GÜNCEL sorumlu olan Rusya ve yüzde l,5'Iik paya sahip Avustralya'nın imzalamaması sonucu uzun yıllar yürürlüğe girememiştir. 2004 yılındaki taraflar toplantısında Rusya'nın protokolü onaylamasıyla da, 16 Şubat 2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Sözleşmede (UNFCCC) ülkeler yükümlülüklerine göre farklı eklerde listelenmiştir. Ek-1 listesinde Avrupa Birliği'nin tek bir ülke olarak değerlendirildiği 41 adet OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) üyesi olan sanayileşmiş ülkeler ile ekonomileri geçiş sürecinde olan ülkeler yer almıştır. Ek-2 listesinde ise hepsi OECD üyesi olan ve Ek-1 listesinde de yer alan 24 ülke bulunmaktadır. Ek-1 listesindeki ülkelerin, sera gazı emisyonlarını azaltma konusunda öncü olmaları beklenmektedir. Ek-2 listesindeki ülkeler ise, gelişmekte olan ülkelere İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi kapsamında yapılacak projelere finansman sağlamak ve bu ülkelere yardımcı olmakla yükümlüdür. Ek-1 dışı ülkeler ise çoğunlukla gelişmekte olan ülkelerdir. Türkiye, Ek-1 ülkesi olup; 26 Ağustos 2009 tarihinde de KP'ye taraf olmuştur. Türkiye sayısal bir azaltım hedefi olmadığı için Ek-B ülkesi değildir. 2012 yılına kadar herhangi bir azaltım sorumluluğu bulunmamaktadır. 9 Kasım 2001 tarihinde (COP7) Marakeş'te alınan 26/CP.7 numaralı karar ile taraflar, "Türkiye'nin özgün koşulları ile diğer Ek-1 ülkelerinden farklı bir pozisyonda bulunduğunu" tanımaya davet edilmektedir. Kopenhag Gündemi Bella Center'da iki hafta boyunca yürütülen müzakerelerin ana başlıklarını; • Emisyon hedefleri, hedef yılı ve azaltım gerçekleştirilecek referans yılını içeren Azaltım-mitigasyon • İklim değişikliğinin getirdiği çevresel, sosyal ve ekonomik etkilere adaptasyonu sağlayacak Adaptasyon • Teknoloji Transferi, • Finansman oluşturmuştur. İlk hafta Kyoto Protokolü geçici çalışma grubu (AWG-KP) ve Uzun Dönem İş Birliği geçici çalışma grubu (AWG-LCA) eksenlerinde yürütülen müzakereler, gelişmekte olan ülkeler, Çin, AB ve ABD arasındaki diyaloglar neticesinde kilitlenmiş, daha sonra ABD ve anahtar ülke 7 4 Tesisat Dergisi Sayı 170 - Şubat 2010 konumundaki Çin, Hindistan ve Brezilya gibi ülkelerin 18 Aralık Cumartesi gününe sarkan kapalı grup toplantıları sonucunda ancak bir mutabakat metni -Copenhagen Accord- ile sonuçlandırılmıştır. Müzakerelerin kilitlenme aşamasına gelmesinin en önemli nedenlerinden birisi, ABD'nin Kyoto Protokolü'nü tanımaması, gelişmekte olan ülkelerin (G77 ve Çin grubu) Kyoto Protokolü'nde elde ettikleri kazanımları yitirmek istememeleri olarak ortaya çıkarken, bu çekişmenin altında farklı mülahazalar da yer almaktadır. G77-Çin grubu, ABD'nin Kyoto Protokolü'ne, diğer AB ve sanayileşmiş ülkeler ile karşılaştırılabilir bir hedef vererek katılmasını talep ederken, Obama'nın açıklamış olduğu 2005 yılı seviyesinden yüzde l 7'Iik bir azaltımın aslında 1990 yılı seviyesinden yüzde 3 ila 4'Iük bir azaltıma tekabül ettiği bu durumun ise yetersiz olduğunu belirtmiştir. Diğer yandan Lord Nicholas Stern ve AB uzman grubunun yaptığı açıklamada ise, Çin'in söz verdiği gibi GSMH üzerinden yapacağı yüzde 40-45 azaltımı gerçekleştirmesine rağmen, ekonomisinin yüzde 8 büyümeye devam etmesi halinde emisyonlarını 2020 yılında iki katına çıkaracağı, 11,6 ila 12,6 milyar tona ulaşacağı analiz edilerek, bu artışın 2020 yılına kadar AB ve ABD'nin beraber yapacağı azaltımların 3 ila 4 katına denk geliyor olması gerekçesiyle Çin'in azaltım hedefiyle yer almadığı bir anlaşmanın etkili olamayacağı görüşü vurgulanmıştır. AB ve ABD'nin uzlaşı içinde olduğu bir ortamda gerçekleşen ve uluslararası basında da tüm detayları ile yer alan bu diyaloglar incelendiğinde, Çin, Hindistan, Güney Afrika, Güney Kore, Meksika gibi gelişmekte olan ülkelerin de artık azaltım hedefi belirlemesi yönünde baskı altına alındığı görülmektedir. Müzakerelerde, gelişmekte olan ülkeler için İsveç 800 milyon avro, Danimarka 160 milyon avro katkıda bulunmayı açıklarken, AB'nin kısa dönem finansman için Brüksel'de 11 Aralık Cuma günü almış olduğu karar ile 2012 yılına kadar yılda 2,4 milyar avro olmak üzere toplam 7,2 milyar avro'luk finans paketi açıklam ıştır. Kopenhag Mutabakat Metni ile sonuçlanan müzakerelerde, gelişmekte olan ülkelerin uyum ve azaltım faaliyetlerinin finansmanı için 2010-2012 periyodunda 30 milyar dolar, 2012-2020 arasında (kaynağı ve ne şekilde kullanılacağı net bir şekilde tanımlanmamakla birlikte) yıllık 100 milyar dolarlık fonun harekete geçirilmesi benimsenmiştir. Müzakerelerde Türkiye Türkiye heyetinde; Çevre ve Orman Bakanı Sn. Prof.Dr. Veysel Eroğlu başkanlığında İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu üyeleri, ilgili kamu kurumlarının üst düzey yetkilileri, üniversiteler ve iş dünyasından oluşan 115 kişilik heyet yer alarak, müzakerelerde katılım sağlamıştır. Ayrıca TBMM Çevre Komisyonu Başkanı Sn. Haluk Özdalga, Başkan vekili Sn. Prof.Dr. Mustafa Öztürk'ün de dahil olduğu dört milletvekilimiz de müzakerelere iştirak etmişlerdir. Türkiye 14 Aralık Pazartesi günü, Taraflar Konferansı'nda bir ilk olarak İklim Değişikliği Stratejik Planı'nın sunumunun yapıldığı bir yan etkinlik gerçekleştirmiştir. 14-15 Aralık tarihlerinde Kopenhag Başkanlar Zirvesi'ne katılan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Sn. Dr. Kadir Topbaş "Kentler Faaliyetlerini Tanıtıyor" başlıklı oturumda Los Angeles, Taipei ve Riga belediye başkanları ile Yuvarlak Masa Toplantısı'nda yer almış,
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=