Tesisat Dergisi 167. Sayı (Kasım 2009)

k1i2014k5g skogğsuut 12 °C sıcaklığa düşürülmüş ve ma suyu 25 °C sıcaklıktan 36 °c sıcaklığa adsorbent yatağında gerçekleşen adsorpsiyon sonucu dışarı atılan ısıyla 36 °C ısıtılmıştır. Soğutma kapasitesi 7880 kJ ve yaklaşı k 0.182 olarak gerçekleşmiştir. 3.2. İki Adsorbent Yataklı Tasarım Tek adsorbent yataklı sistemlerin kesintili çalışmasından dolayı sürekli soğutma etkisi elde edebilmek için yatak sayısının artırılması gerekmektedir. Böylece, adsorbent yatakların birbirini izleyen hallerde olmasını sağlayarak sürekli bir soğutma etkisi yaratılmaktadır. Tasarımlarda, iki veya daha fazla say sorbent y bent yatağaataskakhuipllasnisıltaebilir. Ancak, iki ı daad saodr ­ mler basit tasarı mıyla dikkat çekmektedir. Ana elemanlarıyla tasarım yapısı, bir basınç kabı içindeki 4 farklı hazneden oluşmuştur. (Şekil 6). Tasarımda, yukarıdan aşağıy ru; ilk hazne yoğuşturucu, ortadaki iki ahadzonğe üreteç/toplayıcı adsorbent y ki dördüncü hazne de buharl a a t ş a t ğı rı ,ı ceı dnı r a . ş Ü a r ğ et ıd e a ç/ Toplayıcı hazneleri üste bulunan yoğuşturucu ya ve altta bulunan buharlaştırıya flap valfleri ile bağlanmıştır. Hazneler içine ısı değiştiriciler yerleştirilmiştir. ısıtılan adsorbent yatakta, yoğuşturucuya bağlı valf, adsorbatın yoğuşturucuy s rı ı c n ı ay ai zbi an ğvl ıeor el acne kv aşlef kkial dpea laı dçı rı l.ı a r A k deen s ob rubhea rol al mş taı ­ ynı anda, diğer adsorbent yatak soğutul m cıysorababtaı ğlı olan valf buharla aşkttaı r ıvceı dbaunhgaerlleanş taı rdı ­ yutmaya izin verecek şekilde açılırken yoğuşturucuya bağlı olan valf kapalıdır. ısıtılan ve soğutulan yataklar ve valf yönleri çevrim sonu elde enddailedbeilğiştirilerek sürekli soğutma etkisi mektedir. Tasarım ile kapalı bir çevri m ğç iuf kt i so lua real dkes ue -dsi l iml i keak tj ee dl ki ru. lAl adnsı olk m r u b l a a la k t t n - a ı a l d a dı rsaokrbseont r. Silika jel, herhangi yapısal değişime uğramadan ve hacim artışı olmadan suyu rahatlıkla yutabilir. Aynı zamanda, sıcaklığının artması ile de suyu kolaylıkla desorbe edebilmektedir. Bunların yanında, bu işlemleri yapısını kaybetmeden çok uzun süre y da gerçekleşen a bu p h a a b r il l m aş emk tae, dbi ru. hBaurhl aaşr tl aı rşı ctıı r b ıc a ı ­ sıncına bağlıdır. Normal atmosfer basıncında (760 mm Hg), su 100 °C sıcaklıkta buharlaşm.,...---------� ""' •+--��������-,-, 1,0 a.xı 9.30 10-lO ıuo ,ı,o ,uo 1•30 ıs� ıe,o ,.,,.. (a) MAKALE 17;(1() !900 21:00 23:00 ,:00 l:00 500 N O , ..... (b) Şekil 5. Gün içinde ve gece boyunca sıcaklık değişimleri [6]. 1: Desorpsiyon Yoguşrurucu Isı de�tiricisi 1 ve 2 Bulıarlaştıncı 1: . \dsorpsiyon Şekil 6. İki adsorbent yataklı adsorpsiyonlu soğutucu şeması [1]. mr ü al ükrtsaed ı sr .u yBui lni n bduiğhi agrliabşi ,moartasmıcabklaığsıı ndcaı dazüaşlüır. Sistemin buharlaştırıcısında 10-20 mm Hg vakum elde edilmesiyle su düşük sıcaklıklarda buharlaşarak çevresinden ısı çekebilmektedir. Sistem tamamen otomatik olarak temel olarak 4 adımda çalışır. Sistemin çalışmasından önce basınç kabı içindeki hava bir pompa yardımıy la boşaltılır. Bu işlem masında ya p ı l ı r, d a h a ssaodnercaesbaadşelcaen gpıeçrçiya o l d ış ik olarak yapılır. İlk olarak su buharlaştırıcıy lİikrinvcei saodğı utulan sudan ısı çekerek buharalagşeır. mda, buharlaşan su toplayıcı bent yatağı tarafından adsorbe edilir. Ü a ç d ü s n o c r ü adımda adsorbe edilen su larak desorbe edilir. Adsorbe ıs nt ıl ye a n ta e ğ rj ı i t k o u p l la layn ıc ı ı durumundan üreteç durumuna döner. Desorbe edilen su yoğuşturucuda soğutma suyu kullanılarak yoğuşturulur. Çevrim y ğuşturucuda yoğuşan suyun buharlaştırıcıyo a dönüşüyle tamamlanır. Gerçekleşen çevri min çalışma süresi 5-7 dakikadır. İki adsorbent yatağından biri üreteç görevi yaparken diğeri toplayıcı görevi yapar. Çevrim zamanının sona ermesinden sonra adsorbent y lemler değiştirilir. Böyl e c e , s ü r e kalti abği rı nsdoağkui t miş a elde edilmiş olur. Bu tip tasarımların verimliliği 0,45-0.65 arasında değişmektedir. Sistemin kontrolü buharlaştırıcıya giren soğutulan su sıcaklığı ile yapılır nilen değeri aştığında. Ssoisğtuetmulaandssourbseıcnatk yl ıağtı ai sk tl aer ı arasında üreteç/toplayıcı dönüşümünü devam Ae tntci r ae kr e, ks osğouğtuutl ma na skua ps aı csai tkel ısği ın ai rüzsut ed de iğl eenr dseı ct au tkal ırk. lim d a iüt ri en ti ne ça/l tt oı npal adyüıcşıtüdğöünnüdşeü ms i sü tneüm y a çe p vmraimz . sBounnuunn yerine, mevcut durumdaki üreteç ısıtılmay vam edilir. Böy mi azaltılarak s l o e ğ c u e t , buharlaştırıcıda buhar aüredetima kapasitesi düşürülür. 4. Sonuç Bu çalışmada temel adsorpsiyon çevrımı kullanan tek ve iki y sorpsiyonlu soğutucuattaaskalırıgmülnaerşı iennceerlejinlim a i d ştir. Sorpsiyon teknolojisi kullanarak elektrik tahrikli kompresör yerine ısıl enerji ile çalışan sistemler yapılabilir. Adsorpsiyonlu sistemler, sorpsiyon teknolojisinde iyi bir alternatiftir. Bu sistemler, adsorbent y tırıcıdan gelen adsorbatı ya u ta tmğı a n s ını vbeu hba irrl aışs ı kaynağının adsorbent yatağını ısıtm nucu adsorbatın desorbe edilmesi ileasçıalısşoır. Bu durum, absorpsiyonlu sistemlere benzese dgeereskoğutkanın bir pompa ile dolaştırılmasına yoktur. Bu yüzden, adsorpsiy sorpsiyonlu sistemler, çevrim ve yaopnı l iut i bv ae r aiyb le birbirinden oldukça farklıdır. Tesisat Dergisi Sayı 167 - Kasım 2009 109

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=