Tesisat Dergisi 175. Sayı (Temmuz 2010)

1. Bağlantı noktası il. Sayaçlar 111. İhtiyaç fazlası enerji MAKALE Fotovoltaik üretim tesisinin sayacın bulunduğu nokta itibariyle dağıtım sisteminin gerilim seviyesi ve frekans düzeyi (50 Hz) ile uyumlu olmalıdır. Akım gerilim harnıonikleri ile fliker etkisi bakımından diğer dağıtım sistemi kul lanıcılarına olumsuz etki yapmamalıdır. Üretim tesisi, şebeke kaybı veya dağıtım sisteminde bir kısa devre arızası oluşması durumunda dağıtım sistemi ile bağlantısı kesilecek ve dağıtım sistemine kesinlikle enerji vermeyecek şekilde tasarlanmalı, kurulmalı ve i şletilmelidir. Üretim tesisinin dağıtım sistemine bağlantısının , dağıtım sisteminin topraklama sistemine uygun olması gerekmektedir. 100 kW ve üzeri kurulu güce sahip üretim tesislerine, bağlantı noktasındaki gerilim, aktif ve reaktif güç ve bağlantı durumuna ilişkin verilere dağıtım şirketinin erişebilmesi amacıyla görüntüleme ve izleme sistemlerinin kurulması gerekebilmektedir. Üretim tesisinin bağlantısında kullanılan bağlantı hatlarının ve teçhizatının aşırı gerilim darbelerine dayanıklı olması ve bağlanılan sistemin nominal geriliminin 2,2 katına sürekli dayanabilecek yapıda olması gerekmektedir. 1. Bağlantı noktası Üretim sisteminin kurulu gücünün 100 kW ve üstünde olması halinde, bu tesisler YG (Etkin şiddeti 1000 volt üzerindeki gerilim) seviyesinden dağıtım sistemine bağlanır. Kurulu gücü 100 kW'ın altında ise AG gerilim seviyesinden dağıtım sistemine a. Şebekeye Bağlı Akülü Sistem Cıilı<,llood S<ı>Panoi bağlanır. Ancak bu tesisin, dağıtım şirketi tarafından yapılacak teknik değerlendirme sonuçlarına göre YG gerilim seviyesinden dağıtım sistemine bağlantısı yapılabilir. AG (Etkin şiddeti 1000 volt ve altındaki gerilim) sevisinden bağlanacak üretim tesislerinin toplam kapasitesi, bu üretim tesislerin bağlı olduğu dağıtım transformatörünün gücünün % 20'ini geçmemesi gerekmektedir. YG/AG dağıtım transformatöründe yı llık ortalama yüke ilişkin bir yıllık ölçüm bilgisi bulunmaması halinde, üretim tesisinin kapasitesi, bağlanacağı dağıtım transformatörünün gücünün % 15'ini geçmemelidir. AG'den bağlanacak üretim tesisinin başvuruda beyan edilen kurulu gücünün 5 kW'ın üzerinde olması halinde, üç faz üzerinden dağıtım sistemine bağlanmalıdır. Bağlanılacak noktanın kısa devre akımının, bağlanacak üretim tesisinin nominal akımına bölümü ileelde edilecek bağlanabilirlik oranının ; kurulu gücü 500 kW'a kadar olan fotovoltaik (PV) güneş enerjisine dayalı üretim tesisleri için l00'ün üzerinde olması gerekmektedir. Dağıtım şirketi, üretim tesisi ve bağlantı sisteminde yapılan bakım test ve deneylerin uygunluğunu denetlemelidir. il. Sayaçlar Üretim ve tüketim tesislerinin aynı mekanda bulunması halinde, bağlantı anlaşmasında belirlenen yere çift yönlü ölçüm yapabilen sayaçlar ta kılmalıdır. 111. İhtiyaç fazlası enerji Dağıtım şirketi, tüketim tesislerince tüketilen elektrik enerjisi miktarının tespiti ve Main Stfvıct p..,ı F'l"'1ay faturalandırılması sırasında üretim tesisinde üretilerek dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi miktarını tespit etmelidir ve sisteme verilen ihtiyaç fazlası enerji, yapılacak olan elektrik alım anlaşması çerçevesinde dağıtım şirketi tarafından satın alınmalıdır. Ülkemizde 500 kW gücün üzerindeki yenilenebilir güç sistemleri lisans verildikten sonra devreye a lındıkları için kayıt altında tutulabilmektedir. Diğer taraftan yukarıda belirtilen hususlar dikkate al ındığında şebekeye (iletim ve dağıtım hattına) bağlanan 500 kW gücünün altındaki yenilenebilir güç sistemleri lisans muafiyetinde oldukları için şebekeye bağlantılarının kayıt altında tutulması son derece önemlidir. Büyüklüğüne bakılmadan iletim veya dağıtım sistemine bağlanan tüm yenilenebilir güç sistemleri kayıt altında tutulmalı, kurulu güçlerine göre üretecekleri enerji miktarı önceden tahmin edilmeli ve gerçekte ürettikleri enerji değerlendiril melid ir. Avrupa Birliği ülkelerindeki örnek sistemlerde yenilenebilir enerji kaynaklarının şebekeye bağlantısı ilgili iletim ve dağıtım şirketleri kontrolü nde gerçekleştiri lmektedir. Tüm bu sistemlerde üretim sayacının çıkışı, ilgili dağıtım veya iletim şirketi yetkilisi tarafından şebekeye bağlanmakta ve ulusal veri izleme sistemine girilmektedir. Örneğin Avustralya'da fotovoltaik sistemlerin şebekeye bağlanması için dağıtım şirketi ile üretim tesisi sahibi tüzel veya gerçek kişi arasında; "Şebeke Bağlantı Anlaşması" ve "Güç satın alma anlaşması" imzalanmaktadır. Böylelikle fotovoltaik üretim tesisleri nin şebeke bağlantısı kayıt altına alınmış olmaktadır. OCIAC lıweıter MaiıSer.iaı Panel IJllily b. Şebekeye Bağlı Aküsüz Sistem Şekil 3. Akülü ve Aküsü z Fotovoltaik Sistemlerin Şebeke Bağlantı Şeması [7) 104 Tesisat Dergisi Sayı 175 - Temmuz 2010

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=