MAKALE pompanın özgül hızına dayanan eksenel yük katsayısı yardımı ile hesap yapmaktadır. 3. Eksenel Yük Dengeleme Teknikleri STANDART ÇARK DENGELENMİŞ ÇARK Eksenel yük dengeleme teknikleri, pompa (çark) tipi, mekanik ve ekonomik faktörler ve istenen performans karakteristiğine göre değişiklik göstermektedir. Pompalarda eksenel yükü dengelemek amacıyla dengeleme tamburu, dengeleme diski, arka aşınma bilezikleri ile dengeleme delikleri, basit radyal arka kanatçıklar, karşılıklı çarklar veya bunların birleşimi (kombinasyonu) kullanılmaktadır[l]. Eksenel yük bu metotlardan biri ile dengelenmeli ve böylece pompanın yatırım maliyeti azaltılma lı , mekanik sorun ların önüne geçi lmelidir. Şekil 4. Dengeleme Delikleri ve Dengeleme Halkası[?]. Karışık akışlı dik milli pompalarda eksenel yükü dengelemek için ku llanılan yöntem, dengeleme halkası ile birlikte çarkın arka yüzünde dengeleme delikleri kullanmaktır (Şekil 4). Dengeleme halkaları yüksek basınç etkiyen yüzey alanını azaltır ve eksene! yükte düşmeye sebep olur. Bazı uygulamalarda dengeleme halkası karşısında, sabit parçalar üzerinde aşınma bileziği de ku llanılır[?]. Çark üzerine delik açıldığında kaçakları önlemek amacıyla radyal boşluk önem kazanmaktadır. Deliklerden geri dönen kaçak debi ana akışla karşılaşarak ana akışta bozulma yaratı r Kaçak debi aynı zamanda pompanın hacimsel verimini düşürür. Pompa boyutuna ve çark kanat sayısına bağlı olarak delik sayısı 4'ten 8'e delik çapı 3 mm'den 30 m'ye değişir[4]. 4. Testler ve Sonuçlar Bu ça lışmada, eksenel yük ölçümleri yük hücreleri (load celi) kullanılarak yapılmıştır. Ölçülen büyüklüklere ait belirsizlikler ve salınımlar standartta tanımla nan limitler dahilindedir[8]. Testler değişik çark kombinasyon ları ile tüm çalışma aralığında yapılmıştır[6]. Radyal Klerans 20 ,o 60 80 100 120 140 160 180 200 • Dengeleme deliksiz, dengeleme halkalı çarlctar ■ KSB • OICMAS • LAZARKIEWICZ • HA.O Bu çal ışmada eksenel yük ölçümleri, dört ayrı çark kombinasyonu (birleşim i) ile yapılmıştır. • Dengeleme halkalı ve dengeleme deliksiz çarklar • Dengeleme halkasız ve dengeleme deliksiz çarklar • Dengeleme halkalı ve dengeleme delikli çarklar • Dengeleme halkasız ve dengeleme delikli çarklar Değişik boyuttaki delikler çarkların arka yüzlerine delinmiştir. Verimdeki düşme ve diğer yapısal-mekanik nedenler en büyük delik çapını belirlemektedir. Testlerden sonra eksenel yük ölçümleri değişik yaklaşımlarla ve sayısal sonuçlar ile karşılaştırıl m ıştı r. Pompa basma yüksekliği karakteristikleri tüm testlerde oldukça yakın gözükmektedir. Şekil 5. Eksenel Yük için Test, Yaklaşımlar ve HAD Karşılaştırmaları [6]. Şekil 6. Dengeleme Halkası Boyutları[6]. 128 Tesisat Dergisi Sayı 178 -Ekim 2010
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=