verimleri günümüzde %80-85 civarına kadar çıkarılabilmektedir. Ancak çimento fabrikalarında olduğu üzere tozdan kaynaklanan aşı lı nkinndeüdeşnmiyelsei, mtoazlzeymapenin mukaveme ntmdae,ğseırcl earki ışması, çevresel kuvvetler gibi faktörler de tasarımda dikkate alınmalıdır. Optimum bir tasarım elde edildikten sonra bunun k(ConomtropluutaiçtiionnaŞleFkil l'de gösterildiği üzere CFD l rak nihai karar ver u ili i r d . Y D u y k n a a r mıdiac sb)e lai rnt ial dl iizğii şyeakpiılldae ölçümü yapıldıktan sonra mal sahibi tarafından onaylanıp siparişe bağlanan ve imalatı yapılarak halen çalışmakta olan iki fanın imalat öncesi ve a so ş n a r ğ asındaki değerler ve elde e dilen tasarruflar ıda iki örnekte açıklanmıştır. 6. Sonuç Eihntieyrajicıvneariumylgiğuin ibçiinçimfadnelatra,sasrislatenm v e prosesin ı lai dniar .l iMz i evvec uö tl çfüamnllearr dyaa öp n c e l i k l e m epv ci mu tadl uerdui lmmuen ılarak tasarruf potansiyeli belirlenmelidir. Günümüz teknolojisinde fanın cinsine bağlı olarak %70-85 arası ğs ei mr l ue lrai seyl do ne l aert ım ve ek md iüğme rk übni ldgüi sr.a yBaunr n d u a p nr v o e i g ç r r i i n a m m C d l F a e D r ı di l ea teanndl aürs tor pi dt ei mk ii z2e0 e0d ikl We b'inl mıne kützeedr ii rn. dBe ku i kgaüpçsl ea rmd e fonların öncelikle incelenmesi yararlı olacaktır. Tekrarlamak gerekirse iyileştirme potansiyelinin Uygulama Örneği 1 Bir çimento fabrikası ta rmaofıtnodran bir filtre fanında değ iştırilmeden y i( a n ş a k c e p ım e b ıl l e ı e p k n ç e m e d k y e e il a n s e p i r ı e l t y a k a a m ) l e k a p l d a y eş a e b ı c k d i a il ğ a m a r ın t y iş ı ı n ş n ı ı ht ier . s aTpa lraarf dı ma ı z csaa dyeacpeı l a nr o töonr Öd un rcuemk i İdyui lreuşmt i r i l m i ş � 2 i ? ... .§ � � w C 400 320,000 400 463,000 Şekil 1. Fanlarda CFD simulasyonu. nedenleri; emniyet faktörü ve kapasite artırım düşünceleri nedeniyle sisteme uygun fanı çilmemiş olması (genellikle büyük fan sençimsei), tasarı mama m sı ,s üzraemc iannd ei çvi enrdi me l fi loi ğni lna ryıne t evrei nr icmel isl iakğl el ar innai n azalması ve proses ihtiyaçlarının değişmesidir. Enerji verimliliğinin artırılmasında fana ilave olarak tahrik sitemi (kayış kasnak varsa kapline dEöFnFlmme),oteolerkkturilklanmotoru (örneğin 90 kW'a kadar ımı ğişken debili sistemle)rdveepkaornatlerol lişsltertamteeji,lefrrei k(adnes V, t'. � .§ ''"' � I ı:ı .;; � � Q, � ,5! 220 210 220 210 � E ·;:: � 60 82 � ·;:: � � ::E 994 994 BMuDFuyegntuelagmrea fabbir rikasındaki kurut BmuaratadnaıdırF. irma c a , kapasite değişik liği olmadan şe eba lzeeakklett drı liıekpns e l a çzgae kü/ t icı ll üea nn mayacağının inceti ne vme rot öl arrüa ku yegl eu laa lmın a m la a r l ıı)dıdra. önemli olup konu sisKaynaklar [11 Çakmanus, i., "Endüstriyel Fanfar: Tasarım, İmalat ve Enerji Verimliliği. Türk Tesisat Mühen disleri Derneği Yayınları, no:23, Ankara, 2009. ■ Bu makale, 12-13-14 Mayıs 2010 tarihleri arasındayapılan 16. Uluslararası Enerji ve Çevre Fuarı ve Konferansı'nda bildiri olarak sunulmuştur. '" ·� � V, � .; 'iil " ... )� � m E !. B u, :ı. " ı:ı e ? j ·;:: " .;; � � m ... .§ � ,:, ,:, 1 � � :g E � m� Q, � ·;:: �� w C ,5! � ::E Önceki 1600 443,000 630 180 58 1000 1411 dİyuilreuşmtirilmiş 1600 540,000 500 180 81 1000 970 durum değiştirilip verim artışı sağlanarak fan kapasitesinin 320.000 m3/h'den 450.000 m3 bif maa nğa/ h d l l a a e ' n e t b d v i ç s e ık ı i k m n t a a i r n o n ı nl 4 a s t b a o 6 j i n 3 lı er act ae dmğ ieathameysll aı antpam/ saıaşnr tmı ımr . ı şFtvaıer b. CrFi FkaabDryiaek ntakai blliiulzel rhe ri eii lsye aabppi rlı all di rk ıı tkoet nayanaypsl ıaol aynnı rpaöslrçi opütaomrri duş nee .000 m3/h olduğu belirlenmiştir. Yapılan hesap sonucunda fan vveerriimmianritnış%ı 8sa2ğ olaldmuğaku sbuerliertlieynlemdişetbiri. öBnircbeakşi kdauirfuamdea igleörme otor gücü artırılmadan %45 civarında artırıl mıştır. Fanın iyileştirme öncesi ve sonrasındaki değerleri aşağıda verilmiştir. Fan tipi: Tek emişli, santrifüj, filtre fanı lenmesi istenmiştir. Yukarıda belirtildiği üzere bu uygulamada da iyileştir me öncesi ve sonrasında fabrika sahasında debi, statik basınç, şebekeden g çe ü k c i ü len akım, voltaj değerleri ölçülmüştür. Böylece mevcut fanın hidrolik , db iel gyi laeprşı eal abşbae iğkl eeı dcdaeeknv aeçrr eitlıkşmi l bieşentliire.rlleekntmr i ikşst ei rl. gMü çe vi lceu ft avne vi ye ri liemş it ihr iel ms ai şp l da un raur ma ka viel irşi kmi n Tasarruf: Aynı motorgücü ile yukarıda belirtilen oranda hava debisi artışı sağ lsaanamt çışatlırış. tBığuı dveeğeenreyrajikmlaaşliıkye1t6in0ink0Wgüce karşılık gelmektedir. Fanın yılda 7000 .18 TUkWh olduğu kabul edilirse yıllık para sal tasarruf(160 kWx7000 hx0.18 TUkWh = J 201.600 TL/yıl olmaktadır. Bu işin ilk yatırım bedeli ise yaklaşık 90.000 TL olmuştur. Buna göre basit amortisman süresi (90.000/201.600=) 6 ay olmaktadır. Bu fan Haziran 2009'dan bu yana %82 civarında bir verimle çalışmaktadır. 7 4 Tesisat Dergisi Sayı 173 -Mayıs 2010 Tasarruf: (1411-970=) 441 kW olmaktadır. Fanın yılda 7000 saat çalıştı ğı ve enerji maliyetinin yine 0.18 TL/kWh olduğu kabul edilirse yıllık parasal tasarruf (441x7000x0.18=) 555.660 TL/yıl o/maktadır. Bu işin ilk yatırım bedeli ise yaklaşık 150.000 TL olmuştur. Buna göre amortisman süresi 4 ay çdaalnı şdmaahkat akdı sı ra (oş /emb ea kk et addeınr . çBeuk iflaenn Kg aü sçı my a 2k l0a0ş ı9k' d9a7n0 bkuWyçaenkambeekl itretdi l iern) v e r i m l e .
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=