■ RUS STANDARTLARI OLAN SNIP'LERIN DIŞ •• ■ ■ • ■ ■ • MUTEAHHITLIK HiZMETLERiNE ETKiSi ın 80'li yılların sonunda başlayan Rusya Dış Müteahhitlik Hizmetleri işleri halen bütün hızı ile devam etmektedir. Özellikle inşaat sektöründe irili ufaklı yüzlerce müteahhitlik firmamız sayıları 10.000 adedi aşan mühendis, teknisyen ve işçi ile yapı teknolojisinde hizmet vermektedirler. Dağılan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin hemen her ülkesinde ve Türki Devlecleri'ııde inşaat işlerini sürdüren firmalarımız büyük bir cesaret; risk ile başarı larını sürdürmekte bu firmaların mühendis, teknisyen ve işçileri de en kötü ve zor şartlarla en iyi üretimi en kısa sürede gerçekleştirmeye çalışmaktadırlar. Müteahhit firmalar ım ız ın yurt dışı açılımında geçen yedi yıl içinde kazandıkları bu başarılar inkar edilemez. Bu g irişimleri ile ülkemiz teknik elemanlar ı na yeterli tecrübe ve bilgi kazandırmış ve kendileri de Rusya'da saygı değer bir statü kazanacak hizmetlerini sürdürmüşlerdir. Moskova'da Türk ve Yugoslav inşaat sektörü atbaşı yarışırken, Türki ülkelerde Türkler en ucuz, en hızlı ve en çok yapı yapma başarısına erişmiş sayılabilirler. Ancak gözlemlerimiz; müteahhitlerimizin başarısının gerekli önlemler alınmadığı takdirde Suudi Arabistan, Libya, Irak, Arap Emirlikleri'nde olduğu tarzda devam etmeyeceği yönündedir. Özellikle, potansiyeli çok geniş Rusya Devletleri'nde bütün dünya ülkelerinin pazara göz diktiği, sektördeki yarışmaya katıldığı dikkate alındığında; firmalarımızın oyunu uluslararası kurallara uygun oynaması gereksinimi ortaya çıkmaktadır. Burada ilk kural bireysel mücadele yerine organize bir •• • •• UZERINE GOZLEMLER politika içinde Türk firmalarını birbirine düşürmeden rekabet ortamında fiyatları kırdırmadan; hizmet vermesini sağlamak olmalıdır. Gece-gündüz işçi teknisyen ve mühendisi ile hizmet vererek en kısa sürede işleri bitiren, ucuza maleden ve Türk malı imalatı satabilen, inşaat sektörüne büyük katkısı olan bu sistemde sağlıklı bir organizasyon, müteahhitlerimiz arası bir dayanışma gerekir. Bu yöntem müteahhitlerimizin doğru ve sağlıklı mühendislik hizmetlerini vermesini, profesyonel, Rusya' da cesci lli müşavirle r imizin devreye girmesini mümkün kılar. Nitekim, istisnasız bütün müteahhitlerimiz hemen hemen her işi belirli ilişki ler içinde sözleşme eki şartları derinlemesine incelemeden, Rusya'daki düzensiz koşullar içinde kabul edip, taahhüd etmekte, yorumladığı koşullarda yapmaya çalışmaktadır. Bu tür bir işi caahhüd edip, işi bağlayan avansını alan müteahhitlerimiz Rus bürokrasisinin, standarcları olan SNIP'lerin ve kontrol ve denetim teşkilatlarınm kendilerine ne gibi engel ve sorunlar çıkaracağmı düşünmeden, hacca bilmeden işe başlaınkta, dolayısıyla öncelikle ülkemizde projelerin yapımını bürolara ihale etmekte, müşavir sorumluluğu kullanmamakta. Ülkemizdeki yapı üretim şartlarını Rusya'da da uygulayacağı düşüncesiyle, menfaatine en uygun doğrultuda projeleri üretip uygulamaya koymaktadır. Esasen Rusya'da halen geçerli dlizen olan yetersiz bilgi, yetersiz tecrübe ile hizmet veren idare kontrol elemanlarının kişisel çıkarları, ikili ilişkileri , menfaat yöntemleri ile her işin TESiSAT DERGİSİ SAYI 18 Celal OKUTAN TMD Onursal Başkanı hızlı yürliyeceğine ve kabul edilebileceğine inanan müteahhitlerimiz, yapı teknolojisine uygun üretim yerine ihale bedellerine ve ticari çı karlara uygun taahhüde yönlendirmektedir. Bilim ve tekniğe uyumlu olmayan bu clir üretim, iş birl ikçi, teknik kuralları hiçe sayan, mesleki yeniliğe uyumsuz üretim ve hizmet veren bu sistem ara mühendisleri doğurduğu gibi Rusya'nın ekonomik koşullarında rlişvet alan, komisyon bölüşen, çıkarları sıra ile pay eden kuyruğa girip sırasmı bekleyen denetim örgütünü ortaya çıkarmaktadır. Bu şekilde değişik kontrol ve onay makamları ve bunların yanı sıra özel serc i fıkal ı , benzeri lisanslı teknik elemanları nedeniyle aracı kurulları ortaya çıkmış olduğundan sistemin getirdiği zararların faturalarım en çok Türk müteahhitleri ödemektedir. Nitekim müteahhitlerimizin Rusya'daki sözleşmeleri nde bir cümle ile atıf yaptığı SNIP şartnamelerinin ihalede ne getirip ne götürdüğünü bilmeden hizmet verilmesi sonucu yakın bir zaım,n içinde birçok müteahhicin ağzı yanacaktır. Bununla da kalmayıp bu yaklaşım ınüteahhitlerimizde yer aldığı süre içinde 2000'li yıl lara kalmadan Türk müteahhit ve mühendisleri kara listeye alınacak uygun hizmet veremeyecekleri tescil edilecektir. Buglin Rusya'da yapılaşma ve yerleşim de geçerli kuralları (SNIP'leri) bilen Rusya'da hizmet veren müşavirlik veya müteahhitlik kuruluşumuz hemen hemen hiç yok sayılır. Her tür SNIP'in zamanla değiştiği, yapı cinsine, büyüklüğüne, fonksiyonuna göre yorum ve uygulamaların farklı olduğunu bilen olmadığı gibi, bilmeden yapılan uygulamalarda dahi, dört beş değişik
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=