' ' Odamız, gözetim etkinlikleri içine ihtisas dernek faaliyetleri ile teknik dergilerin hizmetlerini de katmıştır. Ancak 30 -40 yıl bu sektörde çalışan hizmet ve üretimleri ile kendini kanıtlayan sektörün duayenlerine yaşam boyu uzmanlık belgesi verilmesi daha sağlıklı bir yaklaşım olacaktır. büyük bir haksızlık yaptığı görülür. Bu hak- yecek durumda olanlar) dikkate alındığında bu sızlığın önlenmesi için takip edilecek yöntem Oda'nın SMM komisyonları kanalıyla tasarımcı üyeleri takip etmesi ve belge vermesidir. Aksi halde hukuki bir başvuru Oda'nın bu tür hizmetlerini tamamen kaldırabilir. Diğer taraftan Odamızın üyelerinin sektörle ilişkisini özellikle SMM üyelerinin sektördeki faaliyetlerini kanıtlamak amacıyla onların kongre, sempozyum, konferans ve seminerlere katılımını sağlamak yararlı bir yöntem sayılabilir. Bu sistem genç meslektaşların sektör ile ilişkisini sergiler. Dolayısıyla üyelerinin çoğunluğu için yararlı olan bu yaptırımlarda deneyimli üyelerin zarargörmemesi sağlanmalıdır. Nitekim odamız bu anlamda kriterlerini genişletmiş, gözetim etkinlikleri içine ihtisas dernek faaliyetleri ile teknik dergilerin hizmetlerini de katmıştır. Ancak 30 - 40 yıl bu sektörde çalışan hizmet ve üretimleri ile kendini kanıtlayan sektörün duayenlerine yaşam boyu uzmanlık belgesi verilmesi daha sağlıklı bir yaklaşım olacaktır. •• Yaşlı ve Engelliler için Sağlıklı Yaşam Değerli Dostum Mimar Cengiz Beştaş TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi tarafından bastırılan "Herkes için Kent" isimli araştırma kitabını yılbaşı kartı ile göndermiş. Kendisine teşekkür eder, sağlık dolu mutlu yıllar dilerim. Ülkemizde Bakırköy Ruh Sağlığı, İzmir Yaşlılar Bakım Evi, Darüşşafaka İzmir Urla tesislerinin mekanik tesisat projelerini yapmış bir tasarımcı olarak, kitaptan Engelliler ve Yaşlılar hakkında çok şey öğrendim, bunları özetle sizlere sunmak isterim. Ülkemizde 2007 yılında 65 yaşını aşmış olan kişi sayısı 5 milyon mertebesindedir. Yaşlılarla birlikte bütün engelliler (kör, sağır, yürüyemeoran yüzde 12 oranına erişmektedir. Türkiye için bu rakam 9 milyon 550 bin kişi demektir. Engelli ve yaşlıların sosyal bağları azalır, toplu yaşamdan kopar; emeklidir. Başkalarına yük olma, hiç bir işe yaramama duygularına kapılırlar. Dolayısıyla yaşlılar fiziksel fonksiyonu kaybolan ya da yavaşlayan kişi sayılır. Yaşlıların bağırsak, böbrek hormonu dengesi, iskelet sistemi yıpranmıştır. Bütün uzuvları yorgundur. 80 yaşında zekaları ortalama 12 yaşındaki çocuk zekası mertebesindedir. Yaşlı ve engelliler için belirli ölçütler bulunmaktadır. Türkiye'de insanların ortalama boyları 1.66 m olarak saptanmıştır. Ayrıca bizim bacaklarımız gövdemize göre batıya oranla kısadır. Bu bakımdan engelli iskemlesi ve masalar farklı olmalıdır. Bu anlamda tekerlekli sandalye ölçüleri değişebilir. Bedensel Engellileri Güçlendirme Vakfı rehberlerinde bu ölçüler verilmiştir. Yaşlı ve engelliler için tüm odalarda konfor sıcaklığı 21 °C olmalıdır. Döşemeden ısıtma belirli şartlarda tercih edilmelidir. Yaşlılar hava akımından rahatsız olurlar, klima sevmezler, banyo döşemelerindeki engellerden kaçınırlar. Mekanik havalandırma yerine doğal havalandırmayı tercih ederler. Ancak kokulu yerlerde egzost havalandırmayı kabul edebilirler. Yaşlıların görme nitelikleri azalmış olup, bulundukları ortamda ışık gücü yüksek ve homogen dağıtılmalıdır. Odalarda bol priz olmalıdır. Kapı isimleri, ziller, telefon kabinleri aydınlık olmalıdır. Döşemelerin kaymaması gerekir. Halı en uygun seçimdir. Kapılar eşiksiz olmalıdır. Yaşlılar için yüksek yapılardan kaçınılmalıdır. Özellikle 1-2-3 gibi az basamaklar yerine rampa tercih edilmeli en çok on basamaklı merdivelerde dinlenme yeri düşünülmelidir. Merdiven basamakları en çok 15 cm olmalıdır. Merdiven genişliği 100, 110, 120 cm olabilir. Döner GÖRÜNÜM merdiven tercih edilmemeli, rampalarda eğim yüzde 6'yı geçmemelidir. İki katı geçen yapılarda asansör öngörülmelidir. Asansör temiz, iç ölçüleri en az 110 x 140 cm olmalıdır. Kabin içinde 85 - 90 cm yükseklikte tutunma ve oturma yeri olmalıdır. Asansör kapıları yavaş açılmalı ve sürgülü olmalıdır. Kumanda, buton yükseklikleri tekerlekli sandalye kullananlara göre yapılmalıdır. Kabin iyi havalandırılmalı ve homogen aydınlatılmalıdır. Bütün kapılar dışa açılmalı, kapı içlerine sürgü kilit ve zincir yapılmamalıdır. Kapılarda eşik olmamalı, ıslak hacimler meyilli yapılmalıdır. Kapılarda topuz yerine kol kullanılmalı, sürme kapı tercih edilmemelidir. Pencereler görüşü engellememeli, doğal havalandırma sağlanmalı, içten temizlenmelidir. Doğrudan güneş yerine gün ışığı tercih edilmelidir. Yaşlılar için ıslak mahaller en tehlikeli yerlerdir. Gerekli önlemler standartlarda verilmiştir. Sağlıklı kentlerin tasarımlarında engelliler ve yaşlılar için alınacak önlemler ön sırada olmalıdır. Yaşlı çabuk yorulur, taraklayarak yürür. Bu yüzden ayağını 14 ila 15 cm'den fazla kaldıramaz. Bu anlamda kaldırım yüksekliği en çok 15 cm olmalıdır. Ayrıca tüm halka açık binalarda engelliler için rampa yapılmalıdır. Kaldırımlarda kaplamaların kaygan olmaması gerekir. Alt yapı olarak döşemeden su, kanalizasyon, doğalgaz, elektrik, telefon kabloları nedeniyle sık sık kazılan yolların kaldırımı ve yolları bozmaması gerekir. Bu ulaşımların bir kanal veya bir galeri içine alınması gerekir. Günümüzde kentlerin yeşil alanları önemlidir. Özellikle sosyal, kültürel aktiviteler yayalara göre ayarlanmalıdır. Kaldırımlara park etme yasaklanmalıdır. Kaldırımlarda eğimli yüzeyler düşünülmelidir. Körler için yürüme kolaylığı sağlanmalıdır. Duraklar 6 nokta kurallarına uygun olmalıdır. Geçişlerde körler için müzikli ikaz yararlıdır. Bütün yapıların girişleri engelli hareketine uygun olmalıdır. Alışveriş merkezi kasaları, sinema, tiyatro gişelerinde giriş genişliği 90 /100 cm olmalıdır. Bugüne kadar sadece ıslak hacim önlemleri standartlarda belirtilen yaşlı ve engellilerin yaşam boyu uygulanabilir standartlar dikkate alındığı takdirde sayıları 7 milyon kişiye ulaşan engellilerimizin aramıza katılacağını dikkate almamız gerekir. ■ Tesisat Dergisi Sayı 170 - Şubat 2010 19
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=