TEKNİK BİLGİ bir seviyeye yükseltilebilir. DCV sistemlerinde gerek ayırıcı sensörler gerekse hava numunesi alma noktaları düzenli olarak kulla nılmakta, içinde insan olan mahallerin birçoğuna yerleştirilmiştir. Terörist bir saldırı durumunda ise, strateji, binanın havalandırma sistemini dışarıdaki havadan gelen bir saldırıya karşı süratle izole etmek gibi oldukça farklıd ı r. Bu durum sensörlerin dizildikleri ağın, stratejik olarak HVAC dış hava giri şi ve/veya besleme ve emme hava kanallarına yerleştirilmelerini gerektirir, bu durumda sensörler havadan gelen toksin veya radyasyon parçacıklarını tespit edecek ve bina kontrol sistemine (BMS) derhal hava dağıtım sistemin kapatılması emrini vereceklerdir. Kasti olarak yapılan bir zehirli madde gönderilmesinde maksimum hasar meydana gelmeden algılanma şansını en aza indirmek için saldırının çabuk gerçekleşmesi gerektiğini varsaymak makul bir öngörüdür. Koruması olmayan bir binada zehirli maddeler HVAC dağıtım sistemiyle bina içine kolaylıkla ve süratle yayılacaklardır. Eğer ortalama havalandırma oranı sadece 4 ach (saatte hava değişimi-örneğimizde her saatte havanın 4 kez değişimi) olan bir iş yeri düşündüğümüzde, bu durumda binanın iç havası 15 dakikada tümden bozulacaktır. 1saat x60 dk/sa/ 4 ach = 1 hava değişimi / 15 dakika Eğer "ach" lO'a yükseltilirse ki bu bir mahkeme salonu için makul bir değerdir, bu durumda zehirli madde sadece 6 dakikada tamamen yayılmış olacaktır. 1saat x60 dk/sa/ 10 ach = 1 hava değişimi / 6 dakika Şekil 2'de ani olarak kapanan HVAC sisteminin toksinin tepe (pik) seviye konsantrasyonunu sadece havayı saatte 1 kez lach oranında değiştiren sisteme göre > %70 oranda azaltabildiğini görmekteyiz. İki saat sonra, iç mekanın toplam olarak zehirli ortama maruz kalması 1 ach ile çalışan sistemin "normal çalışması na[8]" nazaran hala yarısından daha azdır. Kirletici Maddelerin Tanımlanması Şimdiye kadar bazı saldırıya aday özellikteki binaları belirledik ve iki tip havalandırma sis50 Tesisat Dergisi Sayı 178 - Ekim 2010 2.5 • HVAC Aç,k (1.0 ACHI O 0.2 0,4 0.6 0.8 1.2 1,4 1.6 1.8 Zaman (saat) Şekil 2. İç mekan havasındaki zehirli madde yoğunlukları üzerinde hava değişim oranının etkisi. 600 ~-----------~ 500 +-------k-tt-+t--c-Hı!------i ~ Q. Q. 400 +--- - --------t----=l 300 +-,-~~~~~~~~~~~__,., 12:00 AM 6:00 AM 12:00 PM 6:00 PM 12:00 AM Şekil 3. 24 saatlik bir zaman dilimi içindetipik C0 2 dış hava seviyesi. (OA= Dış hava) temi yönetimi için genel stratejileri belirledik, donanımın (ve bunları destekleyen yazılımı n) özelliklerini de incelemememiz gereklidir. Şüphesiz bulardan ilk incelenecek eleman sensörlerdir. Çok parametreli bir DCV sistemi için başlangıç olarak algılanacak kirletici maddeleri belirlememiz gerekmektedir. C01 seviyelerin in insanların metabolizma faaliyetleriyle bağlantısı olduğu uzun zamandır bilinmektedir, bu nedenle iç ortamdaki kirletici maddelerin önemli bir kısmının seviyesi yerine i nsanların faaliyetleri güvenili r olarak koyulabilir. Klasik DCV stratejisinde, C01 tüm ortamda bulunan insan kaynaklı biyo kirleticiler yerine kullanılabilir. Bu nedenle C0 1 orada bulunanların hem sayıca hem de faaliyet olarak seviyelerinin bir temsilcisidir ve dış ortamın havasıyla havalandırma oranını dış ortamda bizi çevreleyen C01 seviyesine göre sabit bir C01 seviyesi farkını muhafaza etmek için oransal olarak ayarlamak maksadıyla kullanılabilir. Dış havadaki C0 1 seviyeleri sabit olmadığından hava landırma kontörü ortamdaki havalandırma oranını sürekli olarak ayarlamalıdır. Şekil 3, 24 saatl ikbir zaman dilimi içinde tipik bir dış hava C0 2 seviyelerini göstermektedir. Ticari (ve aynı zamanda laboratuar) seviyesinde birçok iyi C0 2 sensörleri yayıcı olmayan kızılötesi teknoloji kullanırlar. Herhangi bir ışık kaynağında olduğu gibi hassasiyet değişebilir ancak ± 75 ppm görülmedik bir seviye değildir. İnsan kaynaklı olmayan algılanması gereken kirleticileri içinde (özellikle belirtilmeyen) Uçucu organik bileşenler (V0C) bulunur. Bunlara tipik örnekler; boyalarda, lak kaplayıcılarda ve boya sökücülerde, temizlik maddelerinde, bulaşıcı maddelerde, inşaat malzemeleri ve mobilya, halı gibi aksesuarlar, fotokopi ve yazıcıla r gibi ofis malzemeleri, grafik ve sanat için kullanılan malzemelerde bulunanlar ve depolanmış yakıt ve otomotiv ürünlerinde bulunanlar, büyüklükleri çap aralığı olarak :c; 2.5 µm (PM 2.5) arasında olan solunabilir küçük parçacı klar ki bunlar arasında küçük aerosol (örneğin deodorantlar) parçacıkları bileşenleri söylenebilir ve bunlar uzun süredir enfeksiyonun birinci derecede taşınmasına yardım eden etmenler olarak bilinmektedir ve C0, 35 ppm in üzerindeki konsantrasyonları insanlar üzerinde belirli semptomlar oluşturabilir ve 3.200 mppm üzerindeki konsantrasyonları öldürücü olabilir (halen yürürlükte olan Meslek Güvenliği ve Sağlığı İdaresinin (0SHA) belirled iği C0 için müsaade edilen maruz kalma sınırı 50 ppm9 dir. Bu uygulamalar için V0C sensörleri genel olarak metal dioksit yarı iletkenler (M0S), fotoiyonizasyon detektörleri (Pi D) veya bunların ikisinin kombinasyonudur. Fotoiyonizasyon detektörleri küçük bir kalibrasyon ara lığında daha
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=