rum var bunlardan biri de bizim çatı vakfımız gibi gördüğümüz ISKAV’dır, ki bize çok büyük destekleri vardır.Bu tür projelerde ortak çalış- ma yürütmeyi tercih ediyoruz. Maalesef ülkemizde klima konusunda bilinç seviyesi henüz oturmadığı için, geçmiş dö- nemdeçoksıkıntılaryaşadık.Birdönem,klima cihazlarının insanı hasta ettiği,mikrop yaydığı gibibirtakım inanışlarvardı.Bukonudadabir- takım basın toplantıları yaptık, çeşitli duyuru- lar hazırladık. Yine bu dönemde hem toplumu bilinçlendirmek, hem de sektörü bilinçlendir- mek önemli görevlerimizin arasında olacaktır. “Sektöre ışık tutacak bir çalışmayı gündemimizealdık” İSKİD çok geniş tabanlı bir dernek. Bizim üyelerimiz arasında üreticiler de var, itha- latçılar da var, taahhüt yapan üyelerimiz de var.Bütün buüyelerinmenfaatlerini sektörün gelişmesi doğrultusunda toplamak gibi bir ana görevimiz var.Bazenüyelerimizarasında doğruluk farkları olabiliyor ama derneğimiz- de bugüne kadar bu hassas dengenin çok iyi korunduğuna inanıyorum ve sektörümüzü yü- celtmek için ciddi faaliyetlerde bulunduğuna inanıyorum. Şu anda yine sektörümüz adına ISKAV’ın önderliğinde yapılan bir çalışmamız var. Genel olarak iklimlendirme ve soğutma sektörüne bir yol haritası çizmek gibi bir pro- jemiz var. Yani daha çok sayısal veriler ışı- ğında, hep fiili değerleri esas alarak dünya pazarlarında rekabetçi noktalarımızın, zayıf noktalarımızın ne olduğunu, gelecek nokta- sında nasıl hedeflerimiz olması gerektiği gibi gerçekten önemli sorulara yanıt bulabileceği- miz ciddibir çalışma söz konusu.Önümüzde- ki dönemde, konu hakkında geniş katılımlı bir toplantı ve çalıştay gibi çeşitli bilgilendirme faaliyetleri de yapılacak. Bunların hepsini, önümüze ve sektörümüze ışık tutacak, bizi bir adım öne götürecek çalışmalar olarak de- ğerlendiriyorum. Bizim bu konuya paralel olarak, sektörümü- zü hem yurtiçinde hem yurtdışında daha üst noktalara taşımak gibi bir vizyonumuz var. Bu konuda özellikle yurtdışındaki faaliyetler- de bulunanDış Satım Komisyonu’muz var ve bu komisyonumuz çok aktif olarak çalışarak, sektörümüzün firmalarını, Türkmalı imajını, Türkiye’nin bir üretim üssü olma fonksiyonu- nu bütün dünya mecrasında duyurmak için fuarlara ve toplantılara katılıyor ve faaliyette bulunuyorlar. Aynı şekilde Basın Yayın Ko- misyonumuz da yurtiçinde basınla ilişkileri sağlayan, duyuruları sağlayan, sesimizi in- sanlara ve sektöre ifade eden çalışmalarda bulunuyorlar. “2011 yılında sektörümüzün büyüme rakamları çok yükselecek” Gerçekten bizim sektörümüz rekabetçilik açı- sından önemliavantajlara sahipbir sektör. İh- racat rakamlarımız krizöncesidönemlerde3,5 milyar dolarlara kadar yükselmişti, şu anda kriz öncesi dönemlerin daha gerisindeyiz, an- cak2010 yılındasektördeciddibir toparlanma oldu ve 2011 yılında bu toparlanmanın çok daha hızlı gelişeceğine inanıyorum. Türkiye için genel olarak% 8’ler civarında bir büyü- mehedefiolduğusöyleniyor.Benkişiselolarak bizim sektörümüzün, bu büyüme rakamlarının belki iki katında hatta daha da fazlasında bir rakama ulaşacağını öngörüyorum. Rakam söylemek çok zorama Türkiye ortalamasından çok yüksekolacağına inanıyorum.Çünkü yapı- lan çalışmalara, firmaların ürettiği ürünlere ve çizgilere baktığımız zaman, gerçekten önemli bir yükseliş grafiğinin olduğunu görüyoruz.Bi- zim sektörümüz, ihracat oranı ithalat oranının üstünde seyreden çok nadir sektörlerden biri- dir.Birkaçseneöncesindebuoran tersineolsa da şu andaki veriler, ileriki dönemde ihracat potansiyelimizin daha da artacağı noktasında bize ışık tutmakta. Ben 2011 yılı ve 2012 yılı içinçokümitliolduğumusöyleyebilirim.Sektö- rümüz için gerçekten iyi noktalara ulaşacağı- mızı ümit ediyorum. “İhracat rakamlarının giderek artaca - ğına inanıyorum” Sektörümüzün ihracat gerçekleştirdiği ülkelere baktığımız zaman, ABD ve Almanya başta ol- maküzereAvrupa’nınbirçokülkesine teknoloji ihraç ettiğimizi görüyoruz. Yine bu durum da geleceğe daha objektif, daha parlak bakma- mıza neden oluyor.Bu, bizim gelişmiş ülkelere ürün satabildiğimizi, standardımızın onların seviyesinin altında olmadığını ifade ediyor. Üçüncü dünya ülkelerinde, yakın ve uzak komşularımızla da önemli ihracat rakamları gerçekleştiriyoruz. Gerçekten sektörümüzde üretim kapasitelerine, teknolojilere, Ar-Ge ya- tırımlarına baktığınız zaman, herhangi bir ge- lişmiş ülkedeki faaliyetlerin çok altında olma- dığınıgörüyoruz.Hemürünkalitemizaçısından hem firmalarımızın ihracata bakışı açısından önemli avantajlarımız var. Biz kendi aramız- da bir istatistik yapmıştık, birtakım sorular sorarak, verilen cevapları değerlendirdiğimiz- de, “zor pazarlarda iş yapabilme gücü” gibi bir madde ortaya çıktı, ben gerçekten bunun önemli olduğunu düşünüyorum. Türkiye’nin jeopolitik konumu açısından çok enteresan bir pozisyonu var. Avrupa’nın, Afrika’nın, Orta Doğu’nun ve Rusya’nın hemen yanında bulunuyoruz. Biraz Amerika kıtasına ve Uzak Doğu’ya uzağız ama onun dışında dünyanın çok önemli bir bölgesinin tam ortasında yer alıyoruz. Bu bence bizler için çok önemli bir özellik. Diğer taraftan ülkemizin kültürel yapı- sına baktığımız zaman çok toplumla ilişki ku- rabilecek bir altyapımız var. Bu özelliğe bir de cesaret ve risk alabilme gücünü kattığımız za- man, bence ihracat için çok önemli aşamaları sağlamış oluyoruz.Ben ihracat rakamlarımızın sektörümüz açısından çok daha iyi noktalara geleceğine inanıyorum.