KALİTE SİSTEMLERİNİN GELİŞMESİ Bu sayımızdan itibaren kalite sistemleri ile ilgili bir yazı serisinin yayınına başlıyoruz. Yazı serisinin ilk bölümünde ön kalite sistemlerinin gelişimi ve JSO 'far hakkında kısa bilgiler verilmiştir. Yirminci yüzyılın başına kadar kalice kontrolu küçük bir işçi grubunun tam sorumluluğunda idi. Üretim bir uscanın nezarecinde bir veya birkaç işçinin herhangi bir fark göstermeden çalışması ile elde edilirdi. Ürünün spesifikasyon u, dolayısı ile kaliresi camamen ustanın bilgi ve kabiliyeci ve işçilerinin üzerindeki denetimine bağlı olacak meydana gelirdi. Yirminci asrın başında modern fabrika doğmuş oldu. İşçiler spesifik fonksiyonlara göre gruplaşarak nihai ürünün imalarını gerçekleşcirdiler. Tayloc'a göre bu grupların yaratıcılığı olmayıp sadece ana akrivireyi desceklediler. İşçiler sadece kendilerinden iscenilen görevi yapabilecek kadar eğiti ldiler ve bir lider onların eckinliklerini koncrol ecmeğe başladı. Bu liderleri biz formen diye canımlıyocuz. Kalite koncrolü formenin görevi olmuş ve "büyük sopa" diye çağrılan formenler daha iyi bir kalice ve hacca daha çok i.irecimin sağlayıcı ları olmuşlardır. Ürecimin artması coplumun cükerim toplumu olmasını desteklem i ştir. Birinci Dünya Savaşı'nda bu siscem cephane ve harp malzemelerinin remini için gelmişcir. Daha fazla formenlece ihciyaç olmuş ve dolayısı ile deneticilerin sayısı da arcmışrır. Formen ürecimin arcmasının ve iyi ile körünün ayrılmasının sorumlusu ol muştur. Kuruluşların büyüyüp gel işmeleri ile denerim bölümleri de meydana gelmişcir ve daha fazla denecici ihtiyacı doğmuşcur. Böylelikle baş denecçi mefhumu ortaya çıkmış tı r. Denerim bölümleri i.irecimin karşısında olup üst yönecim denecimle üretim arasında hakem görevi yapmaya başlamışcır. Kalite mi yoksa kantite mi daha önemlidir kararını vermek durumunda kalmıştır ki kararın ne yönde olduğunu rahmin ermek zor değildir. İkinci Dünya Savaşı, geniş ölçekli seri üretim gereksinimleri ile israristiki kalite koncrol teknikleri ile tanıştı. Bu, hakikatte denetim fazının, numune alma ve kontrol şemaları gibi istatiscik metotları ile sadece daha geniş çapca uygulaması olarak düşünülmel idir. Numune alma yöncemi %100 konccolün mümkün olmaması durumundan meydana gelmiş bir istatistik metot olarak kabullenildi. Her halükarda denecciler hala en mühim ka!ice kontrol elemanı olarak üretim alanlarında boy göscerdiler. Birçok istatistik fikirleri, proses kabiliyeti ve deney tasarımı gibi, bu dönemde meydana gelmekle beraber yöneticilerin pek o kadar alakalarını çekmemiş ve hala yeniliklere karşı isteksiz olarak bakmış lardır. 1950 ve 1960'larda artık herkes yüksek miktarda üretim yapıp sonra bunların içinden iyi ile kötüyü ayırmanın mantığını sorgulamaya başlamıştır. Bu sorgulama i nsanları hara sebeplerinin araştırılması ve önlenmesi hedeflerine yön lendirm iştir. Böylece haraların tanımlanması ve tekrar ermemesi için teknikler geliştirmeye başlanmışcır. Bu artık kalite siscemlerinin doğuşu olarak kabul edilebilir. Bu süreçte A.V.Feigenbaum toplam kalite kontrol terimini ilk defa kullanmıştır. Kalite gelişimini, kalite devam lılığını ve kalite için çeşitli gruplarla yapılacak eylemleri entegre edecek etkinlikte, pazarlama, mühendislik, üretim ve TESiSAT DERGiSi SAYI 18 Ati Giiııay Bİ RCET serviste en ekonomik değerleri elde edebilecek ve müşterinin cam memnuniyetini sağlayabilecek bir sistemdir. Feigenbaum, bir organizasyonun insanları arasında müşceri memnuniyecini sağlamak üzere kurulan koordinasyon ve çalışma metoclar ı n ı n ve geniş olarak bakıldığındaJaponlar'ın cekniklerinin kurucusu olarak kabul edilir. Feigenbaum'un fikirlerine uygun olarak ABD Savunma Bakan l ığı 1960'ların başında üç tane srandarc çıkarmış ve bunlara göre ihaleleri tanzim etmiştir. MIL-I-45208 Denetim s ıscemı gereksinimleri MIL-Q-9858 Kalite programı gereksinimleri MIL-C-4568 Kalibrasyon siscemi gereksinimleri 1960 sonlarına doğru, ABD Savunma Sanayi sarın alma politikasının tesirinde kalarak NATO kendi scandarclarını meydana getirdi. Bunların arasında en çok bilinenleri: AQAP 1: NATO Sanayi için NATO kalite koncrol gereksinimleri (Yayın rarihi 1 Mayıs 1968) AQAP 4: NATO Sanayi için denerim sistem gereksinimleri AQAP 6: NATO Sanayi için ölçme ve kalibrasyon gereksinimleri AQAP 9: NATO Sanayi için remel denerim gereksinimleri Bu scandarclar NATO'ya iş yapan m uh celi f müreahhider vası cası ile onların memleketlerine de yayıldı. Bazı ülkeler kendi nomanklarürlerine göre yeni düzenlemeler yaptılar. İngilcere 1970'lerin başında
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=