MAKALE lamalı bir boru, top layıcı olarak kullanılmıştır. Yansıtıcı parabolik yüzeyin boyu 145,5 cm, eni 114 cm, çevresel uzunluğu 134 cm ve odak uzakl ığı 28,5 cm olacak şekilde planlanmıştır. Çalışmada yansıtıcı olarak iki farklı malzeme incelenmiş ve karşı l aştırılması yapılmış, kolektör verimine etki eden tasarım parametreleri incelenmiştir. Yeşilata (1990), güneşin hareketini izleyen parabolik oluk tipi güneşin yoğunlaştırıcısının tasarımını ve imalini gerçekleştirmiştir. Yoğunlaştırıcının ısıl veriminin belirl emesinde ku ll a nılacak bir deney düzeneği oluşmuştur. Bu deney düzeneğini kullanarak imal edilen güneş yoğunlaştırıcısının ısıl verimini h esaplamıştır. Pinazo ve ark. (1992), parabolik oluk tipi yoğunlaştırıcıda güneş ışınımının gelme açısının analizlerini yaptılar ve geliş açıları için analitik bağıntılar elde ettiler. Parabolik oluk tipi güneş yoğunlaştırıcılardan elektrik üretmek için dünyada pek çok santral kurulmuştur. Bunların başında; Amerika California Mojave çölündeki SEGS yaklaşık 20 yıldır çalışmaktadır. 9tane santralleri bulunmaktadır. Tablo l 'de SEGS'deki 9 santralin özellikleri verilmektedir. Acciona Nevada Solar üne 260 milyon Amerikan doları bütçesiyle kuru ldu. Nominal kapasitesi 64 MW maksimum kapasitesi 75 MW'tı r. İspanya'da bulunan Andasol ise 50 MW kapasitedir. AB raporuna göre yı lda 3589 saatte toplam 179 GWh üretim yapmaktad ı r. Sistem güneş olmadığı zaman geceleri de erimiş tuz sayesinde çalışmaktadır. 7. 5 saat yetecek erimiş tuz deposu vardır. 2. Parabolik Oluk Tipi Güneş Kollektörleri Tablo 1. SEGS Santrallerinin Özellikleri [2] Kuruluş Kuruluş Net Türbin Santral Kapasitesi Yılı Yeri (MW) SEGS 1 1984 Daggett 14 SEGS il 1985 Daggett 30 SEGS 111 1986 Kramer Jtc. 30 SEGSIV 1986 Kramer Jtc. 30 SEGS V 1987 Kramer Jtc. 30 SEGS VI 1988 Kramer Jtc. 30 SEGS VII 1988 Kramer Jtc. 30 SEGS VIII 1989 Harper Like 80 SEGSIX 1990 Harper Like 80 kip sistemi, parabol yüzeyi taşıyan taşıyıcı sistem ve emici boru içerisinden geçen ısı transfer akışkanından oluşmaktadır. Güneşten gelen ışınlar parabol şekli ndeki yansıtıcı yüzey ile emici boruya yoğunlaştırı lır. Gelen ışınlardan dolayı emici boruda oluşan ısı da içinden geçen akışkana aktarılır. Sistemin hedefi güneşten gelen ışınların büyü k bir bölümünün emici boruya yansıtı larak en az kayıpla ısı transferi akışkan ı na geçirilmesi. Bu yüzden parabolik ya n sıtıc ı olarak kullanılacak yüzey malzemesinin yansıtıcılık katsayısı yüksek, tutucu luk katsayısının düşük olmalıdır. Parabolik oluk tipi güneş kolektörlerinde yansıtıcı yüzey olarak daha çok aynalar kullanı lmaktadır. Bunun yanında gümüş, altın ve alüminyum yansıtıcı yüzey malzemesi olarak kullanılmaktad ır. Bu malzemeler içinde gümüş çok paha lıd ı r, ancak yansıtıcılık oranı yüksektir. Altının yansıtıcılık değerleri düşük ve pahalıdır, bu yüzden pek tercih edilmez. Alüminyum yüzey malzemeleri nin yansıtıcılık değeri ortalama seviyelerdedir, diğer malzemelere göre daha ucuzlardır ve toz, dolu taş gibi dış etkilere karşı daha hassastırlar. Aynaların yansıtıcılık değerleri de orta seviyelerde olmasına karşın şekil verilme kabiliyetleri daha zor, k ı rılganlı kları yüksek ve ağırlard ır. Ka pl adı ğı Akışkan Ortalama Elektrik Alan Sıcaklığı Üretimi 1998-2002 (m'l ( °C) (MWhl 82,960 307 16,500 165,376 316 32,500 230,300 349 68,555 230,300 349 68,278 233,120 349 72,879 188,000 391 67,758 194,280 391 65,048 464,340 391 137,990 483,960 125,036 Tablo 2. Bazı Yansıtıcı Malzemeler ve Yansıtma Oranları (3) Yansıtıcı Yüzey Malzemesi Yansıtıcılık (pl Gümüş 0,94 ±0,02 Altın 0,76 ±0,03 Alüminyum kaplı akrilik 0,86 Alüminyum 0,82± 0,05 Bakır 0,75 Arkası gümüş kaplı su beyazı 0,88 cam (Ayna) Özel cila lanmış ince 0,88 alüminyum tabaka (Alanod) lektörlerin iki boyutlu görünümü ve önemli değerleri Şekil 2'de gösteri lmiştir. Parabolik oluk tipi güneş kollektörlerinin genel parabolik yüzey denklemi aşağıda veril miştir. xı y=- 4/ (2.1) x ve y eksen lere olan uzakl ıklar, f ise odak uzaklığıdır. Kenar aç ı sı[4] ; (2.2) olarak tan ı mlanır. Yansıtıcı yüzeyin herhangi bir noktasındaki Parabolik oluk tipi güneş kollektörleri yoğunl aştı rı cı sistemler içinde en yaygın olarak kul l an ı lanıd ı r. Sistem parabolik bir yüzey, 2.1. Matematiksel Formüller yerel yansıtıcı yarıçapı aşağıdaki gösterilParabolik kollektörlerin performans he- miştir[4] . parabolün odak noktasında yer alan emici sapları yapılmadan önce sistemin boyutboru, emici boru çevreleyen cam örtü, ta- landırılması gerekmektedir. Parabolik kol112 Tesisat Dergisi Sayı 178-Ekim 2010 r =__3.j__ 1 + cos0 (2.3)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=