ve çalışma şartlarından kaynaklanır. Film dolgu ve kule iç düzenek yüzeylerinde bu safsızlıkların oluşması, malzeme kayıpları ile bir likte, ısı transfer hızlarını olumsuz etkileyerek ısıl verimliliği azaltmaktadır [2]. Düzenli olarak ilave su (make up) eklenmesi çözünmüş maddelerin artmasına ve madde birikimi oluşma sına neden olur. Blöf kontrolü ve su şartlandırma tekniklerinin uygulanması bu sorunların görülme sıklığını en aza indirebilir [4]. 3. Korozyon Kontrol Yöntemleri 6 Etkili korozyon kontrolü için, doğru aralıkta pH 8 10 pH seviyeleri sağlamak ve sürekli dozajlarda Şekil 2. Yumuşak çelik üzerinde pH değerinin paslanmaya etkisi (31. kimyasal korozyon önleyici eklemek gerekir. Kimyasal korozyon önleyiciler, soğutma sistemi metal yüzeyleri üzerinde koruyucu bir film ya da bariyer oluştururlar. Önleyicilerin belirlenen dozajdaki kullanımı ile metal yü zeyler korunmuş olur. Korumanın devamı için, soğutma suyunun içinde sürekli olarak uygun dozajlarda korozyon önleyici bulunması sağ lanmalıdır. Tablo 1 'de, pasifizasyon ve önleyici dozaj düzeyleri sağlanması konusunda çeşitli örnekleri göstermektedir. Korozyon önleyiciler katodik, anodik ve genel film oluşturucu olarak sınıflandırılır ve anot, katot ya da tüm metal yüzey üzerinde koruyucu bir film yapısı meydana getirirler (5,4]. Tablo 1. Korozyon Koruma Kimyasalları Etkinlikleri Dozaj (ppm) Film Paslanma oluşturma Önleyici Başlangıç Koruyucu zamanı (gün) Katodik Önleyici Polifosfonat 40-60 (PO ) 10-20 (PO ) 5-6 Çinko 10-20 (Zn) 3-5 (Zn) 5-6 tuzları Polisilikat 40-60 (SiO ) 10-20 (SiO,) 10-12 Molibdat 40-60 (Mo) 5-20 (Mo) 10-12 Anodik Önleyici Ortofosfat 40-60 (PO ) 15-20 (PO ) 5-6 Ortosilikat 40-60 (SiO,) 10-15 (SiO ) 10-12 Bakır Paslanma Önleyici Tolitriazol 10-20 ITTA) 1-2 ITTA) 5-6 Su soğutma sistemlerinde, su ile temas eden metal yüzeylerde paslanma kontrolü için iki temel yöntem kullanılır: Kimyasal paslanma önleyicilerve soğutma suyu pH'ının artırılması. Şekil 2, yumuşak çelik üzerinde pH değe rinin paslanmaya etkisini gösterir. Galvaniz çelik soğutma kulelerinde, paslanmaz çelik ise boru sistemlerinde bulunabilir. Korozyondan 54 Tesisat Dergisi Sayı 167 - Kasım 2009 koruma bakımından soğutma suyu pH aralığı en uygun 8,0 - 9,5 aralığındadır; daha yüksek pH değerleri bakır için çok korozifetki yarataca ğından, yalnız başına pH değerinin artırılması, özellikle havalandırılmış (doymuş oksijenli) so ğutma suyu ile temas halindeki metallerin tam olarak korunmasını sağlamaz. Bu nedenle, kim yasal korozyon önleyiciler, soğutma kulelerinin metal parçalarının korozyona karşı korunmasını sağlarlar. Bir soğutma sistemi için öncelikli korozyonu önleme stratejisi, ısı eşanjöründeki me tallerin korumasının sağlanmasıdır. İkinci nokta ise, çelik boru korozyonunun önlenmesidir. Ayrı ca, galvaniz çelik 9,0'dan yüksek 6,0'dan düşük pH seviyelerinde korozyona uğrarlar (6). 4. Kule Su Şartlandırmasında Temel Denklikler 4.1. Buharlaşma, Blöf ve İlave Su Soğutma kulelerinin işlemi; buharlaşma, blöf ve ilave su arasındaki ilişki kullanılarak açıklanabilir. Sistem içinde sabit bir çalışma suyu bulunmasını sağlamak için ilave su, blöf suyu ve buharlaşma toplamına eşit olmalıdır [3, 4]. M=B+E (1) M = İlave suyu [kg/hl, B = Blöf kayıpları [kg/hl, E = Buharlaşma [m3/h) E = [Q / 100} xLJT [ (T - 1,6667) X km + 0,1098)} {2) O = Pompa debisi [m 3/h], ı:ıT = Kondenser giriş-çıkış sıcaklık farkı, T = Ortalama dış hava sıcaklığı [K], km = Bağıl nem sabiti Buharlaşma miktarı aşağıdaki ifade şeklinde de hesaplanabilir: f = 0,00085x 1,8 X Q X [T -T 7 knle, g kn!e, ç' 4.2. Derişim Çevrim Sayısı (COC) (3) COC, soğutma kulelerinde su kullanımı verimlili ğini tanımlamada sıklıkla kullanılan bir terimdir. COC tamamlama suyu miktarı ve boşaltım suyu miktarı arasındaki ilişkiyi gösterir. COC soğutma kulesi suyunun toplam mineral miktarının ta mamlama suyundaki toplam mineral miktarına ya da diğer çeşit su hacimlerindekine göre ölçü müdür. Yüksek miktar COC yüksek su kullanımı verimliliğini gösterir. Soğutma kulelerinin büyük bir kısmı 3-10 arasında değişen COC değeri ile çalışırlar. 3 kabul edilebilir verimliliği gösterir ken, 10 çok iyi bir verimliliği gösterir. 5-7 arasında değişen COC miktarının ise maddi açıdan en etkin değerler olduğu bulunmuştur [3]. COC, iletkenlik ve cı- ölçütlerine bağlı olarak bulunur. İletkenlik temel alınarak yapılan COC hesabı, iletkenliği etkileyen çok sayıda etken olduğundan yanıltıcı olabilmektedir. cı· iyonla rı Fe, Na, K ile birlikte reaksiyona girerek tuz oluştururlar. Tuzlar su içerisinde, çözünürlük denge sabitlerine bağlı olarak iyonik yapıda bulunurlar. cı- iyonu ancak bir metal tuzunun anyonu olarak bulunabileceğinden diğer yan tepkimelerde harcanmazlar. Bu nedenle yapışma ve depozit oluşumuna dahil olmadıkları için cıiyonları sistem içerisindeki kütle denkliğinde değişmeyen eleman olarak kabul edilmektedir ve COC hesaplamalarında emniyetle kullanılır. Korozyon ve çamurlaşma kontrolü için uygulanan su şartlandırma programında en uygun
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=