kontrol mekanizmasına takılmayan onlara rüşvet vermeyen, sonuçta düzelemeden yapıyı kabul ettiren müteahhidimizin de bulunduğunu zannetmiyorum. Çoğu konrrola kabul ettirdikleri bir sorunun yangın, su, sağlık mühendislerince kabul edi l mediğini gören mühendislerimizin çılgına dönüş nedenleri ahlak kurallarına uymayan kontrol mühendislerinden ziyade yapı şartlarını, kurallarını SNIP'leri bilmeyen şantiye mühendislerimiz olduğunu kabul etmek gerekir. Bu nedenle müteahhitlerimizin önünde onlara yol gösterecek, lokal ocoricelerden lisans almış bilgili, tecrübeli müşavirlerin acilen devreye sokulması gereklidir. Ancak ülkemizde bu tür güvenceli, cecrlibeli ve becerili müşavir kuruluşların da bulunmadığı dikkate alınırsa mli teahhitlerimizin organize olması ve Rusya'da tescilli belgeli müşavir kuruluşları nın tesis ve gelişiminde yol alması gerekir. Bu takdirde ihale dosyalarının rastgele değerlendirilmesi önlenecek, yapım şartları ve koşulları belirlenecek en önemlisi yapı kodlarrna (SNIP'lere) uygun malzeme remini, montajı ve işlemıeye alınması sağlanacaktır. Bu amaçla, Rusya'da müteahhitlerimizin açmış olduğu, ihaleleri rakip eden bürolar bünyesinde teklifleri değerlendire n , kurallara açıklık getiren uzman mühendislerin görevlendirilmesi ve teklif isteme şartnamelerine teklifleri bu gözle bakma olanağı sağlanmalıdır. Konuyu daha açıklıkla arcaya koymak gerekirse Rus SNIP'leri yapı teknolojisinde yapının cins, tür, alan ve fonksiyonuna göre fiziki kuralları, konfor koşullarını, yangın, sağlık, hijyenik ve güvenlik gibi zorunlu standartları koyan, malzeme spektlerini, montaj ve işletme şartlarını belirleyen koşullardır. SNIP'ler enstitü ve araştırma enstitülerinde sürekli üretilen, geliştirilen ve lokal şartlara göre mahalli ororitelerin onayı ile uygulanan zamanla değişip gelişen bir yönetmelik dizisidir. Bu nedenle tasarımda, imalatta, montaj ve işletmede SNIP'lere uymak zorunludur. Bu hususta denerim yetkili elemanlarca yapılır. Bu nedenle özellikle mekanik tesisar işlerinde ısıtma, havalandırma, klima, soğuk su, sıcak su, enerji, pis su, yangın, mutfak gibi tesisat türleri için ayrı ayrı SNIP tanımları yapılmış, bunların uygulayıcı mühendisleri de aynı anlamda branşmanlara ayrılıp uzmanlar profesyonelleşmişlerdir. Konu bu yönleri ile incelendiğinde görüleceği üzere biz mekanik tesisat tasarımcısı bütün tesisat türlerini kendi konusu kapsamında yapmamalıdır. Bu ayrım; ısırma, havalandırma, klima, I-IVAC grubu ile sıhhi tesisat kapsam ındaki plumbing mühendisliği ve özel resisar olan yangın, mutfak, çamaşırh ane, gaz, ocomatik kontrol mühendisleri tarafından ekip halinde projelendirilip uzmanlar tarafından imal ve monte edilmesini gerektirir. İşte bu noktada yapabilirlik, profesyonellik sertifika sorunları, mühendislik hizmetlerinin sorumluluk ve yeterlilik belgeleri devreye girmekte, doğru ve iyi uygulandığı takdirde topluma yararlı mühendislik hizmeti verebilmektedir. Öre yandan Rusya gibi bir taraftan teknoloji yönünden ileri, bir taraftan geri özellikle toplumun büyük kesimi ve teknolojiye dayalı olmayan, iktisaden geri kalmış ülkelerin sosyalist rejimin kura l ları, yönetmelik şartnameleri fırsatçıların elinde uygulayıc ılara bugi tuzağı olarak kullanılmakta, kişisel çıkar sağlamak amaçlı kullanılmaktadır. Örneğin bir projeye "okey" demiş ve uygulatmış görevli arkasından gelen diğer bir sorumlu kolayca kullanma müsadesi vermemekte veya kişisel bir çıkarla görmemezliğe gelmektedi r. Dikkat edilirse burada bir ikilem mevcuttur. Müheahhitler öğrenmeden bildikleri tarzda imalatta çözüm ararken kontroller onlara yardımcı olmadan uygulmayı saptırmakta, sonradan devreye girip sopa göstererek, sorumluluktan kaçmaktadır. Bu iş veren için de, caahhüd eden için de olumsuz, mahzurlu bir yöntemdir. Kısa bir süre sonra iş veren uyanıp teknolojiye uyumlu hizmet vermek zorunda kalacaktır. Diğer bir deyimle hizmetlerin standartlara uygun ve uzman mühendislik üretimine uyumlu olması gerekecektir. Diğer taraftan bugün ülkemizde hiçbir proje veya müşavirlik bürosu kendi başrna Rusya'ya gidip bir büro açmak ve kayı rlı olmak gücünde değildir. Bu maddi yönden olduğu kadar lisan ve teknoloji farklıl ıkları nedeniyle de zordur. Kaldı ki bu şekilde bir kuruluş tesis edildiğini kabul ersek dahi hiçbir müteahhidimiz onunla çalışıp, ondan hizmet almayı düşünemez. Çünkü günün şartlarında ülkemizdeki proje bürolarına projeleri dışardaki bedelden çok düşük fiyata yaptırabilmekre, buna karşın kayıp TESiSAT DERGiSi SAYI 18 ve kazançları yapının tesliminde anlaşılmaktadır. Kaldı ki böyle bir sıkıntıya girmeden adanımı bulup rüşvetle işi bitirme imkanı da mevcuttur. Bu çizilen tabloda aranılan nicelik proje ve müşavirlik bürolarındaki tasarımcılarda arandığı kadar malzeme remin eden, imalat ve montajı yapan, işletmeye alan mühendislerde özellikle iş kovalayıp, bulup bağlayan yöneticilerde de aranmalıdır. En önemlisi zamana karşı yapılan gece-gündüz durmadan çalışılan şantiye üretimin çok iyi bilançosu yapılıp zaman, para ve hizmet kayıplarını çok iyi değerlend i rmek gerekmektedir. Uzun süre Rusya'da iş yapmak isteyen müteahhitlik firmalarımızın öncelikle ele alması gerekli ilk iş firmalarının lokal şartlarda kurumsallaşması olmalıdır. Bu amaçla lisan bilen (İ ng ili zce) Rus profesyonelleri ile hizmet veya joint-vencure anlaşmaları yapılmalı, bir yatırım ve yabancı sermaye kuruluşu olarak üst yönetimde Rus uzmanlara yer verilmeli sorumluluk yüklenmelidir. Ayrıca kısa sürede gerçek eğitimle genç elemanlara Rusça öğretilerek SNIP'ler bütiin yönleri ile çözülmelidir. Bu amaçla merkez bürolarında danışmanlık ünitesi kurulup şartnamedeki koşullar, lokal şartlar, teknik kural ve yöntemler çok iyi ve doğru belirlenip değerlendirilmelidir. Hatta ilerisi için Rusya'da kayıtlı olabilecek, sertifikalı profesyonel m üşav irli k bürosuna dönüşebilecek ortaklık girişimleri müceahhirlik bölümünü Rusya'da kurumsallaşcırabileceği gibi müşavirlik bölümü gerekli yerlere kayıtlı olabildiği ve elemanları profesyonellik imtihanın ı (özellikle SNIP'ler üzerinde verebi ldiği takdirde yapı kontrol yapı izni verme haklarını) elde edecek projelerde yetki ve sorumluluğa haiz olacaklardır. Ancak bu durumun çok iyi araştırılması yararlıdır. Netice olarak organizasyonu zor,uzun süre alabilecek bu yöntemin ilk başlangıcı öncelikli SNIP'lerin çözümü ve öğrenilmesi zorunludur. Bu takdirde görülecektir ki projelerde, malzeme temininde, şantiye uygulamalarında% 15 mertebelerine erişen yanlışlar sonucu kayıplar ortadan kalkacak, müteahhitlik kuruluşunun prestiji artacak, ilgililere güven sağlanacak taahhütlerde beklenen verimlilik ve kar remin edilebilinecektir. Dış müteahhitlik hizmetlerinin sürekliliğinde bu yöntem seçilmelidir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=