Tesisat Dergisi 18. Sayı (Kasım-Aralık 1995)

sistem ihtiyacını karşılayabilir. İki pompa birlikte 1 noktasında tek pompa debisinin iki mislini sağlamaktadır. Ancak üçüncü pompanın ilavesi O nok tasında debiyi % 12 daha arrırılabilmektedi r. Pompa verimleri şekil üzerine işaretlenmiştir. Bunun incelenmesinden optimum çalışma aralıklarını belirlemek mümkündür. Tek pompa scabil çalışma noktası 3'e kadar kullanılmalıdır. İki pompalı çalışma 2 noktasına kadar devam edebilir. 2 noktası verimlerin eşit olduğu noktad ır. Bu noktada çekilen güç farkı basma yüksekliğine rağmen eşittir. Paralel çalışan çok sayıda pompa ile kademeli olarak değişken debili sistemler yarat ılabilir. Bu şekilde gelişririlmiş ticari kontrol sistemleri mevcutrur. Böyle bir sı ralı kontrol Şeki l 6'da gösterilmiştir. Bu sistemde gidiş- dönüş arasındaki basınç farkı 6 P sabit rucu l makcadır. Sistemi kontrol eden iki yollu vanalar kısaldıkça kollektör arasındaki bypass devresindeki iki yollu motorlu vana açıl ma kta ve basınç farkını sabit rutmaktadır. Böylece pompalar sıra ile devreye sokulmakta ve çıkarılmaktadır. Basir sistemler için tek ve düz karekterli pompa yerine paralel çok sayıda pompa kullanmak düşük debiler bölgesi dışında büyük kazanç sağlamaz. Ancak değişken devirli pompa örneğinde incelendiği gibi, primersekonder devreli bölge soğurması ana dağıtım barlarında ve benzeri uygulamalarda ka rşılaş ılan düz karekrerli sistemlerde paralel pompalar iki Yollu Vana 11:iYoGu Vana \· kullanmak büyük yarar sağlar. 6.PARALEL DEĞİŞKEN DEVİRLİ POMPA BAĞLANTILAR/ Kuru rotorlu pompalara bağlanan frekans konvekrörleri pompadan bağımsızdır. Dolayısı ile bir sıra eşit pompadan herhangi birine kumanda edilebilir. Öre yandan değişken devir kabiliyetini doğuran frekans konvekrörleri motor gücü ile giderek daha pahalı olmaktadır. Bu nedenle büyük debili sistemlerde paralel eşit güçte pompalar kull a nılarak ve bunlardan sadece bir tanesini değişken devirli yaparak maliyeci düşürmek mümkündür. Ticari olarak 6 pompaya kadar paralel bağlanmış değişken devirli pompa grupları hazır paket olarak piyasada mevcuttur. Burada sıra ile pompalar devreye girmekte ve çıkmakta aradaki bölgede ise değişken devirli pompa sürekli debi kontro!Linü ge rçekleşti rmek te dir . Bu sistem sıcaklık, basınç veya bunların farkından kumanda alabildiği gibi, yukarıda sözü edilen paralel pompa karekteristiğinin avantajları nı da raşımakcadır. 7.POMPALARLA İLGİLİ PRATİK ÖNERİLER -Pompaların mekanik salmast ıralı olması iş sahibinin seçimine bırakılmalıdır. Eğer işletmede iyi bir bakım ekibi varsa normal salmasrıralar tercih edilmelidir. Mekanik salmasrıralar daha uzun ömürlü olmalarına ve bakım gerektirmelerine karşılık, kırıldıklarında mevcut personelle tamir edilmezler. Muclaka 10'C p0no, ı:;:;:;::::;:;::~;;::il<=ollelctOrO Şekil 6. İki Yollu Vana Kullanılan SistemlerdeKoLLektörler Arası Fark Basıncına Bağlı Olarak Pompaların Sıralı Kontrolu ilgili servis teşki lat ına gereksinim vardır. Bu da pompanın bir süre devre dışı kalmasına neden olm. -Mekanik salmasrıraların en büyük düşmanı kum ve ince yabancı maddelerdir. Bu nedenle özellikle sıcak sulu sistemlerde ilk 6 aylık mertebesinde bir dönemde normal salmastra kullanmak ve yabancı maddelerin çökelip filtrelendikten sonra mekanik salmastraların takılması tavsiye edilir. -Gelecekte büyük yük için seçilmiş pompalar, başlangıç döneminde uzun süre düşük yüklerde ça l ışacaksa; bu dönem için daha küçük çaplı bir çark ile çalıştırılabili r. Tam kapasite çarkıda gerekli zamanlarda kullanılmak üzere depoda saklan ı r. Çekilen güç çark çapının ki.ibü ile orantılı olduğundan büyük tasarruf sağlanı r. -Sabir devirli pompalar tamamen kapalı veya kapalıya yakın bir konumda uzun süre çalışmamalıdır. Aksi halde su aşırı ısınır. Sitemde pompaları soğuracak kadar minumum bir bypass debisinin dolaşma imkanı sağlanmalıdır. 8.ISIT/CI VEYA SOĞUTUCU SERPANTİN PERFORMANS/ Farklı su debilerindeki serpantin performansı ve bunun merkezi sisteme etki leri aşağ ıdaki tabloda verilen 6 tipik sulu sistem için Şekil 7'de göster ilmiştir. Bu şekilde ısı değiştirgec i yüzeyi ve akışkan giriş sıcaklığı sabittir. Tipik sulu sistemler kızgın su (HTW), sıcak su (LTW) soğutulmuş su (CHW) olarak seçilmiştir. Şekil 7'ye göre kızgın su halinde (HTW) kapasite ile debi arasında lineere yakın bir ilişki vardır. Böylece bu hal kapasitenin debi ile en kolay kontrol ed ilebi leceğ i durum olarak gözükmektedir. Tam tersine LTWl ise debi değişimine karşılık kapasite değişim cevabının en zayıf olduğu hale karşı gelmektedir. Debi tam yükün yarısrna düşürüldüğünde (%50), kapasite ancak ram yükün %90'rna indirilebilmektedir. Kapasiteyi yarıya indirmek için debiyi % 12'ye kadar düşürmek

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=